Skip to main content

Full text of "The history of Westminster Abbey"

See other formats 


HISTORY OF 

WESTMINSTER ABBEY 



NOTES AND DOCUMENTS 

RELATING TO 

WESTMINSTER ABBEY 

No. 2 
FLETE'S HISTORY OF WESTMINSTER ABBEY 



CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE, 

C. F. CLAY, MANAGER. 
Pontoon : FETTER LANE, B.C. 

^Dmburgt): KKI, PRINCES STRKET. 




Brtlin: A. ASHER AND CO. 
Irtpjio: F. A. BROCKHAUS. 
|<to gork: G. P. PUTNAM'S SONS. 
anB ffalculta : MACMILLAN AND CO., LTD. 



[All right* reserved] 



THE HISTORY OF 
WESTMINSTER ABBEY 

BY JOHN FLETE 



EDITED BY 

J. ARMITAGE ROBINSON, D.D. 



DEAN OF WESTMINSTER 



CAMBRIDGE : 

AT THE UNIVERSITY PRESS 
1909 



ttTambrtltgr: 



I'HINTKI) BY JOHN CLAY, M.A. 
AT THE UNIVERSITY PKKSS. 



VNIVERSITATI . DVBLINENSI 
ET COLLEGIO SANCTAE . ET INDIVIDVAE TRINITATIS 

IVXTA . DVBLIN 
QVORVM EX DECRETO 

TITVLO DOCTORIS IN . SACRA THEOLOQIA 

NVPERRIME . OVMVLATVS . SVM 

HOC . OPVS QVANTVLVMCVMQVE 

DE PRIMITIIS . ECCLESIAE . WESTMONASTERIENSIS 

TANTO BENEFICIO DEVIXCTVS 

LVBENTER DEDICO 



PREFACE 

only medieval writer who has attempted a history of West- 
" minster Abbey is John Flete, a monk of the house from 1420 to 
1465. Sulcard indeed, nearly four centuries earlier, wrote its story, 
then for the most part legendary, in the days of William the Conqueror. 
Widmore, three centuries after Flete, availed himself of Flete's labours, 
and also diligently investigated the treasures of the Muniment Koom : 
he compiled a history, accurate, judicious and concise, which has been 
the foundation of all subsequent work. 

It is probable that the excellence of Widmorc's history has been the 
cause why Flete's own work has lain so long in obscurity and has never 
before been printed. Much of the credit due to him has meanwhile 
been given to another monk, Richard Sporley, who transcribed a large 
part of Flete's book in a manuscript which found its way with Cotton's 
library into the British Museum and thus became more easily accessible 
to the historian and the antiquary. 

The present edition is an attempt to do tardy justice to a writer, 
who, though he displays no graces of style and not the most rudimentary 
sense of humour, has devoted vast pains to his task, has copied actual 
documents in attestation of his statements, and refrains from guessing 
where he can find no evidence. 

To have accompanied this edition with adequate notes would have 
meant an indefinite postponement of its publication, and would have 
demanded an intimate acquaintance with monastic institutions to 
which the present editor can make no claim. A trustworthy text 
is the first and immediate need. This is what is here attempted. Some 



viii Preface 

introductory remarks deal with the growth of the legend of the conse- 
cration of the Church by St Peter ' in the spirit ' ; with the authenticity 
of some royal charters and papal bulls ; with the relics and indulgences, 
the effigies of the Norman abbots, and the ancient tapestries of the 
choir. An attempt has also been made to correct Flcte's inaccuracies 
in the chronology of the abbots : but this is offered only provisionally, 
and with a sense of misgiving. 

The editor desires to recognise his obligations to the authorities of 
Trinity College, Dublin, who entrusted to him their fragment of the 
earliest manuscript of this history ; to Dr Edward Scott, the keeper of 
the Muniments ; to Mr F. Lambert, the Assistant Curator of the 
Guildhall Museum ; and to the Reverend R. B. Rackham, who in 
addition to much other good service has made himself responsible 
for the index. 



INTRODUCTION 

The History of Westminster Abbey, written by John Flete, in the 
middle of the fifteenth century falls into four main divisions : 

(1) The story of the foundation of the Abbey, 

(2) The evidences of its privileges, 

(3) A list of relics and a list of indulgences, 

(4) The lives of the Abbots. 

A Preface is prefixed, in which the writer expresses his intention of 
carrying his history down to the twenty-second year of K. Henry VI, 
that is to A.D. 1443 : but as a matter of fact the book breaks off with 
the death of Nicholas Litlyngton in 1386. 

John Flete. 

John Flete first appears in the Chamberlain's roll of 1420. He was 
one of the two Wardens of Queen Eleanor's manors, and the senior 
of the two, from Michaelmas 1443 to Michaelmas 1446. During his 
tenure of office there was drawn up a territonum of Holme and other 
estates, which is preserved in a MS now at Cambridge (Univ. Libr. 
Kk. 5. 29). 

He was Gustos novi opens, that is Warden of the new work on the 
Church, in 1445-6, when we find that work was being done on the 
little chamber over the great west door of the nave. In 1449-50 
he was Treasurer, and in this capacity he was responsible for the 
restoration of the dormitory after the fire of 1447. George Norwich, 
who was three years his junior, seems to have been born under an 
unlucky star. In later years he mismanaged the affairs of the convent 
so badly as abbot that he was forced to go into retirement, and he died 
under a cloud in 1469. But his earliest exploit was to set the dormitory 

B. F. 1 



2 Flete's History of Westminster 

on fire, as we learn from the following laconic entry in the note-book 
of Prior Essex (f. 64 b) : 

Memorandum quod anno regni regis Henrici sexti xxvi, feria iv, xxv die inensis 
Octobris, in festo sanctorum Crispin! et Crispiniani, circa horam novenam in nocte 
factum est incendium dormitorii per fratrem Georgium Norwyche. 

Exhibited in the Chapter House (Fabric, xxii 9) are the Letters 
Patent of K. Henry VI, dated 8 Sept. 1448, releasing the abbot and 
convent from the payment of 69 the moiety of a tenth voted in the 
last Convocation ; because the king has learned ' qualiter dormitorium 
monastcrii pracdicti nupcr per subitum ignis infortunium combustum 
fuerit,' at a time when the Abbey was heavily burdened with a pressing 
debt and unless aided could not complete the work of restoration before 
Christmas. 

The final account of the work was not rendered till Michaelmas 
14.50, and its total cost amounted to 185, or considerably more than 
2000 of the money of to-day. It is interesting to see how the 
Treasurer got together most of this sum. Forty pounds came in as 
a legacy 'pro aniina Johannis Frensshc de Horsham.' The monks 
subscribed 16. 13. 4, and their tenants and servants 6. 14. 8. The 
old timber of the dormitory was sold for about six pounds. Then there 
was the 69 of the duos relaxed by the king : but, what with fees and 
gratuities to certain people of importance, not much more than fifty 
pounds of this was realised. The following entry will shew how John 
Flete had to transact the business : 

Datum Domino Thesaurario ad coucordandum cum ipso in pretio unius dolei 
vini 6. 

From Michaelmas 145(5 to Lady Day 1457 we find John Flete at 
the Novum opus again. But about this time he became Prior, and we 
know nothing more of him till his death in 1465. 



The Story of the Foundation of the Church. 

The first document which follows the Preface recounts in a summary 
form the first foundation of the Church by K. Lucius in A.D. 184, its 
degradation to be a temple of Apollo after the Diocletian persecution, 
its reconstruction by K. Sebert and its consecration by St Peter ' in the 
spirit.' This first extract, which is said to be taken from an ancient 
Anglo-Saxon Chronicle, I have not been able to trace to its source. 
But, as we shall presently understand, it cannot be much earlier than 



Consecration by St Peter 3 

the middle of the twelfth century, because it already has the name of 
Sebert as a founder. Certain of its phrases have a peculiarly West- 
minster ring, and recur several times in Flete's history. It is not 
improbable that Westminster had its own edition, with appropriate 
supplements, of the old Saxon Chronicle in a Latin dress. 

Of the consecration of the Church by St Peter Fletc has transcribed 
four narratives : 

(1) From an ancient Chronicle, beginning 'Tempore quo rex 
Ethelbertus.' 

(2) From the Life of St Mellitus. 

(3) From the Chronicle of Sulcard. 

(4) From a Chronicle called ' Liber Regius.' 

1. The first extract appears, apparently as a separate piece, in 
MS Bodl. 101 (see Hardy, Catalogue of Materials, 1 192): compare 
Flete's expression (1, 28) ' chronica quae sic incipit.' It is also quoted 
by the Continuator of the Eulogium (Rolls Series, ill 342) as adduced 
by Abbot Litlyngton before K. Richard II. It is found, however, in 
the Life of St Edward by Ailred of Rievaulx (A.D. 1163), where it forms 
the chapter entitled ' De ecclesia Westmonasterii, quam sanctus Petrus 
dedicavit ' (Twysden, Decent Scriptores, col. 385). 

2. The Life of Mellitus, from which the second account is taken, is 
that by Goscelin which is found in Brit. Mus. Vespas. B XX and 
Harl. 105. Goscelin died about 1099: he was a monk of St Bertin, who 
had come to England about forty years previously. 

3. The third authority, Sulcard, was a monk of Westminster in the 
time of Abbot Vitalis (1072 1081), to whom his work is dedicated. 
In the British Museum there is a Westminster Chartulary, mostly in 
a hand of the first part of the fourteenth century (Faustina A III), of 
which the first chapter consists of Sulcard's tract 1 . 

4. The ' Liber Regius ' cannot at present be identified. In a 
footnote in the lower margin of the first folio of Flete a later hand 
ascribes it to a monk of Bury St Edmunds, who is said to have written 
it for K. Richard II 2 . A book called 'Liber Regius' was known to 
William of Sudbury, who quotes from it in his tract on the Regalia 

1 It begins : ' Hie incipit prologus de construccione Westmon, C. i. Venerabili viro et 
semper dei servo domino Abbati Vitali monachorum minimus frater Sulcardus cum devoto 
famulatu et obsequio.' The copy in Titus A vin is made from this, as may be seen by the 
subsequent corrections which it has embodied. 

2 ' Cronica Regia ideo dicitur quia Bex Eichardus secundus earn scribi fecit a monacho 
quodam cenobii S. Edmundi de Berye.' 

12 



4 Flete's History of Westminster 

addressed to K. Richard II. This tract is preserved to us in the 
Speculum Histwiale of Richard of Cirencester (iii 3) 1 . Moreover it 
would appear that Richard of Cirencester himself knew the 'Liber 
Regius': for, though he cites no authority, he has embodied the whole 
of our present extract except the first few lines in Speculum ii 17 
(Mayor, 92 ff.) 2 . 

What is the literary relation between these documents? Let us 
take first the story of Sulcard, which must have been written between 
1072 and 1081. King Ethelbert, having built a church for St Paul, is 
anxious to secure for London the favour of St Peter as well. While he 
is considering the question of an appropriate site, a citizen of London 
and his wife ask that they may be permitted to build the new church 3 . 
The Thames with its tides surrounds Thorney island, two miles from 
the city. Here this wealthy Christian 4 erected a church, and asked 
Mellitus to come and consecrate it. A day was fixed ; due preparations 
were made, and the Christian folk were summoned from all quarters. 
Tents were fixed half a mile from the church, for an inundation of the 
river prevented nearer access the night before. While all were wrapt 
in sleep, St Peter appeared on the bank of the Thames, and called to 
a fisherman to take him across. He might indeed have appeared on 

1 Bolls Series, ed. Mayor, n 33 : ' Hoc etiam testatur alia chronica, qui Liber Begius 
appellatur, in qua continetur : " Igitur post haec Hardecnutone filio Cnutonis de Dacia 
veniente, a proceribus Anglorum in regem est susceptus. Qui sfcatim inauditum commisit. 
Haroldum enim...et in coemiterio Danorum Londoniae tumulatur." Et sequitur ad 
propositum : "Hie quidem H.... regalia sua in eodem reposuerat. " ' 

2 Dr M. R. James has found among the MSS at Corpus Christi College, Cambridge, 
one (no. 251) which has the Bury St Edmunds press mark and is entitled: 'Historia de 
Bruto rege Britonum cum aliis regibus Angliae linealiter ab eo descendentibus usque ad 
regem Kicardum secundum, qui praesentem fecit compilari historiam anno regni sui 
quarto decimo ' : inc. ' De patre istius Bruti historiae videntur dissonare.' But this does 
not contain the passages in question. Dr James suggests that it may be an abbreviation 
of the true ' Liber Kegius ' : it has marginal references to chapters of an unnamed work 
which is the source of the greater part of the text. 

3 This is contained in the passage which immediately precedes Flete's extract: 
'Cumque eidem insigni loco beatum Petrum pariter cuperet patrocinari, et ubi eius domus 
exornari [poterat added later] volveret intentione special! ; ecce quidam civium urbis non 
infimuB cum uxore sua regi astitit, diutinam cordis sui voluntatem super construenda 
eidem apostolorum principi ecclesia edicit, et super hoc ab ipso inclyto rege licentiam 
devotus petiit : quo audito rex nimium est gavisus, annuitque et exhortatur praedivitem 
ad desideratum opus, et ut hoc quam citius inciperet commonet attentius : qui regio favore 
laetatus deo gratias agens domum repedavit laetissimus. illustrat praefatam nrbem regius 
amnis,' &c., as in Flete. In the margin are the words ' Saberthus subregulus London.'; 
but Sulcard himself never names the wealthy citizen. 

' Flete has 'praedives Christicola Sebertus'; but 'Sebertus' is not in Sulcard' a text. 
The same remark applies to 'ille meus amicus Sebertus ' lower down (9, 7). 



Consecration by St Peter 5 

the island itself, but doubtless he desired as an eyewitness a man of his 
own craft. It was with some difficulty that he persuaded the man to 
take him over, for he wondered what a stranger was doing there at 
that time of night. The apostle landed, and bade the fisherman await 
his return. Then he struck the ground twice with his staff and 
produced two springs, which long flowed till the tide washed away the 
shore where they were. He proceeded to the church, attended now by 
celestial choirs : the whole place was lit up with a splendour of light : 
heaven opened to behold the apostle's work on earth. The fisherman 
was held fast by terror, only to be released by the apostle, who on his 
return restored his tottering senses, and then enquired what he had 
seen and heard. Presently he revealed his name and the purpose of 
his visit ; and he bade him go the next morning and tell Mellitus, who 
would find the signs of consecration on the anointed walls. The bishop's 
labour in that matter was not now needed ; but he should celebrate 
mass and perform his episcopal ministry. Then the apostle promised 
the fisherman a large haul in attestation of the vision : one fish he must 
present to Mellitus in confirmation of his message, though the bishop 
will probably have received some divine intimation already. Lastly he 
bids him never fish again on Sunday : so he and his posterity shall have 
good success. For this was the night of the Lord's day. Then the 
apostle was withdrawn from his sight, and taken back into heaven. A 
wonderful draught of the fish they call salmon rewarded the boatman ; 
and the next day he delivered the message and the fish to Mellitus, 
who rejoiced for the honour paid him by the apostle. Entering the 
church, he found the walls signed with sacred unction, and marks of 
candles fixed upon them. Gathering in the people, he celebrated mass 
and preached, and sent them penitent and joyful to their homes. The 
church, God's new bride, obtained thenceforward a new name no 
longer the Isle of Thorns, but the West Monastery 1 . 

Such is the narrative of Sulcard or rather, a brief summary of it. 
In striking contrast to his clumsy and long-winded tale stands the clear 
and straightforward story of his contemporary Goscelin, the biographer 
of Mellitus. The favour shewn by heaven to Mellitus, we are told, is 

1 After 'nomen accepit' (10, 9) Flete adds 'etc.'; but Sulcard continues: 'Constructor 
autem ecclesiae multis cum uxore sua supervixit annis; et in ejus augendo provectu 
laborabant studio sauctae intentionis: peractoque vitae mortalis cursu in eadem sepulti 
sunt in plunibeis sarcophagis, sicut postea reperti sunt a quodam abbate ecclesiam re- 
vocante aedificiis ' [read with Richard of Cirencester (ii 17) 'amplioribns renovante 
aedificiis']. Here again the name 'Saberthus' appears in the margin. 



6 Flete's History of Westminster 

attested by the famous church of Westminster which St Peter conse- 
crated on his behalf. The bishop had come in all readiness for the 
dedication ; his tents fixed half a mile away, he waited for the Lord's 
day to dawn. That night St Peter on the further bank of the Thames 
called to a fisherman who was plying his craft, and promised him 
a reward to take him over. Landing he bade him await his return. 
The fisherman, amazed at the stranger's more than earthly dignity, 
suddenly beholds the church lit up with heavenly light, and a white- 
robed choir circling round inside and out. He hears celestial music, 
and had he been present at such a ceremony before might have followed 
the consecration rite : as it was, he could scarce breathe for terror. The 
apostle on his return, when all was over, calmed his fears and told him 
the meaning of what he had seen. As they rowed across, he asked him 
if he had caught anything that night, and then bade him cast his net. 
He obeyed, and drew in a multitude of fishes, among which was an 
enormous salmon (esicius). This he bade him take to Mellitus : the 
rest were for his fare. Abundance of this kind he and his posterity 
should have : only let them not dare to fish again on Sunday. ' Tell 
the bishop with this gift from me not to trouble himself about the 
consecration. I have performed it myself, as he will see by plain tokens, 
though he will know it already by my revealing: let him celebrate the 
consecration mass, and absolve and bless the people on my behalf. I 
am Peter, who thus speak to thee and lay my commands on him.' In 
the morning he told the bishop, and confirmed his words with the 
apostle's gift. Mellitus overflowing with gratitude hurried to the 
church, which he found baptised in Jordan streams, the pavement 
inscribed with symbolic letters, the walls anointed with twelve crosses, 
besides the remains of twelve burnt candles. What more should he do, 
but celebrate, absolve and bless, and render thanks to God ? 

There is so much phraseology in common that it is clear that these 
two accounts are not independent : and it will hardly be disputed that 
Goscelin's is the later, though it may be by only a few years. Sulcard 
writes for the glory of the Abbey, and makes us feel this at every step. 
Goscelin is composing a biography of Mellitus, and has no space for 
irrelevant amplifications. The Thames and its tides, and its unusual 
inundation ; the fountains that have ceased to flow : the rich citizen, 
and the reward of his meek and quiet spirit ; the assembled multitudes 
wrapt in deep slumber ; the new bride with her change of name all 
these drop out of sight. The profound horror of the fisherman, his 
gradual restoration, his recognition that the stranger is good, be he who 



Consecration by St Peter 7 

he may these are reduced to reasonable limits, and the whole story is 
drawn together into a succinct form. The travelled monk, who has seen 
Rome, and witnessed the consecration of churches (as he almost tells us 
' si prius interfuisset,' &c.), shews incidentally his knowledge of ritual, 
and gives us details which would hardly have been omitted by Sulcard 
if he had found them already in the story. 

Here then we have the tale as it was twice written down in the 
days of William the Conqueror ; and we may well believe the statement 
of Edward the Confessor's later biographers that it was told to that 
pious king himself, and stimulated his zeal in the re-building of 
St Peter's church. Before we discuss it further, we may set side by 
side with it what appears to be a quite independent account, given by 
William of Malmesbury in his Gesta Pontificum Anglorum, the first 
edition of which was published in 1125 1 . There the foundation is 
ascribed to Mellitus, who is said to have been urged to it by St Peter 
himself. When the church was built, the apostle appeared and con- 
secrated it, and sent a fish by the hands of a rustic as a present to the 
bishop. In spite of the man's obvious ignorance -for he was no 
Christian the bishop believed his message ; for the description which 
he gave of the apostle's features corresponded with pictures which 
Mellitus had seen. Moreover the consecration was attested by candles 
that had been lighted, crosses made, and water sprinkled, as well as by 
traces of holy oil. The bishop forbore from further consecration, and 
uttered a prophecy of the future greatness of the monastery. 

1 According to Hamilton, Rolls Series edn, p. viii. The whole passage (p. 140 f.) is as 
follows: 'Tune vero Mellitus deo cooperante, et Ethelbirhti tutus amminiculo, Chris- 
tianitatis fidem egregie in provincia propagavit. narn et monusterium beato Petro in 
occidentali civitatis parte fecit, ipsius apostoli, ut fertur, ammonitus nuntio: qui et coram 
visus ecclesiam recens factam per se dedicaverit, et per rusticum episcopo xenium 
gratissimum, grandem scilicet piscem, destinaverit. nee vero de dicto dubitare voluit, qui 
videret agrestis fatuitatis hominem, qui nee Christianus esset, de Petro afferentem nuntiuin, 
ejusdemque corporia liueamenta quae Mellitus nosset ex pictura veraciter pronuntiantem. 
creditum ergo, nee consecrationis mysterium repetitum: quam perfectam monstrarent 
oandelae per totam ecclesiam accensae, cruces factae, nee minus aquae aspersae, et sacrati 
olei locis debitis non frivola vestigia, cessit divino offlcio humana sedulitas, pronuntia- 
vitque voce prophetica momenti magni futurum monasterium, in quo apostolus pontificale 
exercuisset obsequium. sensim vaticinii veritas processit in medium, praesertim tempore 
regis Edwardi ultimi, qui ampliori conventu ibidem adunato ecelesiam aedificationis genere 
novo fecit, nee minus, sed multo etiam majus, rex Willelmus extulit locum, magnis 
redditibus praediorum, quod ibi regni susceperit insignia : consuetudo igitur apud posteros 
evaluit, ut propter Edwardi inibi sepulti memoriam regiam regnaturi accipiant coronam.' 
Comp. p. 178: 'Huno [so. Wlfsinum] Dunstanus archiepiscopns, cum esset Londoniae 
episoopus, abbatem apud Westmonasterium fecerat, instructo ad xii inonachos coeuobiolo 
in loco ubi quondam Mellitus ecclesiam sancto Petro fecerat.' 



8 Flete's History of Westminster 

The first point to be observed in connexion with these three 
narratives is that down to the year 1125, at any rate, there is no 
mention of King Sebert as the founder. Sulcard is plainly ignorant of 
the founder's name. Before his days, under some abbot whom he cannot 
name, two leaden coffins were found in the church on the occasion of its 
enlargement. We may suppose that Eadwine was the abbot, and that 
the Confessor's rebuilding was the occasion of the discovery. It was 
natural to conclude that these were the coffins of the founder and his 
wife, whoever they may have been. A nameless citizen of London thus 
conies to figure in Sulcard's story. 

To Goscelin the matter is of no interest; though, if Mellitus had 
himself been the founder, he would of course have mentioned this to 
his credit. Goscelin's silence, indeed, justifies us in setting aside the 
statement of William of Malmesbury, though twice repeated, that the 
church was built by Mellitus. 

The next point of interest is that there is thus far no indication of 
any strained relation with the see of London. It has been often said 
that the story was invented by the monks of Westminster to support 
their claim of exemption from the bishop's jurisdiction. No doubt it 
was used, and with great effect, for this purpose in later times; and we 
shall presently site that the story has this turn given to it. But it was 
not a weapon forged for this particular combat. Indeed, Mellitus is 
treated with the highest respect by Sulcard ; and Goscelin delights in 
the tale as one of the most honourable events in the bishop's career; 
nor does William of Malmesbury find it inconsistent with the foundation 
of the church by Mellitus himself. 

Thirdly we note that another purpose to which the story lent itself 
in after days is not among the motives of its origination. There is no 
suggestion in these early narratives of the customary payment of the 
tithe of salmon to the Abbey. 

Ailred's narrative, to which Flete gives the place of honour, is in 
fact only a reproduction, in a somewhat less inelegant style, of the 
corresponding chapter of Osbert's Life of St Edward 1 . Osbert's work 

1 Osbert of Clare, a monk of Westminster, seems to have been banished from the 
monastery under Abbot Herebert, c. 1128 to 1130 ; but about 1136 he was back again and 
was made prior. About 1141 he went to Rome, and on this occasion wrote a life of 
Edward the Confessor which he dedicated to the legate Alberic, imploring assistance for 
the obtaining of his canonisation. This however was not granted until 1161. Osbert's 
letters, from which the chief facts as to his life are drawn, were published by B. Anstruther 
in Scriptoret Monachi, 1846. 



Consecration by St Peter 9 

has hitherto been known only from an abbreviation of it contained in a 
MS at Corpus Christi College, Cambridge (no. 161). The full text has 
however now been found in a Passionate recently purchased for the 
British Museum (Add. MS 36,737 : f. 144 b). I am therefore able to 
print his narrative for the first time. It will be seen that it is in the 
main an expansion of Goscelin's, though it is touched up here and 
there with a phrase from Sulcard. 

It is specially noteworthy for two additions. In the first place, the 
foundation of the church is ascribed to King Sebert. Now it is to be 
observed that the only mention of Sebert up to this point occurs in the 
prefatory sentences which Goscelin prefixes to his narrative (infr. p. 38) ; 
and these sentences are taken word for word out of Bede Hist. Eccl. ii 3. 
There Sebert is mentioned as Ethelbert's nephew, who ruled as his 
subordinate in London : but there is no suggestion that he was con- 
cerned at all in the building of the new church of St Peter. In fact, 
these sentences, though forming an integral part of the Life of Mellitus, 
have no special connexion with the story which happens to follow them. 
It is however a reasonable conjecture that this juxtaposition suggested 
the name of Sebert as the founder. At any rate it is when Osbert 
recasts these opening sentences that Sebert first appears in that capacity. 

The second serious addition occurs at the close of his narrative. 
The descendants of St Peter's fisherman still to this day, he says, 
honour the apostle with the tithe of what they catch. And he adds a 
long tale of the misfortune that befel one of them who in recent times 
had endeavoured to cheat the monks of their due. 

Osbert's narrative is as follows : 

De ecclesia lancti Petri Westmonasterii quam idem apostolus per se dedicavit. 

Autiquum beati principis apostolorum et insigne monasterium non recens, non 
novum, non moderno tempore constructum, sed a diebus servi dei Augustini, primi 
Anglorum apostoli, a Saberto Orientalium Saxomim rege copiosa dicitur caritate 
fundatum. hie nepos sancti Ethelberti rcgis exstitit, quern Christi praedicatione 
sanctus Augustinus imbutum in urbe Cantuaria baptizavit. administrante vero 
pontificatum Lundonensis ecclesiae Mellito, sub titulo beati Petri apostoli dedicauda 
erat ecclesia ad occidentalem urbis plagam extra rnuros sita. sed, ut gestae rei 
persequamur ordinem, paratis praesul rebus venit ad dedicationem : tentoriis autem 
a dimidio tixis miliario crastinum illucescentis dominicae diluculum expectat, ut 
aurora fulgeute expeditus occurrat. verumtamen dominica nocte ille caelestis aulae 
janitor in ulteriore ripa fluvii Thamensis astitit, qui eideni monasterio ab orientali 
parte vicinus subtercurrit. vocat itaque piscatorem, qui praedam exercebat flu- 
vialem : ad alteram ripam se poscit exponi, mercedemque dum redeat praestolari. 
transposito amne persona recessit ignota ; donaria piscator expectat promissa : 
stupidus interim repente contemplatur ecclesiam supernis in circuitu luminaribus 
plenam flammarum globos caelitus emittere, et candidatorurn chores nunc initus 



10 Flete's History of Westminster 

nunc foris cum concentibus angelicis locum eundem circuire : audit mortalibus 
insuetam suavitatis harmoniam. majestatem secum reputat imperiosam, quae 
quiddam insigne spirans et immortale poterat ad caelestia intuentes accendere. 
patent aethera sursum, claritas resplendet iminensa deorsum. apostolico piscator 
nutu tenetur, dum redeat et laboris sui rnercedem quam transiens promiserat 
apprehendat. 

Sacramento tandem divinae dedicationis expleto, sidereae mansionis janitor ad 
ducem navis iterum rediit, et piscator piscatorem de transponendo fluvium cito 
convenit. lenit itaque paventem, quern paene prae timore invenit exanimem ; et 
eum salutifera exhortatione visitat, ut de caelestibus mysteriis quae viderat confidat. 
remigantcm itaque per aninern et .superior! ripae approximantem collega collegam 
alloquitur, et pi.scator piacatorcm his sermonibus sic aftatur: Qualiter, inquit, in arte 
profeci.sti piscationis tuae ? quid captuiu est hac nocte ? an aliquid retia tibi 
operata mint commodum ? an jactata sunt in flumine ad aliquem profectum ? 
cuinque negaret ille capturam et diceret defecisse sibi materiain, qui prius loquebatur 
adjecit : Inico rctia fluvio, et abundanter capies in momento. paret jubentis imperio, 
et alveo miminis inaculas injecit, et piseibus plenas protinus extraxit. inter caeteros 
vero piscom ropperit in reti mirabilem, queni vulgo appellant salmonem. Hunc, 
inquit, mane vice moa Mellito repraesenta pontifici : tuae vero qui supersunt 
reputabuntur mercedi. comite autem vita hujus tibi generis non deerit copia; 
et tua post te tempore longo progenies hac arte parabit aedes sibi locupletes. 
dmninicis tainen iliebus sacro vacabis otio ; et sic al> hoc negotio cohibe dexteram, 
no vadas ulterius in capturam. imperium mourn sedulus explorator arripe, et 
episcopo dedicatam nuntiabis ecclcsiam, qui inihi intendit dcdicare praeparatam. 
ego ipse earn per me sacravi ; ego mysteriis sanctis interfui ; et accedens praesul 
factum reporiet quod so factiirurn urbs vicina docet. missas dumtaxat dedicationis 
solemniter perugat, et populum doniini bonedicens absolvat: auctor hujus mandati 
Ptitrus ost apostolus Jesu Christi, qui ea quae ami is tecum loquitur, et ex hujus ore 
res ista episcopo significata mandatur. 

Visio itaque beat! disparuit his dictis apostoli. cum piscator mane ad episcopum 
retulit quidquid ab apostolo superius audivit, fides adhibetur in munere quod sibi 
cum apo.stolica provenerat salute, gratulatur Mellitus caeli clavicularium hujus 
sacrationis peregisse mysterium ; ingrediensque signatos chrismate parietes repperit, 
quos jonlanicis rcspei-sos fluentis intellexit : duodenis conspicit crucibua insignitos, 
et typicoa characteres pavimentis inscriptos ; conflagratorum etiam reliquiis cere- 
orum beatum animadvertit afFuisse 1'etrum apostolum, hancque deo decenter aacrasae 
basilicam, et agno sponso nuptam despondisse incorruptam. gratias agit deo 
sanctoquc apostolo, et pontificalibus amictus indumentis missas facit celebres tantae 
solemnitatis : sermonis protulit de re gesta compendium, intendens profectibua 
animarum : offert sacrificium, imiuolat holocaustum, confitentes absolvit, populum 
domini benedicit. expletis itaque celebritatis tantae mysteriis cum gaudio pontifex 
recessit ail propria: et nova cotidie deinceps crevit deo sponsa. Thorneia vero 
anglice, quae spinarum insula latino dicitur, vocabulum vetustatis amisit, et a vento 
vel situ civitatis occidentale monasterium nomen accepit. 

Piscatores vero, qui de genere illius descenderunt cui beatua Petrua apparuit et 
qui ad sanctum Mellitum eundem transmisit, adhuc usque hodie qui nascuntur 
per ordinom decimata captione saneti principis apostolorum venerantur dignitatem. 



Consecration by St Peter 11 

In recasting Osbert's narrative Ailred has given himself a free hand 
as to sttyle : he introduces a reference to Jacob's ladder, and he fashions 
St Peter's conversation with the fisherman after St Luke's account of 
the Miraculous Draught. He adds practically nothing to the story, 
except in making Sebert the founder of St Paul's as well as of 
Westminster and this is corrected again in the extract given by Flete. 
He omits all reference to Sunday, and also St Peter's promise to the 
fisherman and his posterity : but he makes the apostle promise to visit 
the new church and bless those who worship there ; and he refers to 
the tithe of fish as a standing witness to the miracle, and very briefly 
relates that a fisherman had once refused to pay it and had suffered in 
consequence. 

The much later story found in the ' Liber Regius ' is chiefly drawn 
from Ailred, but the writer knows what Ailred does not tell, that the 
consecration was on Sunday ; and he. gives what no one has hitherto 
mentioned, the name of the fisherman Edric, 

He still further elaborates the signs of the consecration, adding that 
the altar was anointed, and three crosses carved on it : incense half- 
consumed was also found upon it, and collected by the monks and 
preserved as a relic. He makes St Peter command that tithe of salmon 
shall be paid to the Abbey as a perpetual witness to the consecration: 
and at the close of his narrative he speaks of the wicked parish priests 
who have tried to prevent the fishermen of their parishes from paying 
it. The failure of fish in the river is attributed to the neglect of the 
apostle's injunction. Lastly, he tells that King Sebert lies buried with 
his wife near the altar which St Peter dedicated. 

The extract in Flete is abbreviated at the close. We find in Richard 
of Cirencester (Spec, ii 17), who has embodied the same passage, a 
fuller account of Sebert : the leaden coffins, mentioned by Sulcard, 
are again referred to; and also the removal of Sebert's remains 
seven hundred years after his death. Sebert's epitaph is given, and 
the date of his death (31 July 616), which had been preceded by that 
of his wife Ethelgoda (13 Sept. 615). 



12 Flete' s History of Westminster 

Evidences of the privileges of Westminster. 

The following charters are cited by Flete : 

1. K. Edgar. 

2. St Dunstan. 

3. St Edward (three charters). 

4. K. William the Conqueror (first charter). 

5. K. Henry I. 
9. K. Stephen. 

1. K. Edgar. The charter which Flete cites begins thus: 
' Regnante domino nostro Ihesu Christo in perpetuum. Ego Eadgarus 
Dei gratia Anglorum rex,' etc. 1 It is printed in Dugdale, Monasticon, 
ed. 1846, 1 291: Birch, Cartularium Saxonicum III 548. The authorities, 
on which the text hitherto printed rests, are the Cotton MSS Faustina 
A ill (cent, xiv early) and Titus A VIII (which in part at least is copied 
from the preceding). We may add to these the Westminster 'Domesday' 
(written c. 1308) f. 36 b. Nothing purporting to be the original of this 
charter is known to exist. It is for convenience called ' the great 
charter' of K. Edgar. 

There is still preserved a short charter of Edgar, which appears to 
be genuine. If not the original, it is a very early copy : its date, 
A.D. 951, causes difficulty, and should rather be 959. It is printed 
by Birch, in 260 : less satisfactorily by Widmore and Dugdale. It is 
classed among our muniments as Charter no. V. 

Of this there is an expansion, Charter no. VI, which inserts a clause 
as to the consecration of the Church by St Peter, and another as to 
freedom from interference and from imposts. It is followed by a recital 
of further gifts to the Abbey. A copy of it is in ' Domesday ' f. 79, and 
it is printed by Birch, in 692 (together with 604). 

An examination of the great charter of Edgar shews : 

(1) that it is based on the expanded copy of the short charter; 

(2) that it embodies sentences and ideas from Dunstan's charter; 

(3) that it agrees in wording sometimes with the first charter of the 
Confessor, and still more often with his third charter ; 

(4) that its signatures correspond at the outset with those of the 

1 Contrast the beginning of the genuine charter of Edgar: 'J< Anno ab incarnations 
domini nostri Ihesu Christi DCCCCLI. Ego Eadgar divina alubeseente gratia Rex et 
primioherius totius Albionis,' etc. 



Ancient Charters 13 

Ramsey charter of Edgar (see Birch in 639, 644). They are compatible 
with a date between 981 and 984 : but the date assigned in the charter 
is 989. 

(5) that it cannot be much earlier than 1140, because Sebert is 
introduced as founder. 

A parchment placard (Ch. no. X B , 1 ft. 10 in. x 1 ft. 9 in.) in large 
letters of the xivth century contains two long quotations from Edgar's 
great charter, and also a passage from St Dunstan's charter. It was 
evidently drawn up to be posted somewhere in the church. It begins : 
Vereantur et paveant qui privilegia sen, libertates hujus Ecclesiae in 
aliquo violare vel infringere conantur. It belongs to the period when 
the rights of sanctuary were much contested, probably to the reign of 
K. Richard II. 

2. St Dunstan. Flete cites about half of a long charter of St 
Dunstan, which is still preserved (Ch. no. IX). It is written in a hand 
of the end of the xith century, and has appended to it a seal, the 
workmanship of which is attributed to the same period. The obverse 
of the seal shews a seated episcopal figure with a pastoral staff and a 
book inscribed PAX VOBISCVM : the legend round it is tj< SIGILLVM 
DVNSTANI EPI LVND. Its reverse, which is much smaller, has a female 
figure standing, which may be compared with the somewhat similar 
female figure on the reverse of the Worcester Priory seal, which indeed 
may have suggested this to the Westminster monks : in each case an 
ancient gem would seem to have been appropriated. The legend here 

is |J| DVNSTAN EPC pIGORN. 

The date of the charter, A.D. 959, is required for Dunstan as bishop 
of London : but it is incompatible with the other episcopal signatures, 
which give 984 991 as limits. As a matter of fact the last two letters 
of the date (DCCCCLIX) are over an erasure, and Richard of Cirencester 
(II 104) quoting this charter dates it 970 (LXX for LIX). 

The document implies a struggle with London as to privileges in 
general, and specially as to synodalia, burial of outsiders, and criminal 
processes. In these matters it probably reflects the condition of affairs 
in the Conqueror's reign. 

3. St Edward the Confessor. Three charters of St Edward are 
transcribed in ' Domesday,' and may be conveniently read in Dugdale. 

The First Charter, 28 Dec. 1065, describes the first embassy to 
Rome, when Leo was pope, the relaxation of the king's vow, and the 



14 Flete's History of Westminster 

vision of the hermit Wulsin. It deals mainly with properties; but it 
also recites the gift of certain relics, and it grants free election of the 
abbot. The original is in the Hatton Collection (see Archaeol. Journal 
xix 176). 

A notarial copy of it, with the omission of some paragraphs as to 
properties, written in 1313, is preserved at Westminster (Ch. no. XXI). 

The Second Charter, 1 Aug. 1045, specially guards against episcopal 
intrusion. It mentions Robert bishop of London and Wulnoth abbot of 
Westminster as having been at strife 1 . The original is in the British 
Museum (Cott. Aug. II 58, somewhat mutilated and without its seal). 

The Third Charter, 28 Dec. 1065, continues the story of the First 
Charter, and tells of the second embassy to Rome, in the time of pope 
Nicholas. Incidentally it mentions St Peter's consecration of the 
former church, but it says nothing of Sebert. It deals with the 
confirmation of privileges, and specially with the right of sanctuary. 
The original of this, with a broken seal, is preserved (Ch. no. XX): the 
concluding lines, which contain the date, are written in a browner ink, 
though apparently by the same hand. 

The genuineness of these charters cannot be maintained ; but St 
Edward's seal is somewhat of a mystery. There are other examples of 
it, attached to short Saxon charters, which deal with special properties 
and are probably genuine. But the seals attached to the First and 
Third Charters cannot be accounted for as transferred from other 
charters. It is possible that the monks possessed the matrix, and used 
it on such solemn occasions as the remodelling of their short Saxon 
documents, which were unintelligible to the Normans, into the impressive 
Latin charters which presented their interpretation of the privileges 
given them by their founder. On such a hypothesis alone can we 
mitigate the charge of deliberate forgery. 

Into the literary criticism of these documents we cannot fully enter 
here : but it may be of interest to cite a few sentences from the bull of 
Paschal II (1099 1118), quoted by Flete, italicising words which appear 
in the Third Charter of the Confessor. 

locum praelibatum ab omni servitio et dominatione episcopali absolvimus...ut 
nullus episcopus, sive Londoniensis sou quicunque aliquis alius, illuc introeat ordina- 
turm aut aliquid sive in maximo sive in minimo praecepturus, nisi propria abbatis 
ex petitions et monachorum comrnuni utilitate. concedimus...permittimus et conflr- 
mamus ut locus ille regiae constitution in perpetuum et comecrationis locus sit atque 
intignium regalium repositorium (words italicised are in the letter of pope Nicholas 
to St Edward quoted in the charter). 

1 Compare the passage from the bull of Paschal II, quoted below. 



Ancient Charters 15 

sit etiam locus ille liber et ab omni invasione vel inquietudine omnium hominum 
cujwcunque sint ordinis potestatis absoluliis (in body of charter). 
ne ulli omnino personae nisi regi subdatur (in letter of Nicholas). 

It seems that Paschal's bull directed to Henry I has furnished much 
of the phraseology of the Third Charter of the Confessor ; and that in 
turn supplies part of the phraseology of the great charter of Edgar. 
It is noteworthy that Paschal says nothing of the sepulture of kings, nor 
of sanctuary. 

4. K. William the Conqueror. A 'Telligraphus' and three charters 
of the Conqueror are transcribed in ' Domesday.' This ' Telligraphus ' 
bears no date; but in the body of the document we read that it was 
granted at a council held in Westminster at Pentecost. Of this a 
xiith (possibly xith) century copy exists (Ch. no. XXVI). The charters 
are called the First, Second and Third respectively. The originals of 
the First (1067) and Third (1077) are not known. 

The First Charter only is quoted by Flcte, who gives but a few 
sentences of it. Most of it is in ' Domesday ' ; but as ff. 53, 54 are cut 
out, the end of the First Charter and the chief part of the Second are 
gone: they may be seen in Faustina A ill. 

The Second Charter is still preserved (Ch. no. XXVII), and therefore 
a few remarks may be made upon it here. It is mainly directed against 
the incursions of the bishop of London and his 'canonici,' and is couched 
in strong language. In the body of the document the charter is said to 
have been granted at a council held at Pentecost in Westminster, and it 
is dated at the close as follows : 

Anno dominicae incarnationis . M.lxx mo . quiuto. etiam adepti imperil praenominati 
gloriosi regis Willelmi anno . iiii to . die predict! festi Pentecostes . xi lno . kal lunii . 
scripta est haec carta et sigillata, &c. 

First, we may note that Pentecost 1070 fell on 25 May, whereas the 
fourth day of the feast of Pentecost is here made to be 22 May. 

Secondly, though it was William's custom to keep Pentecost in state 
at Westminster, in this particular year he is said to have held a council 
at Windsor at Pentecost. 

Thirdly, it was at this council that he named Lanfranc as archbishop 
of Canterbury, and Lanfranc only reached England on 15 August 1070, 
and was consecrated on 29 August. But Lanfranc attests this charter 
as archbishop of Canterbury ' propria manu.' 

A fragment of a seal in a silken bag is still attached to the charter 
by a cord of twisted yellow silk, which is suspiciously like the yellow 



16 Flete's History of Westminster 

silk woven into the pattern of the bag: and the bag is the fellow of that 
which surrounds the seal of the charter of Henry II (Ch. no. XLIII). 
Moreover the writing appears to be of the xiith century. 

In the transcript in ' Domesday' an effort has apparently been made 
to get over some of the inconsistencies. The regnal year (v) has been 
read continuously with the date A.D., thus giving the year 1075 : and 
for William bishop of London is substituted Hugh, who succeeded him 
in that year. We thus get rid of the difficulty about Lanfranc ; but 
one of the episcopal signatures which follow is incompatible with that 
date. If we adopted the year 1073, we should get 19 May for Pentecost, 
and the difficulties as to the place of the council and as to Lanfranc's 
signature would disappear; but Leouricus (bishop of Crediton), who 
signs, is said to have died in 1072. 

A note in the margin of ' Domesday ' points to the absence of ' the 
Fourth Charter' of this king. The original of this is in Brit. Mus. 
(Cotton. Aug. II 54), and bears the date 1 Jan. 1081/2. 

5. K. Henry I. This is transcribed in ' Domesday,' but the 
original is lost. Its wording, as can be seen from Flete's quotations, is 
in part parallel with the First Charter of the Conqueror. Its signatures 
point to 1107. Its wording is found again, with but necessary changes, 
in charters of Stephen, Henry II and Richard I. 

There still exists a charter of this king (Ch. no. XXXI), the date of 
which falls between 1114 and 1123. It is much shorter, and undoubtedly 
genuine. It is strange that it should have been needed, if the above 
mentioned charter had already been granted. 

6. K. Stephen. This charter, dated 1138, is transcribed in 
'Domesday.' It is long and contains much repetition, owing to the 
combination of various sources. As Flete has noticed, it has a passage 
from the Third Charter of the Confessor: indeed it has much more 
from the same tainted source, and the phrases used in signing are to a 
great extent identical, the names only being changed. It also has a 
considerable amount of matter in common with the longer charter of 
Henry I referred to above. 

There is a shorter charter of Stephen, of what has been referred to 
above as the recognised type of the xiith century. This is now at the 
Record Office. It was among the muniments of Westminster in the 
latter part of the xviiith century. 



Papal Bulls 17 

The problem of the authenticity of these royal charters is a difficult 
one. Their literary criticism can hardly be undertaken while they are 
still unprinted ; and what has here been said must be regarded as 
tentative only. 



The following papal bulls are cited by Flete : 

1. John XV (986999). 

2. Nicholas II (1058 1061). 

3. Paschal II (1099 1118). 

4. Innocent II (11301143) : two bulls. 

5. Innocent III (11981216). 

The first two are no doubt composed by the writers of the charters 
of K. Edgar and St Edward respectively, from which Flete quotes them. 

Paschal's bull was the earliest of a magnificent series of papal bulls, 
stored in what was called the cista prima of the Abbey muniments, and 
destroyed in the time of K. Henry VIII. An index of them, including 
more than 200, was made at the end of the xivth century and still 
exists (Munim. Lib. 12). Fortunately also a great many were transcribed 
by the writer of ' Domesday.' The first leaf of this book is lost, but 
there is no doubt that Paschal's bull was the first item in the volume. 
I have collated Flete's extract with the transcript in Faustina A in 
f. 157. 

Paschal's bull is dated ' Laterani, iv Kal. Julii.' The following 
passage in it is of interest : ' Undo tarn praesentium quam posterorum 
noverit universitas dilectum filium nostrum Gilbertum, ecclesiae beati 
Petri Westm. abbatem venerabilem, scriptis nobis significasse de quadam 
controversia inter Robertum olim praesulem Lundon. et WInothum 
abbatem Westmon. antiquitus orta ; videlicet, quod idem praesul 
quasdam consuetudines, quosdam vero accessus, donationes etiam et 
obsonia in ecclesia ilia, contra etc., studuit usurparc, etc.' Abbot Gilbert 
died in December 1117. 

The bull of Innocent II, directed to Henry I, was also on the lost 
leaf of ' Domesday,' and it has been copied by a later hand on a blank 
space of what is now f. 1 b. Of his second bull, directed to abbot 
Gervase, the last part still remains at the top of f. 1, and this gives the 
single sentence which Flete has quoted. 

The bull of Innocent III, dated 30 April 1199 and directed to the 
abbot (William Postard), is found in ' Domesday,' f. 13. It is preceded 
by two other bulls, dated 24 April of the same year. 

K.F. 2 



18 Flete's History of Westminster 

These royal and papal charters are followed in c. xii by a decree of 
cardinal Stephen Langton, dated 1222, confirming the rights of the 
Abbey as against Eustace bishop of London. There was granted to 
the latter by way of consolation, and no doubt with a view of preventing 
the reopening of the question, the manor of Sunbury on Thames, and 
to his chapter the patronage of the church there a right which they 
still exercise to day. The original with all the seals is still preserved 
(Muni in. 12,753), and this has been printed in Rymer's Foedera: it is 
transcribed in ' Domesday,' f. 664 b. The document has a further 
interest from its careful description of the bounds of St Margaret's 
parish. 

After a summary of the results of his enquiry up to this point, 
Flete proceeds in c. xiii to vindicate the customary tithe of salmon 
caught in the Thames. He quotes a passage from abbot Ware's 
Consuetudinary (Pt iv c. viii), which is omitted from Sir E. Maunde 
Thompson's edition on account of its fragmentary condition : what 
remains of it in the Cottonian MS is copied in the transcript which the 
editor had previously made for the Dean and Chapter (p. 134). 



'/'Ae Lists of Relics and of Indulgences. 

The List of Rdics given in c. xiv is of great interest. Flete classifies 
them under six heads : Relics of the Saviour, the Blessed Virgin, 
Apostles, Martyrs, Confessors, and Virgins. He names the following as 
donors : 
Kings: Sebert, Ofla, Athelstan, Edgar, Ethelred, Canute, St Edward, 

William the Conqueror, Henry III, Edward I. 
Queens: Emma (mother of St Edward), Matilda (bona regina), Alianora, 

Elizabeth (daughter of Earl Rivers ; i.e. Elizabeth Wydville queen 

of Edw. IV). 

St Thomas of Canterbury. 
Abbot Laurence. 
Abbot Richard de Berking. 

Simon, abbot of Bury: this seems to be Simon de Luton (1257-79). 
Petrus de Graecia. 
A prior of St Swithun, Winchester. 
Thomas, earl of Lancaster. 

Among the relics of St Edward, given by himself, the Regalia are 
enumerated. It will therefore be of interest to print here, for comparison 



List of Relics 19 

with Flete's list, a document of the fourteenth century, preserved in a 
mutilated condition on a sheet of paper (Munim. Coron. Ill) : 

Ad evitandum maius periculuin de regalibus ornaraentis sancti regis Edwardi, 
in quibus ab antique defectus inveniebantur, qui fuerant ante annum postilencie 
generalis, videlicet annum domini MCCCXLIX, ne posteris imputcntur, sic descripta 
sunt in crastino Reliquiarum anno gracie MCCCLIX" r per visum fratrum J. Redyng, 
J. Bokenhull, J. Arundel" 1 . 5 

In primis ""invenerunf i tunicam purpuream de samit. Item i supertunicam 
nigri samut bmdatam auro per totum, videlicet ymaginibus et aliis diversis 
operibus, cum i j>ectorali aurotexto ad modum cathene cum labellis amelatis. Item 
i armillam veteris operis aurotextam cum scutellis leopardorum et vineis, ac etiam 
decem nouchis aureis, triphatam et ornatam lapillis, quorum maior in incdio, cum 10 
iii pendulibus eiusdem secte : in qua armilla deficiunt iii nouchis et in toto viii 
lai>illi debiles, et frangitur i pendule in summitate eius. Item i pallium nigri 
samit aurotextum per totum ornatum per circuitum aurifragiis [gejmmatum perillis 
margaritis et aliis. Item i par cirotecarum cericarum ornatum aurifragiis pat-vis. 
Item par caligarum aurotextarum stragulatarum ex transvorso. Item i par 15 
sotularium antiquorum. Item i pectenem eburneum. Item i coronam auream 
bonam triphatam ct ornatam per totum gemmis et amellis. Item i coclear antique 
forme. Item i ceptrum aureuin ornatum gemmis et perillis margaritis, in quo 
deficiunt iiii or pendules in summitate de perillis margaritis. Item i virgam 
calibeam deauratam habentem in summitate floculos ad modum glogelli. Item 20 
aliam discoloratis peciis ornatam, habentem in summitate volucrem auream. Item 
aliam virgam ligneam coopertam tecis a[u]reis liabentem in summitate nodum 
aureuin cum volucre desuper aurea, ornatam vii triphuris quorum duo sunt 
gemmata. Item i ceptrum argenteum deauratum pro regina. r ltem i calicem 
lapideum cum pede et patena aureis. 25 

Item i crucem tectam platis aureis, triphuratam et getnmatam in partc anteriori 
et in dorso plata argentea amelatam, et vocatam Crux natans inventa quondam in 
mari a dicto sancto Edwardo ; in qua deticiunt iii lapides in pede et i in fine partis 
sinistre ; item pars plate auree in pede ad monsuram unius policis et in fine partis 
sinistre in dorso i plata argentea ex transverso . 30 

Memorandum quod in coronacione Regis Ricardi Secundi post conquestum, 
anno [etati]s sue xi mo , circa solempnia que ad coronacionem eiusdem requiruntur 
multi defectus requiruntur. in primis unus sotularis dexter perditus erat per 
negligenciam et defectum domini Simonis Burle militis, qui dictum Regem ab 
ecclesia, scilicet loco coronacionis sue, ad palacium suum contra consuetudinem 35 
antiquam humeris suis portavit, Abbate loci reclamante. Ceteri defectus ut in 
sceptro et in aliis insigniis regalibus manifeste patent ad oculum, que indigent 
reparacionis. 

(ad finem payinae) \ ? erte. 

(et in dorso, ut sequitur:} 40 

Ideo loquendum est dicto Regi Ricardo, cum suam pervenerit ad etatem, ut 
huiusmodi defectus qui tempore suo contigerunt reparentur. 

4, 5 per visum Arundel] in a contemporary hand, but different ink. 

6 invenerunt] above line, different ink. 

11 pendulibus] ut videtur. 12 penduJl. 22 areis (sic). 

24 30 Item i oalieem transverso] added in different ink. 

3142 In another hand of about the same date. 

22 



20 Flete's History of Westminster 

The feast of Relics was kept at Westminster on 16 July, as appears 
from the two Calendars printed in Dr Wickham Legg's edition of 
Litlyngton's Missal. The date of this list of Regalia is therefore 
17 July 1359. 

Of the three monks who drew up this list I have given an account 
of one, John Redyng, in an article on Simon Langham in the Church 
Quarterly Review (July 1908), where extracts from his chronicle 
will he found. He died in 1368-9. John Bokenhull also appears in 
connexion with Simon Langham at Avignon : we last hear of him as 
being at Rome in 1376. John Arundel seems to have been much junior 
to these: he first appears in 1356-7, and he died in 1360-1, shortly after 
this list was made. 

In lines 10 and 17 we have the adjective ' triphatam,' but in line 23 
the substantive ' triphuris.' The writer who makes the addition 
11. 24 30 more correctly uses ' triphuratam,' which occurs frequently 
('triffunitus') in the Westminster Inventory of 1388. A similar contrast 
in language is seen in the ' tecis aureis' of the first writer (1. 22) 
compared with ' platis aureis' of the second (1. 26). In 1. 20 ' floculos ' 
appears to be a diminutive; of ' rloccus,' and ' glogellum ' is perhaps 
a diminutive of 'gloga' or ' eloea ' (cloche), meaning a little bell so that 
we may call them ' bell-shaped tufts.' 

Other lists of the Regalia may be seen in the edition of Litlyngton's 
Missal vol. in, pp. 1521 f. : one in Latin of the year 1207, another in 
French dated 28 Nov. 13">(i : but they do not enter into detail so much 
as this. See also the Inventory ' with an appraisement' made in 1649, 
printed by our sacrist, the Reverend Jocelyn Perkins, in The Coronation 
Book (Isbistcr, 1902) pp. 10 ff. 

\\ ith the remarkable Memorandum as to King Richard's shoe must 
be compared the following passage from the Westminster chronicler 
who continues Higden's Polychronicon from 1381 1394 (Rolls Series: 
vin 222)' : 

[10 Mar. 13!)0.] Item x" die Martii inisit rex Westmonasterium unum par 
sotularium do rubeo velvetto gemmis margaritis ad modum florum deliciarum 
confectum, a papa Urbano vi" parum ante ejus obitum benedictum, ad reponendum 
ibidem cum aliis omamentis regalibus ad regis coronationeru spectantibus in 
praefato monastcrio custoditis. Constat namquequod rex statim post coronationem 
suam domum revestiarii intraret, ubi sua regalia deponeret et alia indumenta sibi 
per suos cubicularios adaptata assumeret, et abhinc via proxiruiori in palatium 
suum rediret. Sed e contra fuit factum in coronatione istius regis, et male : nam 

1 See 'An Unrecognised Westminster Chronicler,' in Proceedings of British Academy, 
vol. in. 



List of Indulgences 21 

quidam miles vocatus domiuus Simon Burlee, peracta coronatione, assumpsit regem 
suis regalibus sic vestitum inter sua brachia, per portara regiam palatium ingrediens ; 
turbis hinc inde occurrentibus et ilium prementibus in eundo unum de sotularibus 
regalibus benedictis per incuriam ibidem amisit. Igitur nostrates caveant in 
posterum ne ullatenus permittant regem cum insigniis regalibus amplius extra 
ecclesiam exire ; sed ut moris est completa coronatione divertat in domuin reveti- 
arii, ut praedicitur, et ibi sua regalia ornamenta honeste deponat. 

Compare also Adam of Usk's Chronicle: 'In coronacione istius domini 
tria regalitatis insignia tria sibi infortnnia portentabant : primo, in 
processione unum de coronacionis sotularibus perdidit,' &c.: ed. E. M. 
Thompson, 1904, p. 42; and for a further reference see his note on 
p. 202, ' prophecia militis Francie ad ejus coronacionem existentis, ubi 
vidit regis sotularem ad terrain cadentem ' (from MSS in Brit. Mus.). 



The Indulgences granted to the church of Westminster by popes 
and other ecclesiastics are exceedingly dull reading to-day, as they are 
presented in Flete's catalogue in c. xv. But the documents themselves, 
as they may be read under the heading of the Sacrist's records in 
' Domesday,' contain much that is of interest. The general subject has 
been dealt with at some length in the third volume of Dr H. C. Lea's 
Auricular Confession. The earliest indulgence which he unhesitatingly 
accepts as genuine was granted in 1096 at the dedication of the church 
of St Nicholas at Angers by pope Urban II : it gave relaxation of one 
month of enjoined penance for the anniversary (Lea, ill 141). Then in 
1132 Innocent II, dedicating the monastery of Cluny, granted 40 days 
for the anniversary (ib. 145). In 1145 Eugenius III granted 7 days to 
Pistoja, which had received a joint of the neck of St James from 
Compostella : and in 1163 Alexander III, dedicating St Germain des 
Pre"s, granted a year on the actual occasion, and afterwards 20 days for 
the anniversary. These early grants seem very meagre when compared 
with the lavish indulgences of later times. 

We have an indulgence which would take the second place in 
Dr Lea's list, and it is marked by the sobriety of the period. It was 
granted to abbot Herebert in 1121 by Peter de Cluny, the legate of 
pope Callixtus II, who received a scant welcome from K. Henry I, and 
is said to have exercised no legatine authority at all. He relaxed 
40 days of criminalia and a third of enjoined penance for minora to 
those who visited the church ' in martyrio Petri et Pauli apostoloruin.' 

Our earliest indulgence from a pope is that of Innocent IV (1243-54), 
which grants a year and forty days for the festival of St Edward. This 



22 Flete's History of Westminster 

indulgence, though he would not deny its genuineness, caused Dr Lea 
some misgiving. For in Rymer's Foedera (I 150) it is placed under the 
year 1208, as if it issued from Innocent III, and the amount seemed 
unusual for that period. But, as a matter of fact, the pope was 
Innocent IV, and the date accordingly is 1254. For (1) the Index to 
our papal bulls (Munim. Bk 12) notes it as under that pope; and (2) in 
the same volume of the Foedera there is printed on pp. 517 f. a bull of 
Innocent IV to K. Henry III, which bears exactly the same date: 
' Dat. Assisii, 2 Kal. Junii, poritificatus nostri a XI.' 



The Lives of the Abbots. 

The critical discussion of the last section of Flete's work cannot be 
attempted now. For it would involve an investigation of the history 
of the Abbey during a period of more than 300 years. Indeed, it is as 
a preliminary contribution to such an enquiry that Flete's work is for 
tin- first time printed here. Widmore has already quarrelled with the 
dates assigned to some of the early abbots. We do not know what 
source Flete drew upon, and his statements must be checked by facts 
to be elicited from contemporary charters. One or two points of interest, 
however, may conveniently be dealt with here. 

In the south walk of the cloister, under the stone seats against the 
refectory wall, are three time-worn effigies of Norman abbots. Their 
names have been variously assigned, but with Flete's aid we can identify 
them with practical certainty as representing Laurence, Gislebert and 
William de Humez. 

Flete records the burial of eight abbots in the south cloister. 

Vitalis (11082)': 'under a small white marble stone at the foot of 
abbot Gervase.' A fair carpet and two candles were placed on his 
grave each year on his anniversary : it seems therefore that he had 
no effigy. 

Gislebert (f 1114) : ' at the foot of abbot Vitalis in a marble tomb with 
an image of him above. 1 

Herebert (fll40): 'in piano pavimento ante secundum scamnum 
a symbalo versus hostium refectorii a parte orientali claustri.' 
This seems to mean, 'in front of the second bench from the cymbal, 
as you go from the east cloister towards the refectory door.' 
1 I give Flete's date for the abbot's death in each case. 



Tombs of Early Abbots 23 

Gervase (fll60): 'under a small black marble stone at the foot of 

abbot William de Humez.' 
Laurence (f 1176) : ' under a marble stone with an image of him above 

at the foot of abbot Gislebert.' 
Walter (f 1191): 'in piano pavimento ante scamnum primum a 

symbalo.' 

William Postard (f 1201): 'ante cymbalum.' 
[Ralph Papillon had been deposed, and was buried in the nave.] 
William de Humez (t 1222): 'at the head of abbot Gervase, in a marble 

tomb with an image of him above in pontificals.' 

Flete speaks of three only of these abbots as being commemorated 
by effigies Gislebert, Laurence and Humez. It is possible to trace 
the remnants of a mitre on two of the figures even now : Dart figured 
them as mitred two centuries ago (11, opposite p. 12). Flete tells us 
that Laurence was the first abbot to obtain from the pope ' the 
privilege of mitre and ring.' 

The central figure of the three, then, which has a staff but no mitre, 
is abbot Gislebert the famous Gilbert Crispin, who was a favourite 
pupil of Anselm at Bee. 

At the foot of Gislebert, was Laurence : so that his effigy must 
be identified with the easternmost of the three. 

But at the head of Gislebert was Vitalis, and to him has been 
mistakenly assigned the westernmost effigy : Flete's description, however, 
makes this impossible. 

At the head of Vitalis was Gervase, ' under a small black stone.' 
Curiously enough, in spite of this statement, the name of Gervase has 
been cut in modern times on the largest stone in the cloister, ' Long 
Meg ' as it has for some centuries been called a stone which is also, for 
some unfathomable reason, supposed to cover the twenty-six monks who 
perished in the Black Death of 1349. 

At the head of Gervase was William de Humez, with his effigy in 
pontificals. The effigy doubtless remains ; but it has been moved to its 
present position at the head of Gislebert. 

Dart shews the three effigies 1 as in front of the stone bench (plan 
preceding I 71): shortly after his time, in 1752, they were set under 
the bench as at present (Neale and Brayley, II 294). 

1 He calls the third Vitalis: but in n p. xi he admits that lie was misled by others, 
and that it really represents W. de Humez. 



24 Flete's History of Westminster 

This then was the original order, beginning from the east : 
Laurence. 
Gilbert. 
Vitalis. 
Gervase. 
W. de Humez. 

The positions of the other three are not described with reference to 
these, but with reference to the cymbal, which sounded for meals in the 
refectory ; and we do not know exactly where that was placed. 
W. Postard (before the cymbal). 
Walter. 
Herebert. 

It is possible that W. Postard was at the head of W. de Humez : 
but lu- may have been on the other side of the walk next the cloister 
garth. 

Flete tells us that abbot Richard de Berkyng (f 124G 1 ) among his 
various benefactions to the church left two curtains or dossals of the 
choir, which contained the story of the Saviour and of St Edward: 
'duas (Jortinas sive Dorsalia ehori, de historia dni Salvatoris et beati 
regis Edwardi, siimptibus propriis ct oxpensis fieri procuravit, ac eidem 
ecclesiae dedit et reliquit.' 

Dr M. R. James has found in a manuscript at Gonville and Caius 
College, Cambridge, in a volume of Robert Hare's Miscellaneous 
Antiquarian Collections (MS 3.91 [Oil] pp. 130 ff.), the following 
account of the inscriptions on these tapestries, which he has kindly 
copied for me. 

Westminster, (hi if Smith syde of if Qnier y e history of 

Christ in faire arras worke. 
(1) The Anyell (Jabriell saluteth our bleated Lady. 
Virgo salutatui- verboque dei gratulatur ; 
Nee gravat intactuiu greiniuui verbum eai-o factiim. 
\"irgo paren.s humilis, quae chara deo, sibi vilis, 
Angueni ealeavit quern prirna superbin stravit. 

(2) Christ borne betwixt an oxe and an asse. 
Hie plaiujiw plorat, sitit unda, quiesque laborat, 
Et via lassatur, et virtus debilitatur, 
Luget laetitia, quasi stulta fit 2 ipsa sophia, 
Dum vagit Iliesus, net ri.sus et esurit esus. 

1 The pulling duwn of tbe Norman choir had begun on 6 July 1245 

2 MS sit. 



Abbot Berkyng's Tapestry 25 

Virgo parit puerum, lumen de lumine verurn ; 
Est vox coelestis, lux coelica stellaque testis. 

(3) The three kings camming with their gifts to adore Christ. 

Stella magis lucens, et eos radio duce ducens, 
Clara prius latitat et Herodis limina vitat: 
Arra novae fldei sunt reges ecce Sabaei ; 
Primitiant gentes dominum te, Christe, fatentes. 

(4) The three Icings offer their gifts. 

Tres trinum munus dant, et tria dat sinml unus: 
Sic offertur idem domino qui trinus et idem. 
Ofi'ert thesaurum fidei pecoator ut aurum ; 
Thus reddit gratuni, dum tergit myrrha rcatum. 

(5) The Innocents slaine by commandm' of King Herod. 

Hie vitam donat mors, et cruor ipse coronat ; 
Curaque cruentantur moriendo vivincantur. 
Hinc matrum planctus et clamor in etliere tantus : 
Planctus moerorem notat ecelesiaeque dolorem. 

(6) Our Lady ic* hire child flee into Egypt. 
Sponte fugis, Christe, nee Herodis das gladiis te, 
Qui non fugisti crucitigi cum voluisti. 
Res docet hie clausa te, pastor: si tilii causa 
Sit personalia, fuge ; sta ; si sit generalis. 

(7) Christ circumcised (sic) by Symeon. 

Offert flos floreni, figulum vas, vitis odorom ; 
Virgo dei prolem, pars totum, stellaque solem. 
Turturis in morem servat metis castu piulorem, 
Utque columba gemit sua qui gemitu mala demit. 

(8) Christ disputeth U A y* doctor* in y" temple. 
Instmit antiques puer et castigat iniquos : 
Gratia se iunxit verbo quod spiritus unxit. 
Numquid nescitis, qui tristes taliter itis, 
Patris in obsequio quod sedulus assecla tin ? 

(9) 1 Christ making his feast with two fishes & five loaues of bread. 
Cum sub carne subit hominem deus et caro nubit ; 
Sicque fit ecclesiae sponsus sub carne Mariae. 
Panibus in quinis, cui servit machina trina, 
Piscibus et binis satiavit millia quinn. 

(10) Christ baptysed by 8' John in y" ryver Jordan. 

Christus fecundas Jordanis consecrat undas 
Corporis attactu quas sanctiticavit in actu : 
Vis generativa lavacro datur, ut rediviva 
Fiat in hoc anima, quam mors detraxit ad ima. 

1 9 should follow 10. 



26 Flete's History of Westminster 

(11) Christ rayseth Lazarus out of his graue. 

Lazarus egreditur de tumba qua sepelitur; 
Quern vocat a morte Christus migrante cohorte. 
Qui culpa premeris, ut Lazarus egredieria, 
Si inodo delinquas et post poccata relinquas. 

(12) Christ ryding upon the asse. 

Cantica plena melis puerorum turba fidelis 
Decantat Christo, titulo quod claret in isto: 
Quisquis habes flores morum meritisque reflores, 
Si Christum quoris, his floribus hunc venereris. 

(13) Christ washeth y e feet of his disciples. 

En lavat ipse pedes cui servit coelica sedes : 
Sic tit servorum servus dominus dorninorum. 
Cum ileus est humilia, homo, cur non est tibi vilis 
Gloria nmudana? nihil est nisi visio vana. 

(14) Christ mab'th his last Maundy. 

Panis mutatur in carncm : sic operatur 

Christus per verbum, sub pane latens caro verbum. 

Pmditur insanis, non est sail us nisi sanis; 

Panis coclestis mors est non vita scelestis. 

(15) Christ betraicd by Judas' and deliuered to y* Jewes. 

Ecce scelus magtniiii, servus dominum, lupus agnum 
Fallit et invadit, quern falsa per oscula tradit. 
Qui fratres odis, quos falsa per oscula prodis, 
Tu Judain sequeris, et Judas alter haberis. 

(16) Judas hangeth himself e in desperation. 

Est indigna bonis semper nota proditionis : 
Hoc docct astrictus laqueo Judas maledictus. 
Sese suspendit quern culpa gravis reprehendit : 
Sic ad idem tendit qui insontem munere vendit. 

(17) Christ bound and whipped at a pillar. 

Vincitur Ihesus, nee vincitur undique laesus: 
Arctius arctatur, et qui ligat ipse ligatur. 
Si iustum reiicis, si detrahis aut maledicis, 
Ictibus impellis Jesum lacerasque flagellis. 

(18) Christ nayled on y e Crosse. 

Morti vita datur per quein mors mortificatur : 
Lancea cum clavis et crux sunt coelica clavis. 
Stigmata tolle crueis, homo, si vis gaudia lucis 
Hac duce mercari, poteris cruce me comitari. 



Abbot Berkyng's Tapestry 27 

(19) The 3 Maries camming to xps tom.be. 

Pro miseris anima Christi desceudit ad ima; 
Qui dum surrexit aniraam cum carne revexit. 
Qui peccat moritur, nisi poeuitcat sepelitur ; 
Sed surgit vere qui scit sua crimina flere. 

(20) Christ ascendeth into Heaven. 
Christus iter pandit nobis dum sydera scandit, 
Dans spem scandendi si subsit causa merendi. 
Est pietas ala, pietatis opus quasi scala, 
Scandere qua poteris qui coelica praemia quaeris. 

(21) The camming of the holy-ghost. 
Discipulis digne dimittitur alnni.s in igne 
Spiritus: ardentes facit ignis lingua loquentes: 
Pneuniate decoctos facit unctio coelica doctos ; 
Et sic purgatos sibi reddit gratia gratos. 

(22) Our blessed Lady rhamtgclh hir life. 
Naturae iura solvit virgo moritura, 
Quam flos de Jesse verum deducit ad esse. 
Virgo parens facta nulla putredine tacta 
Cum sit tristata laetatur gloriflcata. 

(23) Our blessed Lad;/ frowned Queene of heaven. 
In cruce compassa, lachrimarum flumine lassa, 
Mater honoratur cui tanta corona paratur. 
Tu qui compateris sic compatiendo mereris 
Gaudia post luctum, post carnis i'unera fructutn. 

(24) The Abbot Richard pniict/i to our Lady. 
Spes animae miserae, tu, virgo, inei miserere ; 
Et supples ora pro supplice mortis in hora. 

(25) Our Lady prayer to Christ fur y" Abbott tiii-lianl. 
Naturae geminae deus ac homo, rex sine line, 
Sis pi us hnic humili, rogo te tua filia till. 

(26) Christ answereth our Lady his A/other. 
Ut mihi sit gratus, doleat delendo reatus : 
Et sic salvus erit veniam per te qui requirit. 
Ricardus abbas fecit me. 

Westfn. On y e North syde of f Quire the story of St Edward 

y" King and Confessor. 
(1) King Edildred lying on his death bed. 
Anglia cur moeres? dabitur tibi rector et haeres, 
Qui ius dictabit regnique decus renovabit. 

(2) Queene Emma lying in Child bed. 

Est puer electus ventris velamine tectus : 
Voce communi successio convenit uni. 



28 Flete's History of Westminster 

(3) Queenc Emma bringeth forth a tonne. 
Emma parit regem cuius tenet Anglia legera: 
Anglifi laetatur dum tali prole beatur. 

(4) King Edward y> Confessor crowned King of England. 
Rex insignitur sceptro, regnoque potitur; 
Cumque coronatur succe.ssio vera probatur. 

(5) King Edward commandeth Justice to be ministred to all sortes. 
Demonis et mundi suggestu rapta refundi 1 
Rex iubet, et cuique sua reddi restituique. 

(6) King Edward expieth a theife robbing his casket and mnc.ealeth it for pitty. 
Ecce minus parca furis manus exit ab area: 
CeUt opus furis j)ietas, non regula iuris. 

(7) King Edward kneeling at Masse seeth in y" sacrament how the King of 

Ih'iunarke in drowned in y' sea. 
Anglia iain plaudit rex regem 2 dum mare claudit 
Dacum qiiein inersum cornit populumque reversum. 

(8) King Edward declnreth hit rision of if King of Denmarkes drowning. 

Mergitur in pelago rex Dacus, ut eius imago 
Signat, eumque vorat mare dum rex Anglicus orat. 

(9) King Edward eureth <i lame man by carrying him on his backe. 

Rex fort contractum, qui, dum pietatis ad autum 
Se substeruit e<iuum, contraction reddidit aequum. 

(10) The Ettrlf Godwin?, sitting at dinner ?* y king is choaked with 

a piece of bread. 

Ob moritiun sceleris mortem, Qodwine, mereris. 
Oflii palam dicit quod te modo fraus tua vicit. 

(11) King Edward kneeling at masse seeth Christ in y e sacrum' in 
forme of a child. 

In specie pueri te regi, Christe, videri 
Concedis, testis signis Leofricus adest is. 

(12) King Edward hath a vision of y 6 1 sleepers. 

Graecia quod celat tibi, rex Edwarde, revelat 
Ciratia, dans notum dormitantum tibi motum. 

(13) The turning of y e 7 sleepers in monte Coelio from one syde to another 

is revealed to King Edward in a vision. 
Hii mutant latera : latorum mutatio vera 
Signat quod laevum dirum notat omen et aevum. 

(14) King Edward meeteth w t St John y e Evangelist in likenes of a, poore 

man and giveth him his ring. 
Vilibus in pannis mendicat imago Johannis: 
Rex dat ei munus : douum fuit annulus unus. 

1 Corr. from profundi. 2 MS regum. 



Abbot Berkyng's Tapestry 29 

/ 

(15) Diverse blind men restored to sight by y* water wherin King Edward 

washed his hands. 

Munda maims nmndam per tacttim reddidit undani, 
Et liquor infusus dat coecis luminis usus. 

(16) A poors man bringeth to St Edward if ring ?/' he gave to St John y' 
Evangelist, and warneth him of y" /tower of his death. 

Annulus iste datus rnittente Johanne relatus 
Regi scire moram vitae dat, mortis et horam. 

(17) King Edward departeth this life. 

Rex virgo transit, caro virginis integra mansit ; 
Et manet, a niundo quia transit corpore inundo. 

(18) Bisshop Wulstane resigneth his pastorall stafe at y' tombe of St Edward 
where it sticketh fust in if marble stone. 

Marmore clausa caro docet haec examine claro 
Pontificem dignuin, retinens in marmore lignum. 

(19) Bisshop Wulstane lnoseneth, y" pastoraU stctffe >f stooke epon >j' tombe 

of St Edmird. 

Regis censura baculum laxat petra dura; 
Absolvit iuste, Wulstane, tuum quia ius te. 

(20) St Peter consecrateth y* Church of Westminster. 

Hanc regum scdcm sibi Petrus consecrat aedem, 
Quam tu, papa, regis, insignit et unctio regis. 

(21) King Edward speaking to y" Abbott Richard^. 

Cum grege tarn prono tibi patri sive patrono 
Praesenti dono me praesentans tibi dono. 

(22) The founders names of Westminster were theis. King Edgare 
King Edward and y" Archbisshop Dunstane, 

Hii fundatores dantes et opes et honores 
Regibus exemplum fundarunt hoc ita templum. 

[Of the second set nos. 9, 14, 15, 20 are quoted by Dart.] 

This Tapestry remained in Weever's days ; for in his Ancient 
Funerall Monuments (1631) he says : 

p. 451. ...of which [sc. the coronation and unction of our kings] two riming 
Hexameters are wrought in the cloth of Arras, which adorne the Quire. 
Hanc Regum sedem sibi Petrus consecrat Edem ; 
Quam tu Papa regis, insignit ct unctio Regis. 

p. 483. This passage of the aforesaid pilfery is delineated, and wrought in the 
Hangings about the Quire, with the Portraitures of the king, Hugolin, and the 
Theefe : under which are these verses. 

Ecce nimis parca furis man us exit ab archa ; 
Celat opus furis, pietas, non regula iuris. 
Tolle quod habes et fuge. 

1 It should be: The Abbott Ricliard speaking to K. Edward. 



30 Flete' s History of Westminster 

With regard to their ultimate fate Brayley writes as follows (Neale 
and Brayley Westminster Abbey H 273): 

Dugdale, in his " History of the Civil Wars," when speaking of the Parliament, 
under the date 'January 4, 1644,' has the following passage: "To glorify their 
doings the more, they adorned their House of Commons with that whole suit of 
Hangings which were placed in the Quire of the Collegiate Church at Westminster, 
and some other taken out of the King's Wardrobe." 

Whether they were ever restored to the Church, does not appear ; but it is most 
probable that they never were, it being evident from Sandford's Prints of the 
'Coronation of James the Secoaid and Queen Mary,' that the subjects of the 
Tapestry, which then ornamented the Choir, were altogether different from those 
described above. On one piece, in particular, the Circumcision was represented; 
a large remnant of which is still preserved in the Jerusalem Chamber, in the 
Deanery. 

The Manuscript Tradition of Flete's Work. 

The most important manuscript (W) is that which is preserved in the 
Library of the Dean and Chapter. Of this there are two copies: one 
at Corpus Christi College, made for archbishop Parker; the other at 
Lambeth, made by Wharton : the former of these is, as we shall see, of 
some interest on account of its prefatory matter. The Westminster MS, 
which necessarily forms the basis of this edition, is a small vellum quarto 
of 58 leaves, written in the latter part of the fifteenth century. It contains 
a good many blunders, and in at least two places has omitted a complete 
line of its original. 

That original is represented by a fragment (D) preserved in the 
Library of Trinity College, Dublin. I am indebted to the authorities of 
the College and to the kind mediation of the Dean of St Patrick's for the 
opportunity of examining it side by side with the MS at Westminster. 
It is numbered 548 (or E n 32), and consists of two gatherings of 
8 folia, each, being the first and fourth of a book which was probably 
made up of seven gatherings. It is on paper, and the leaves measure 
10 in. x 7 in. At the bottom of f. 1 is the name William Howard. 
This, so far as it goes, is the earliest known authority for the text, and 
it may come from John Flete himself. That the Westminster MS 
is copied from this is evident, among other reasons, from its omission, 
near the end of c. xvi, of the words 'septem abbates successive presidentes 
huic sancto loco ante,' which occupy a complete line in the Dublin 
fragment. 

Large extracts from a MS of Flete, independent of the Westminster 
MS, are contained in Claud. A viii, a Cottonian manuscript in the British 
Museum. The first of these extracts, which begins immediately after 



The Manuscript Tradition 31 

Flete's Preface, consists of c. I XV, and is printed in part (cc. I vi) 
under the name of Richard Sporley in Dugdale's Monasticon. 

Claud. A viii is a composite volume, partly on vellum and partly on paper. 

It begins with a Chronicle of K. Henry V in English, ff. 112 (vellum): ft'. 1315 
are blank (paper): then we have, still on paper, 

f. 16. Pro fundatione huius Abbatie Westm. et dedicatione eiusdem ac anti- 
quitate patet evidenter ex vetustissimo cronicarum libro veteri Anglorurn sive 
Saxonum lingua conscripto. Ca. I. 

[A] Primitiuo tempore (and so forth as in Flete c. i). 

Above this at the top of the page a ruder hand has subsequently written : 

Sequitur extraccio et compilacio tocius operis sequentis per fratrem Ricardum 
quondam monachum ecclesie Westm. anno domini MCCCCL". 

And beneath this, but above the main text, a hand of cent, xvi or xvii has 
written : 

Ricardus Sporley Monachus Westministerii Author a". 1450. 

The first hand, a neat one, continues to f. 33 h (the end of the chapter on 
Indulgences). 

f. 34. Another, less neat hand, begins. 

At the top of the page, and half erased : Per fratrem Ricardum Sporley 
monachum Westm. 

Then follows : Compilacio brevis collecta ex vetustissimis munimentis librorum 
de abbatibus, prepositis vel prioribus huius ecclesie Westm. a tempore sancti 
Gregorii pape et Seberti regis Essexie et Midilscxie huius ecclesie fundatoris, usque 
ad tempus sancti Wulsini abbatis et sancti Dunstani tune London, episcopi, postea 
Cant, archiepiscopi, huius ecclesie precipui in religionc renovatoris. 

Orbrithus primus abbas istius ecclesie Westm. in tempore sancti Gregorii, &c. 

Then follows a list of abbots, provosts or priors, including the seven whom Flete 
names; but adding others, and giving dates where Flete had confessed to ignorance. 
The last of the list (f. 35 b) is Alfricus. These four pages of entirely worthless matter 
form the whole contribution of Richard Sporley to the history of Westminster. 

f. 36. Sequitur compilatio de omnibus abbatibus huius ecclesie Westm. suc- 
cedentibus predictum abbatem Alfricum, excerpta de quodatn laudabili opere fratris 
Johannis Flete niipcr prioris ecclesie predicte, cuius anime propicietur deus. 
Amen. 

Sanctus Wulsinus nacione Anglicus (&c. as in Flete, to the end of abbot 
Litlyngton's life). 

f. 64 b. In another hand, an account of abbot Esteney by John Felix monk. 

A poem on Esteney is included (printed by Widmore) ; and at the end (f. 65) is 
written : Oro orate pro me Jhone Felix huius sancti cenobii Westm. monacho. 

f. 66 is on vellum. It contains the names of abbots in a xvth cent, hand, going 
down to Litlyngton : the names from Colchester to Norwich are added later. 

On the verso a late hand has written a table of contents beginning : 

Author Sulcardus. 1. Constructio monasterii Westm. 

f. 69. Names of Deans and Prebendaries from 1560 down to 1620 (paper). 

The rest of the book is a collection of documents none of which relate to 
Westminster. 

Sporley 's extracts, comprising as they do the chief part of Flete's 
book, are frequently of value in controlling the text of the Westminster 
MS, when other evidence is lacking. 



32 Flete's History of Westminster 

The Corpus Christi copy of Flete (no. 287) contains some 
interesting pages at the beginning, which may perhaps throw light 
on the history of the Westminster MS. 

f. 3 is an inserted leaf of vellum, which bears the marks of having been folded 
in four. It is closely written on both sides, and contains : 

1. A Letter of Dedication from 'Michael Reniger' to archbp Parker, 
dated 'Lambetlii 25" Octo.' 

The following .sentence occurs in this letter: ' Serius tarnen quam pro opinione 
mea venit hie liber in maims mcas. Knit enim in area quadam libraria longe a me 
dissita inter alios domiiii Hugonis Latimer libros retrusus.' 

2. A Preface as to tlie value of John Flete's work: dated as before. 

ff. 4-5 b contain the same Letter and Preface written out in another and a neater 
hand, and signed in each case with the initials only, ' M. 11.' 

Then follows : 

xix" Junii A 1572. 

Hie lil>cr transcriptus ex vcteri quodam libro xcripto de fundatione Ecclesiae 
\Vestinonastcriensis ; qui liber iam remanet in custodia D. Goodman Decani ejusdem 
Eccle-siae. 

Michael Rcnniger (or Hhanger) was born in Hampshire in 1580, 
and died in !(>()!). At the date in question he was prebendary of 
Winchester and chancellor of Lincoln. It looks as though ho had 
intended to bring out an edition of Flete. 

An entry in the Treasurer's accounts for 1572 runs as follows: 

To M r Carkctt in Howard for Writing an old Cronycle of Westm r , x". 

We may suppose then that the MS now at Westminster once was in 
the possession of bishop Hugh Latimer; that it was discovered amongst 
his books and brought to dean Goodman; and (though this is more 
conjectural) that out of compliment to archbishop Parker the Abbey 
paid for its transcription by Mr Carkett, an unknown scribe who 
wrote a villainous hand. 

Of the three lists of MSS in the Chapter Library before the fire, 
only the third makes a mention of Flete. Was this the existing MS, 
and if so how did it escape ? Or was it perhaps the copy made by 
Mr Carkett and paid for by the Uean and Chapter ? To these questions 
there does not appear to be any answer now. 

The task of the editor of Flete is seriously complicated by the 
number of documents which he quotes verbatim. I have done what 
I could to discover and collate these ; but occasionally I have allowed 
Flete's variation from his original to stand in the text. I have not 
attempted to record all variants : but sometimes I have given them in 
considerable fulness, in order to illustrate textual relations or the change 
in the spelling of place-names. 



THE HISTORY OF WESTMINSTER ABBEY 
BY JOHN FLETE. 

PREFACE. INCIPIT proemium libri breviter compilati de fundatione 

etc. ecclesiae Westmonasteriensis, prout in chronicis et scriptis 
authenticis invenitur. 

Churchmen Quoniam utile est et honestum ac rationi consorium quod 

the evidences v ' r * ecclesiastic! et praecipue religiosi suorum locormn sive = 
of their ecclesiarum privilegia dotationesque cognoscerent, unde vitae 

rights and . . . , . . . 

endowments, necessana recipere se gauderent, ut Christo quietius valeant 
famulari et pro fundatoribus dovotius exorare ; hinc est quod 
quorundam fratruin rogatu hujus sancti loci, videlicet West- 
monasterii (dudum Apollinis templum, quod postea caelestis 10 
claviger, Petrus videlicet apostolus, in spiritu deo et suo nomini 

The founda- cum supernorum civium multitudine dedicavit), fundationem, 

tion and . . . 

privileges of dedicationem, antiquitatem, dignitatem ac hbertatem, exemp- 
Westmmster, ^ onem; jurisdictionem quoque ac ordinariam potestatem ejus- 



from A.D. 184 dem, a tempore Lucii. primi regis Britonum Christiani, anno ab 15 

to A.D. 1443, . . . / . . . 

incarnatione dommi clxxxiv , usque ad tempora regis Hennci 
by brother sexti, anno domini millesimo ccccxliii et ejusdem regis Henrici 
John Flete, anno X xii, ego frater Johannes Flete, praedicti monasterii 

from . . . 

chronicles sacerdos et professus, praesenti opusculo ex diversis chronicis 

approbatis scriptisque authenticis, chartis regum summorumque 20 
pontificum bullis compilato, fratruin petitionibus intendens 
satisfacere, breviter declarabo : sub quibus etiam pastoribus 
sive abbatibus grex monasticus in agro dominico continue 
laborans fuerat educatus, reformatus et gubernatus pariter 
intimabo. 15 

1 Dublin fragment (D) begins : goes on to p. 47, 1. 33. 
7 gauderet W. 

E.P. 3 



34 



Flete's History of Westminster 



Evidences of 
foundation 
and conse- 
cration ; 



of dignity 
and freedom 



of exemption 
and juris- 
diction. 



I. From an 
old Saxon 
chronicle. 



Foundation 



Pro fundatione namque, dedicatione ac antiquitate patet 
evidenter ex vetustissimo chronicarum libro, veteri Anglorum 
sive Saxonum lingua conscripto. item in alia vetusta chronica 
quae sic incipit: Tempore quo rex Ethelbertus etc. item ex vita 
sancti Melliti Londoniensis episcopi. item ex chronica Sulcardi 5 
monachi "Westmonastoriensis. item ex quadam chronica quae 
Liber Regius appellatur. item ex chronica Ranulphi Cestrensis 
monachi. 

Pro dignitate etiam ac libertate patet evidenter ex bullis 
summorum pontificum sanctae Romanae ecclesiae praesidentium, 10 
videlicet Innocentii et aliorum. item ex charta et vita sancti 
Dunstani Cantuariensis archiepiscopi aliorumque pontificum 
Angliae. item ox chartis et telligraphis regum Anglorum, 
videlicet Offae ot Kenulphi, Edgari, Ethelredi, sancti Edwardi 
(in praedicto loco honorifice ac decenter humati), Willelmi 15 
primi conquestoris, ac heredum ejusdem regum Angliae legitime 
succedcntium usque ad tempora serenissimi principis ac regis 
Angliae Hunrici sexti, anno supradicto. 

Pro exeniptione autem, jurisdictione sive ordinaria potestate 
ejusdem loci, luculenter claret ox bullis Gregorii papae tertii * 
ac Innocentii tortii. item ex charta sancti Dunstani. item ex 
sententia lata per venerabilem in Christo patrem dominum 
Stephanum Cantuariensom archiopiscopum et sanctae Romanae 
ecclesiae cardinalem. item ex eo quod abbas ut ordinarius 
clericos convictos coram justiciariis regis infra palatium ejusdem 25 
vendicat et habet, ot suae custodiae mancipatos liberat juxta 
canonica instituta. item ex eo quod abbas ejusdem loci in 
capite quadragesimae paenitentes a liminibus ecclesiae eicit, 
et in cena domini more ecclesiastico reconciliat, ut patet libro 
consuetudinario. 3 

Capitulum primum. De fundatione et dedicatione ecclesiae 
Westmonasteriensis, ut habetur in quodam libro vetustissimo 
chronicarum, veteri Anglorum sive Saxonum lingua conscripto. 

A primitivo tempore Christianae fidei inter Britones habitae, 
1 hoc est a diebus Lucii regis eorundem, qui primus in hoc regno, 35 
id est sub anno gratiae clxxxiv , legem divinam simul et sanctae 
regenerationis lavacrum legitur suscepisse, iste locus ad honorem 
dei fundatus et consecratus fuerat, atque ad regiam sepulturam 
regaliumque repositorium specialiter erat deputatus. qui quidem 
locus in eadem per multa regum tempora permansit dignitate, 40 



The Consecration by St Peter 



35 



The church 
degraded into 
a temple 
of Apollo. 



Christianity 
revived by 
Augustine. 



A.D. 604. 



A new church 
built by 
K. Sebert, 



and conse- 
crated by 
St Peter in 
the spirit. 



quousque saeviente per totam Britanniam gravissima Diocletian! 
imperatoris persecutions dejectum est inter caetera hoc ipsum 
Christianorum habitaculum, ac deinde juxta morem ritumque 
gentilium in profanum Apollinis templum sacrilega potestate 
commutatum. sicque factum est ut, ubi prius in sua deus cole- b 
batur ecclesia, ibidem postea fierent idolorum sacrificia, et ablata 
memoria Christianorum fidelium caput efficeretur immolationis 
regum paganorum. evolutis itaque sub hac tempestate non 
paucis annorum curriculis, sed et multo postea tempore, langue- 
scente demum Britannorum fide et justitia, convenit per vices 10 
in diversas Britanniae partes incredulae gentis Anglorum et 
Saxonum multitudo copiosa ; qui tandem totius insulae nacti 
dominium secundum patrias leges in cunctis regni provinciis 
aras et fana diis suis erigunt, et ecclesias Christi subvertunt, 
Christianos eiciunt et paganismi cultum in omnes fines terrae 15 
suae dilatant. rediit itaque veteris abominationis ubique 
sententia; a sua Britones expelluntur patria ; immolat Dianae 
Londonia, thurificat Apollini suburbana Thorneia, et vanis 
erroribus circumquaque seducta regio paganizat universa. 

Fuerat autem ipsa Thorneia insula Thamensi fluvio circuin- 20 
data, ab occidente civitatis posita, quae nunc plaga West- 
monasterii est appellata. Anglorum denique populo tenebris 
ignorantiae diutius excaecato illuxit sol justitiae dominus 
oriens ex alto, nempe sub anno gratiae sexcentesimo quarto 
beatus papa Gregorius misit in Britanniam servum dei 25 
Augustinum monachum, una cum aliis ejusdem religionis 
viris clarissimis, Mellito scilicet et Justo atque Laurentio 
reliquisque multis. quibus orientalem regni plagam, id est 
Kantiam, ingressis et verbum salutis aeternae ibidem praedi- 
cantibus, rex ipse nomine Ethelbertus gratia sancti spiritus 3 
illustratus cum populo sibi subdito, relicto mox gentilitatis 
errore, sacrae fidei doctrinam simul et baptismi gratiam con- 
secutus est salutarem. deinde rex Orientalium Saxonum 
Sebertus, dicti regis Ethelberti ex sorore nepos, similiter ac- 
cepto sanctae regenerationis lavacro dejecit funditus Apollinis 35 
templum prope Londoniam in Thornensi insula, ut dictum est, 
situatum, et ecclesiam ibidem in honore beati Petri apostolorum 
principis devote fundavit et construxit, quam postea idem 
caelestis claviger in spiritu cum supernorum civium comitatu 
deo et sibi consecravit. 4 

32 



36 Ffetes History of Westminster 

II. [From Capitulum secundum. Ejusdem fundationis et dedicationis, 

of St d Edwarf ut in alia chronica vetusta invenitur. 

Tempore quo rex Ethelbertus, qui regnavit in Kantia, 
praedicante beato Augustino fidei sacramenta susceperat, nepos 
quoque ejus Sebertus, qui Orientalibus Saxonibus praefuit, 5 
fidem beato Mellito praedicante suscepit. igitur in Londonia 
civitate rex Cantuariorum Ethelbertus intra muros ecclesiam 
in hoiiore beati Pauli construens episcopali earn sede voluit esse 
subliinem: cui sanctus Mellitus, quern beatus papa Gregorius 
cum pluribus aliis in adjutorium miserat Augustino, merito simul 10 

K. Si-hert et honore pontificali primus omnium praefuit. Sebertus autem 

builds a Essexiac, beato Petro devotus, in occidentali parte ejusdera 

monastery . . r . 

to Kt I'eter. civitatis extra muros in honore beati Petn monasterium msigne 

f'undavit, multis illud donariis ornans et ditans possessionibus. 
The apostle Vcnerat autem tcinpus quo ecclesia in eo fuerat dedicanda ; 15 

comea to cou- . rt j 1R , ()lnn ji Mls pro l,, eo p ro tempore, pro monasterii 

secratt; the ' ' . ..... 

church. dignitute, agente etiam e:i nocte in tentorns episcopo, dies 

crastina praestolabatur. magna plebis expectatio, quae adhuc 
nulls in fide his solemniis interesse non solum pro devotione 
sed etiam pro admiratione gaudebat. eadem nocte piscatori 20 
cuidam in Thamensis nuvii, qui eideni monasterio subterrluit, 
ulteriori ripa in habitu peregrino beatus Petrus apparens pro- 
missa mercede transponi se ab eodem et petiit et promeruit. 
egressus autem e navicula ecclesiam, piscatore cernente, in- 
greditur: et ecce subito lux caelestis emicuit, miroque splendore 25 
coll us trans omnia noctem convertit in diem, affuit cum apostolo 
multitudo civiuin supernorum, et choris hymnidicis praeeuntibus 
melodia insonuit. omnia plena lumine, omnia referta dulcedine: 
aures angelicae vocis mulcebat jocunditas ; nares indicibilis 
odoris fragrantia perfundebat : oculos lux aetherea illustrabat. 30 
videbantur quasi mixta terrena caelestibus, humana conjuncta 
divinis ; et quasi in scala Jacob angeli descendentes et as- 
cendentes in illis sacris solemniis visebantur. 

He sends a Quid plura ? peractis omnibus quae ad ecclesiae dedica- 

an y " t^ 0116111 spectaut solemniis, rediit ad piscatorem piscium piscator 35 



to bishop egregius hominum. quern cum, divini luminis fulgore perterri- 
tum, alienatum paene sensibus reperisset, blanda consolatione 

7 intra] Ailred : iuxta DW Sp(orley). 8 sede] Ail. D Sp. : om. W. 

23 et 1] Ail. D Sp. : om. W. 27 supernorum civium egredientium et 

ingredientium Ail. 28 refecta DW Sp. 



The Consecration by St Peter 37 

hominem sibi, animum reddidit rationi. Ingredientes cymbam 
simul uterque piscator, inter loquendum apostolus hominem 
iisdem quibus se quondam magister suus conveniens verbis, 
Numquid, ait, pulmentarium non babes ? et ille, Tiinui enim 
inconsuetae lucis profusione stupidus, cum expectatione tui 5 
detentus nihil cepi : sed promissam a to mercedem securus 
expectavi. ad haec apostolus, Laxa nunc, inquit, retia in 
capturam. paruit imperanti piscator, et mox implcvit rete 
piscium maxima multitude, quibus ad ripam extractis, Huric, 
inquit [salmonem] apostolus, qui ceteris magnitudine pretioque 10 
praecellit, Mellito ex mea parte piscem defer episcopo : pro 
naulica vero mercede caetera tibi tolle. ego sum Petrus qui 
loquor tecum, qui cum meis concivibus constructam in mco 
nomine basihcam dedicavi, episcopalcmque benedietionern meae 
sanctificationis auctoritate praeveni. die ergo pontifici quae 15 
vidisti et audisti, tuoquc sermoni signa parietibus impressa 
testimonium perhibebunt. supersedeat igitur dedicationi : sup- 
pleat quod omisimus, dominici scilicet corporis et sanguinis 
sacrosancta mysteria ; populinnque sermone erudiens et con- 
firmans benedictione, notificet omnibus hunc me locum crebro ? 
visitaturum ; hie me fidelium votis et precibus affuturum ; 
sobrie vero, juste et pie in hoc loco viventibus caeli januain 
reseraturum. 

The bishop His dictis clavicularius caelestis disparuit. et iain nocturnis 

signs of 6 tenebris finem dedit aurora, cum bcato Mellito, ut putabat, ad 25 
consecration, futurae dedicationis celebranda mysteria processuro, cum pisce 
piscator occurrit : quern cum episcopo resignasset, omnia quae 
ei ab apostolo fuerant mandata prosequitur. stupet pontifex, 
reseratisque sacrae jam basilicae valvis videt pavimentum 
utriusque alphabeti inscriptione signatum, parietem bis senis 30 
in locis sanctificationis oleo litum, tot cereorum reliquias 
duodenis crucibus inhaerere, et quasi recenti respersione adhuc 
cuncta madescere. nihil ulterius ambiguitatis de his quae 
piscator astruxerat in cujusquam animo potuit residere, cujus 
assertion! signa caelestia testabantur. refert haec episcopus 35 
populo, et mox una vox omnium pulsat caelos laudantium 

1 reddidit ratione Ail. : reddidit ante hominem DW Sp. 4 et ille, 

Timui enim] Turn, inquit, Ail. 5 cam] turn Ail. 6 om. & te W. 

10 om. salmonem Ail. 12 naulica] Ail. : nautica DW Sp. 

21 vooibus Ail. 



38 



Flete's History of Westminster 



deum et benedicentium, qui ad fidem omnium confirmandam in 
hujus templi sanctissimi dedicatione caeli terraeque patriam 
unam fecit rempublicam. 

The tithe of Dat fidem miraculo piscatoris illius tota successio, quae, 
salmon attests t t acc cperat, totius emolumenti quod ei ars ilia 5 

the miracle. ., , . 

deinceps conferret beato Petro eique servientibus ofterre deci- 
mas non desineret. 



III. From 
the Life of 

Mellitiis [by 
Goscelin]. 

Cf. Bede, 
//. A'. H 3. 



Mellitus 
honoured 
in the conse- 
cration of 
Westminster 
by St Peter 
himself. 



Capitulum tertium. De eadem materia, prout reperitur 
in vita sancti Melliti episcopi Londoniensis, contemporanci 
sancti Augustini, etc. I0 

Anno dominicae incarnationis sexcentesimo quarto beatus 
Augustinus Britanniarum archiepiscopus ordinavit duos epis- 
copos, Mellitum et Justum : Mellitum ad praedicandum pro- 
vinciae Orientalium Saxonum, qui Thamense fluvio dirimuntur 
a Kantia, et ipsi orientali mari contigui, quorum metropolis 15 
Londonia civitas est, super ripam Thamensis fluminis posita, et 
ipsa imiltoniiii emporium populorum terra marique vcnientium. 
in qua gente tune temporis Sebertus, ncpos Ethclberti regis ex 
sororo Ricula, sub ejusdem Ethelberti potestate positus reg- 
nabat. ubi vero haec provincia cum ipso rege verbum veritatis 20 
praeclicante beato Mellito suscepit, fecit rex Ethelbertus in 
civitate Londonia ecclesiam sancti Pauli apostoli, in qua locum 
sedis episcopalis et ipse sanctus Mellitus et successores ejus 
haberent. beatum vero Justum in ipsa Kantia deo dilectus 
pater Augustinus episcopum ordinavit in civitate Roffensi, in 25 
qua rex Ethelbertus beati Andreae apostoli ecclesiam fecit. 

Quam vero dilectus deo et supernis civibus mellifluus 
Mellitus extiterit, ctiam in inclita ecclesia quae sub urbe 
Londonia ab occidente sua attollit fastigia, et ab ipsa plaga 
Westmonasterium est appellata, divinitus clarescit ; cujus 30 
dedicationis officium suo honori decretum per se beatissimus 
apostolorum princeps Petrus pro ipso Mellito hoc ordine ex- 
plevit. venerat idem pontifex paratis rebus ad hanc dedica- 
tionem, et fixis tentoriis a dimidio miliario crastinum dominici 
diei diluculum expectabat. ipsa igitur nocte dominica aethereus 35 
ille janitor stans in ulteriori Thamensis fluvii ripa, qui ipsum 
monasterium alluit, vocato piscatore qui tune noctis fluvialem 

4ff. dant...acceperant...eiB...contulit...desuut Ail. 18 Saberct Bede. 

20 vero] + et Bede Gosc. 21 accepit Bede Goso. 



The Consecration by St Peter 



39 



The apostle 
instructs the 
fisherman. 



praedam exercebat, transponi se ad illam ecclesiam promissa 
mercede postulat, expositusque praestolari se jubet donee redeat. 
interea nauta, dum expectat, dum stupide et trepide quae sit 
ilia tarn ignotae personae majestas non mortale spirans secum 
reputat, conspicatur repente totani ecclesiam supernis lumi- 5 
naribus flammescere, populosum candidatorum choruin nunc 
intus nunc foris ecclesiam cum angel icis concentibus ambire : 
audit et insuetam mortalibus caelestis suavitatem harmoniae ; 
poteratque, si prius interfuisset, ecclesiasticae dedicationis 
morem perpendere. sed prae timore tantae visionis vix 10 
poterat spirare. 

Exacto tandem omni sacramento dedicationis dux sidereus 
ducem suum repetit, exanimatum pavore clementissime lenit, 
utque de tarn salutiferis mysteriis quae vidit amplius confidat 
instruit. cum ergo remigantes superiori ripae approximarent, 15 
summus apostolus percunctatur homincm an aliquid ipsa nocte 
cepisset : illo prorsus negantu, Nunc, inquit, jace rete, et capies 
abundanter. paruit, et continue plenum rete traxit. omnes 
erant paene ejusdem generis pisces, praeter unum mirae enor- 
mitatis esicium. Hunc, inquit apostolus, maximum piscem 2 
representa mane Mellito pontifici ex nostra benedictione : 
caeteri omnes sint mercedis et ditionis tuae. hujus generis 
copia abundabis in vita tua, et longo tempore post te progenies 
tua : tamen ne piscari ultra audeatis in celebritate dominica. 
die etiam episcopo cum nostro munere, ne ecclesiam mihi 25 
paratam sollicitus sit dedicare : quia hanc ego niodo dedicavi 
per me, sicut apertis indiciis poterit videre, quamquam haec 
jam compererit ex mea revelatione. tantum quod restat missas 
dedicationis populo confluo peragat, et absolutionem et bene- 
dictionem mea vice impendat. ac ne quid dubites de auctore 30 
mandati, ego sum Petrus apostolus Jesu Christi domini nostri, 
qui haec loquor tibi et mando ei. 

Ut ergo ille omnia visa et audita mane episcopo retulit, et 
apostolico munere in pisce mirando fidem fecit ; hie nomine et 
consecration, pietate Mellitus domino protinus in beato suffragatore suo 35 
Petro gratiarum favos gratiosissime mellificavit: ecclesiam alatis 
pedibus caritatis irrupit : videt totam jordanicis fluentis bap- 

12 dedic. sacram. Gosc. 16 percuntaret DW. 18 extraxit Gosc. 

19 om. paene Goso. 24 tantum Goso. ultra piscari Gose. 

32 ei] sibi Gosc. 36 gratissime Gosc. 



The bishop 
finds the 
signs of 



40 



Flete's History of Westminster 



tizatam, pavimenta typicis characteribus inscripta, parietes 
duodenis crucibus chrismatos, totidem cereorum conflagratorum 
reliquias. quid amplius faceret aedituus domini in domo sibi 
perfecta et consecrata ? missas celebravit, populum absolvit ac 
bencdixit, et deo possessor! domus suae regique regnanti in 5 
aula sua gloriam et honorem et benedictionem imperpetuum 
dcdit. 



IV. From 
Sulcard. 

A wealthy 
Christian 
[named 
Scbort] builds 
a church for 
St Peter, 



and asks 
bishop 
Mellitus to 
consecrate it. 



The Thames 
in flood. 



Capitulum quartum. De eadem materia, lit scribitur in 
chronica Sulcardi monachi Westmonasteriensis. 

Illustrat urbem Londoniae rogius amnis aequorea subter- 10 
fluens vastitate Thamesis, nunc emittens itemque recipiens 
fluctus cursu et recursu pelagi et fluminis ; insulamque Thorn- 
eye dictam cingit ab urbe duobus miliariis. complacitum est 
deo, ut crcditur, et beato apostolorum principi in hac insula 
mansionem parari sibi, in qua et deus in suo coleretur apostolo 15 
et per cjus patrocinium et intervcntum misereretur supplici 
populo suo. instat ergo pracdives Christicola [Sebertus] in 
fundanda ecclesia, brevique tempore perfectam reddidit instanti 
labore et opera, coinmonuit interea ejus dioceseos praesulem 
Mellitum, ut beato melliti cordis Petro fundatum consecraret 20 
locum, audito dei minister opere perfecto, gaudet de beati 
Petri honore, diemque denominat quo ad dedicandum velit 
exsolvere. parantur interea quae erant tantae dedication! 
necessaria, et annunciatur circumquaque manentibus deicolis, 
ut accurrant ad caelestium nuptiarum solemnia celebria. sta- 25 
tutuni diem praevenit deo dilectus pontifex Mellitus, longeque a 
constructa ecclesia dimidio miliario advesperascente die tentoria 
candcscunt eminus. tumor enim Thamesinus obtenderat un- 
dique Thornensem insulam, et intrare volentibus non nisi 
navigio aliquam affectabat viam. clauditur caelum nocturna 30 
caligine, et requiescunt singula caelitus indulto sopore, diur- 
nosque labores nocturna absolvunt requie, cum caelestis dignatio 
omnem acceptans devotionem humilis et quieti cordis clarificare 
intendit electi gloriam clientis. 



11 temesis Sul. itemque] nunc Sul. 

14 credimuB Sul. 17 om . Sebertus Sul. 

21 Addito DW Sp. perfecto opere ecclesie Sul. 

+ eeSul. 23essentSul. 25 accurrerent Sul. 

themesinus DW Sp. : temesinus Sul. obtunderat DW Sp. 
33 clarificare] Sul. : clare DW Sp. 



13 tingit DW Sp. 

19 opere Sul. 

22 dedicandum] 

28 timor W. 

31 indulta Sul. 



The Consecration by St Peter 41 

The marvel Audite quaeso et intentis mentibus percipite quam sublimi 

consecration praerogativa Thornensem insulam princeps apostolorum sibi 
dignatus sit consecrare, et quam fiducialiter in ea deo ser- 
vientes ejus debeant suffragia implorare. omnibus ut dictum 
est somno oppressis, adest ipse pastor noster beatus Petrus 5 
super ripam Thamisiae; visum in alia fluvii parte piscatorem 
inclamat ad se venire : qui si vellet et in ipsa insula poterat 
apparuisse, sed voluit ut arbitror testem habere operis agendi 
hominem officii sui. unde bis terque accitum piscatorem habet 
cum navi. transducit tandem petentem apostolum, non sine 10 
admiratione tamen quid ignotus illc, et in ilia omnium rerum 
quiete, petere vellet trans fluvium. transvectus cacli claviger 
commonet illic expectare sociutn, laborisque sui certissimum 
pollicetur praemium. evadit e navi ad siccum, illoque spec- 
tante terrae infigens baculum creat post se fontem fluidum ; i? 
progressusque paululum item infigendo quern ferebat baculum 
potestate sua educit et alterum : qui duo fontes longo de- 
fluxerunt tempore, donee absorberentur in fluminis alveo, litus 
devorante aequoreo rheumate. hoc in ducis sui intuitu peracto, 
vadit ad sibi delegatam ecclesiam. comitantur cum caelestes 
chori caelestem melodificantes harmoniam ; vocesque angelicae 
adusque celsitudinem personuere aetheream. nova dei nupta, 
consecrante eo qui caelum claudit et aperit, caelestibus re- 
splendet luminaribus ; totoquc collucente ambitu candidatus 
insulam illustrat exercitus. patescunt dcsuper aethera, quodque 25 
agit apostolus in terra actum favet in caelis divinae majestatis 
potentia. spectator stupet attonitus ; neduin discedere posset, 
permanendi caret viribus ; tenctur solo corporis tremorc, sui 
inops, apostolico nutu ligatus. si se haberet in suo jure 
discessisset utique ; sed retinetur apostolicis vinculis, absol- 3 
vendus tcstimonio gloriosae visionis. 

The apostle Peracto ad quod venerat officio, ad nautam suum redit 

fisherman to apostolus tremebundum ; ne paveat amplius blandis suadet 
Mellitus. sermonibus. Ne, inquit, timeas super his quae audisti et 

vidisti : sunt enim ita ex voluntate doinini : mihique ne dubi- 35 
tes audita et visa edicere, ut sciam utrum obstante pavore 
potueris visorum capax esse, et quid per te notaveris gestam 

1 intentis] Sui. : i|tis D : mtis W.: itis Sp. 7 reclamat Sui. 

17 effluxerunt Sui. 24 collucente] Sui. : solis lucente DW Sp. 

32 rediit Sui. 33 paveret Sui. 36 pavore] + vel stupore Sui. 



42 



Flete's History of Westminster 



The bishop 
joyfully 
receives the 
message, 



rem et actorem significare. edocente diutius apostolo pavor 
abicitur, fiducia loquendi inducitur, tandemque resumptis 
viribus ad responsum piscator resolvitur. Licet, domine mi, 
scientiolam meam grandis excesserit visio, te jubente dicam 
quod sentio. uoces cantantium mira suavitate audivi, claritatem 5 
magni luminis vidi, et ad haec ultra quam sciam extimui. tu 
vero, domine mi, quis vel quid sis certius nescio, sed aliquid 
boni esse te credens non dubito. tune apostolus sic recepit 
confitentem : Quern, inquit, bonum bene percipis, apertius 
intellige ; quae etiam expones aliis. ego sum Christi apostolus 10 
Petrus, cui hanc ecclesiam fabricavit mihi ille meus amicus 
[Sebcrtus] ; pro cujus amore et devotione, locique hujus aeterna 
sanctificatione, per meipsum volui earn deo et mihi consecrare. 
quae facta sunt jam tu ipse vidisti et audisti : in his quae restant 
obsecundato mihi. facto die adi Mellitum opiscopum : rem ut 15 
cst gesta edoce ilium : ipse adveniens signa consecrationis 
chrismate illitis parietibus poterit virlere. in his jam suo non 
indigemus labore : vcrum caetera, id est, missas et ministerium 
perficiat episcopale. ad testirnonium ergo visionis tuae et 
allocutionis nostrae retia proicies in flumine, cedetque tibi 20 
nostro interventu prospere. de captis piscibus unum illi 
praesentabis mea ex parte, ut scilicet et de relatis tibi credat, 
et quae a me illi dixeris exsequens perficiat : tametsi credo quia 
jam illi nostrae actionis aliquid caelitus sit ostensum, ut tuum 
certius confirmetur eloquium. te etiam commoneo ne in 25 
dominica noctc vel die amplius velis piscari, cedetque in pros- 
perum tibi tuaeque posteritati futurae, proficietisque plurimum 
in piscatoria artc. erat enim nox dominica cum hie piscator 
visione et allocutione usus est apostolica. 

His dictis apostolus ejus visibus subtrahitur, caeloque receptus 30 
piscatori relicto in captura copiosissime ut promiserat auxiliatur. 
expansis enim retibus in flumine tantam piscium, quos salmones 
nuncupant, copiam traxit in litore, ut vix retia captis possent 
sufficere. credulus piscator apostolicae largitati facto die adest 
praesentiae praesulis designati, novoque modo dictis ilium 35 
salutat beati Petri, et jussa dicens munus pariter exponit quod 
miserat illi. assurgit episcopus devotissime, gratiasque deo et 

5 audivi] accepi Sul. 11 fabricavit] + devotus Sul. 12 cm. Sebertus Sul. 
13 memetipsum Sul. 24 sit] est Sul. 25 eloquium] Sul. : alloquium 

D Sp.: alioquin W. 32 am. enim W. 34 facto] Sul. D Sp.: festo W. 



The Consecration by St Peter 



43 



and finds 
the signs of 
consecration. 



Subsequent 
neglect of 
the church. 



Its revival 
under K. Offa 



V. From 
the 'Liber 
Regius.' 



K. Sebert 
builds a 
church for 
St Peter. 



Cf. Richard of 
Cirencester 
I 92-95. 



The apostle 
comes to 
consecrate it. 



apostolo agens laetabatur se memorari et munerari a tanto 
caelorum principe. ingrediens autem ecclesiam, ubi oravit 
diligentius, circuiens et intuens parietes sacro signatos invenit 
chrismate, et signa defixarum candelarum apparentia in pariete. 
excitis ergo omnibus undique a plateis et vicis, a civitate occur- s 
ritur et oppidis; devotisque assunt animis missarum celebra- 
tioni deo electi praesulis ; habitoque sermone de re gesta et de 
reliquis animarum profectibus, suscitantur quamplures ad laeta- 
bundos piae compunctionis gemitus, gratiasque deo et apostolo 
suo agentes cum festivo gaudio propriis remittuntur quisque 10 
mansionibus. consecrata ecclesia ut nova dei sponsa novum 
nomen obtinuit ; vetusque nomen Thorneyae, id est spinae 
insula, amisit, et a civitatis situ occidentale monasterium nomen 
accepit, etc. 

Acta sunt haec regis Cantuariensis Ethelberti tempore: quo i? 
totius carnis viam ingresso inultisque ejus ex ordmc successori- 
bus negligentius habita cst eadem ecclesia, utpote non adeo 
magna, usque ad regnum rcgis Otfao, rcgis Orientalium 
Saxonum. hie itaque diligontius colons apostoli memoriam 
opere ampliavit ecclesiam. Haec Sulcardus. 2 

Capitulum quintum. De eadem materia, ut habetur in 
quadam chronica quae intitulatur Liber Regius : libro primo 
prope finem. 

Reges autem Orientalium Saxonum dominabantur in Essexia 
et Middlesexia et dimidia Hertfordia. in his itaque plagis 25 
regnavit quondam Sebertus rex, qui cum avunculo suo Ethel- 
berto Cantuariorum rege utrorumquc proceribus a sancto 
Augustino baptizatus in occidentali Londoniae parte, de quodam 
fano quod tune Apollinis habebatur et locus Thorneya dictus, 
basilicam deo et sancto Petro fabricavit, sanctoque Mellito 3 
Londoniensi episcopo dedicandam commendavit. qui cum die 
statuta quadam dominica earn dedicare disposuisset, nocte 
praecedente cuidam piscatori Edrico nomine sanctus Petrus 
apparens, et quasi mercede compacta in navicula cum eodem 
piscatore Thamensem fluvium transfretans, praefatam basilicam 35 
cum caelestium comitatu et laudibus angelicis, vidente treme- 
bundo praenominato piscatore, deo et sibi consecravit. mane 

10 quique Sul. 13 a] + vento vel Sul. 16 ejus negligentius] 

Sul. : negligentiis DW Sp. 33 nomine Eadrico Circ. 



44 



Flete's History of Westminster 



The signs 
of the 
consecration. 



The apostle 
instructs the 
fisherman, 



and st-nrls 
him to 
Mellitus. 



autem facto sanctus pontifex piscatore nuntio a sancto Petro hoc 
mandatum accepit, ut ecclesiam a se dedicatam rededicare non 
praesumeret, signa dedicationis universa reperiens ; sed trans- 
fretans (inaccessibilis quippe absque navigio undique erat locus 
ille) et signa dedicationis videns, quod restabat, scilicet missam 5 
celebraret, paenitentibus pro arbitrio afflictionis dies indulgeret, 
et sic finitis omnibus dei et suam benedictionem populo daret. 
signa autem dedicationis haec erant; parietes intrinsecus et 
extra rnadidi, oleum et cruces in ipsis cereique semicombusti, 
alphabetum utrumque graecum et latinum in atrio depictum, 10 
magna aqua a sancto Petro benedicta in medio, altare oleo 
perfusum, incensum in ipso altari super tres cruces in eodem 
sculptas semicombustum, cujus reliquum tune temporis illius 
loci monachi noviter adunati diligenter collectum in scrinio 
recondiderunt. '5 

Dedicate itaquc coenobio (quod hactenus Westmonasterium, 
co quod in civitatis occidental} parte situm sit, dicitur) ad 
piscatorem suuiu rodiens sanctus Petrus, ab interrogato qualiter 
se haberet, responsum accepit prae timore se paene fore mortuum, 
insuetae claritatis visione et jubilantium inaudito strepitu. 10 
cujus timorem compescens jussit ut se reducens mereretur 
naulum. cum itaque in medio fluminis devenissent, interrogatus 
ab apostolo si ipsa nocte ars sua ei aliquid contulisset, respondit se 
nihil cepisse. ad quern apostolus, Mitte, inquit, in dexteram 
naviculae rete, et coadjutor tuus ero : novi enim et ego aliquan- 25 
tisper artein piscandi. quod cum fecisset tantam ejus piscis 
qui esicius dicitur cepit copiam, ut navicula paene mergeretur. 
cui apostolus, Sumc, inquit, extremum quern cepisti piscem, et 
ex mea parte defer episcopo pro munere. decimationem nunc 
dedicatae ecclesiae dabis pro gratiarum actione : caeterum vero 30 
tibi tolle pro naulo. sed et hujus dedicationis signum erit 
perpetuum, quod tu et tota sequens hujus artis progenies hujus 
generis piscium decimationem illi ecclesiae dabitis imperpetuum, 
quatinus vobis sit capiendi facultas fluminique fecunditas: 
orationisque causa earn ecclesiam frequentantibus erit benedictio, 35 
et possessiones ei largientibus aeterna in caelis retributio. 
pavens igitur piscator et admirans cum miraculo jubentis 
imperium, quisnam esset tanta promittens inquirit. cui apos- 
tolus, Ego sum, inquit, quern Christiani sanctum Petrum 

14 loci] Giro. : om. DW Sp. 



The Consecration by St Peter 



45 



The tithe 
of salmon. 



K. Sebert is 
buried in 
the church. 



VI. From 
the Life of 
St Dunstan. 



From the 
Life of 
St Edward 
[by Ailred 
(Twysd. col. 
382)]. 

Wulsin's 
vision of 
St Peter. 



apostolum vocant, qui hanc ecclesiam meam hac nocte deo 
dedicavi. haec dicens apostolus et de navi exiens disparuit. 

Ab illo itaque usque in hodiernum diem ejus piscatoris 
progenies esiciorum decimationem deo et sancto Petro, prout 
audent, conferunt. presbyteri quippe quorum parochiani ipsi -, 
piscatores existunt, malitia placitorum crescente et dolo artant 
ipsos piscatores, ut sancti Petri decimationem sibi conferant. 
propter quod et flumini ingerunt sterilitatem et sibi maledic- 
tionem : asserunt enim etiam ipsi piscatores ob hoc ipsam 
fluminis esse sterilitatem, et ob capiendi difficultatem so 10 
maximam pati penuriam, etc. 

Rex autem Sebertus, soluto naturae debito, in praefata 
ecclesia quam ipse construxerat, juxta altarc quod sanctus 
Petrus dedicaverat, cum conjuge sua tumulatur. 

Capitulum sextum. Item de dedicatione hujus loci West- 15 
monasteriensis sic legitur in vita sancti Dunstani. 

Beatus praesul Dunstanus, cum ecclesiis sibi commissis curiose 
invigilaret, a perfectis viris probatisque personis didicit quanta 
dignatione beatus Petrus apostolorum princeps oratorium suum 
quod Westmonasterium dicitur insignivisset et per se ipsum 20 
dedicavisset : regi videlicet Edgaro persuadet ut ob venera- 
tionem tanti apostoli loci honori intendat, etc. 

Item de novatione Westmonasterii sic habetur in vita sancti 
regis et confessoris Edwardi, ex litteris cujusdam sancti viri et 
monachi inclusi nomine Wulsini, facta sibi caelitus revelatione 25 
per sanctum Petrum apostolum. 

Est autem mihi locus in occidentali parte Londoniae a me 
electus, mihi dilectus, quern quondam mihi propriis manibus 
consecravi, mea nobilitavi praesentia, divinis insuper miraculis 
illustravi. Thorneia nomen est loci, qui quondam ob peccata 30 
populi barbarorum traditus potestati, pauperrimus ex divite, 
humilis ex sublimi, ex nobili factus est contemptibilis. hunc rex 
me praecipiente in habitaculum monachorum suscipiat reparan- 
dum, sublimandum, aedificiis et possessionibus ampliandum. 
non erit ibi aliud nisi domus dei et porta caeli : ibi erigenda est 35 

33 suscipiat] Ail. : suscipiet DW Sp. 35 D in margin by a later hand 

has: prophetauit sous Petrus in monasterio Westm. scalam celi erigendam; 
quod et iam actitutum est. 



46 



Flete's History of Westminster 



From an 

ancient 

sermon. 



From 



scala ilia per quam descendentes et ascendentes angeli preces et 
vota hominum deo praeferant, et referant gratiam. inde ascen- 
dentibus reserabo januam paradisi, ut ex officio quod meus mihi 
dominus ac salvator injunxit, et ligatos absolvam et absolutes 
suscipiam, et quam eis delictum obcluserat justificatis portam 5 
patriae caelestis aperiam, etc. 

Item de dcdicatione Westmonasterii sic legimus in fine 
cujusdam sermonis de sancto Petro editi et vetustissima littera 
conscripti, cujus tale est principium : 

Venit Jesus in partes Caesareae Philippi, etc. et infra : ' 
Cum igitur tantam habeat potestatem, tantam dignitatem 
noster advocatus, honoremus ilium, amemus eum, serviamus ei 
in sanctitate et justitia omnibus diebus nostris : nos, inqtiam, 
quos speciales adoptavit in filios, quos in ecclesia sua adunavit 
quam propriam elegit in filiani, quam majestate praesentiae 15 
suae nobilitavit, quam propriia manibus consecravit. celebremus 
igitur devote solemnitatem illius, etc. 

o 

Item sic habetur in chronica R. Cestrensis, sive Poly- 



cx/- ll Rolis Quidam ad instigationem regis Ethelberti construxit 

Sor. v 424 f.) ecclesiain beato Petro in occidentali parte urbis Londoniae, in 

loco qui Thorneya dicebatur, quod sonat Spinarum insula, nunc 

autem dicitur Westmonasterium. 



VII. From a Capitulum scptimum. Pro libertate et dignitate ecclesiae 
Nichola^n" Westmonasteriensis taliter in bullis summorum pontificum et 25 
(1058-1061), c hartis regum Angliae invenifcur. Bulla Xicholai papae missa 

recited in the . . . . 

Third charter sancto regi Edwardo, sicut habetur in tertia charta ejusdem 
of St Edward. regk 

Nicholaus episcopus, servus servorum dei, gloriosissimo ac 
piissimo omnique honore dignissimo, spirituali quoque filio 3 
nostro, Edwardo Anglorum regi, visitationem omnimodam, 
salutem mellifluam et benedictionem apostolicam. omnipotent! 
deo referimus grates, et infra : 

Praeterea illi loco quern sub nomine sanctae paenitentiae 
construendi et meliorandi onus suscepistis, quoniam ut fertur 35 



2 perferant Ail. Sp. 
Londoniensis Higd. 



20 Quidam] Quo in tempore civis quidam 
35 construendum et meliorandum susc. Charter. 



Papal Bulls 47 

primam antiquitus consecrationem a beato Petro accepit, cujus 
licet indigni vicarii sumus, et quia regia antiquitus sedes est, 
ex auctoritate dei et sanctorum apostolorum atque hujus 
Romanae sedis et nostra, concedimus, permittimus et solidissime 
confirmamus ut amplius in perpetuum regiae constitutionis et 5 
consecrationis locus sit, atque repositorium regalium insignium, 
et habitatio perpetua monachorum, qui nulli omnino personae 
nisi regi subdantur, habeantque potestatem secundum regulam 
beati Eenedicti per successioncs eligere ex se idoneos abbates ; 
neque introducatur per violentiam extranea persona nisi quam 10 
concors congregatio sibi praeesse elegerit. absolvimus etiam eum 
locum ab omni servitio et dominatione episcopali, ut nullus 
episcopus illuc introeat ordinaturus aut praecepturus aliquid, 
nisi ex petitione et consensu abbatis et monachorum. et habeat 
idem locus liberum procinctum, id est, ambitum et cimiterium 15 
mortuorum, circa se absque episcopali vel cujuscumquerespectu 
vel exactione. et omnia quae ad libertatem et exaltationem 
illius loci ad honorem dei pertinentia per nostram auctoritatem 
accedere possunt, hilari et promptissima voluntate concedimus. 
possessiones autem quas antiqui reges sou quicumque alii 20 
homines, vos quoque ac vestri barones ad eundem locum 
contulistis, et chartas quae ex eis factae sunt, divina et nostra 
auctoritate roboramus et ratas ac stabiles esse decernimus, et 
infractores earum vel invasores aut diminutores aut dispersores, 
venditores etiam eterna maledictione cum Juda proditore 25 
damnamus, ut non habeant partem in beata resurrectione sed a 
beato Petro se judicandos sciant, quando sedebit cum suis co- 
apostolis judicans duodecim tribus Israel, vobis vero et posteris 
vestris regibus committimus advocationem et tuitionem ejusdem 
loci et omnium totius Angliae ecclesiarum, ut vice nostra cum 30 
consilio episcoporum et abbatum constituatis ubique quae justa 
sunt ; scientes pro hoc vos recepturos dignam mercedem ab eo 
cujus regnum et imperium nee desinet nee minuetur in 
saeculum. valete. 



3 sanctorum] Ch. : dictorum DW. 9 beati] sancti Ch. 11 sibi 

praeesse elegerit] Ch. : preeligerit DW. 13 praecepturus] Ch. : percepturus DW. 
16 circa se] Ch.: om. DW. 32 pro hoc] Ch.: per haec DW. 33 cujus] 

after this D is wanting until c. xvi. 34 saeculum] Ch. : + seculi W. 



48 



Flete's History of Westminster 



From a bull 
of pope 
Paschal II 
(1099-1118). 
Cf. Faust. 
A iii, f. 157. 
(Cf. p. 17.) 



Bulla Paschalis papae. 

Paschalis, servus servorum del, glorioso ac dilecto filio suo, 
regi Anglorum, Henrico. et infra : 

Solicitudinem, filii carissimi, omnium ecclesiarum. et infra : 

Itaque, dilectissimi, quoniarn beati Petri apostolorum 5 
principia idem locus speciali patrocinio snbjacet, et sanctae 
Romanae ecclesiac a principio tamquam filia propria fideliter 
iulhaeret ; ex injuncto nobis a deo apostolatus officio tarn 
vicinis quain longe positis cogimur debitores existere, et eidem 
ecclesiae quae peculiarius ad jus beati Petri pertinet suam o 
justitiam conservare. quapropter, ne talium propositum 
succcdat in posterum, locum praelibatum ab omni servitio et 
dominatione episcopali absolvimus, et ex auctoritate dei et 
sanctae Romanae ecclesiae funditus excludimus : ita ut nullus 
episcopus, sive Londoniensis sen quicunqne aliquis alius, illuc 15 
introeat ordinaturus ant aliqnid sive in maximo sive in minimo 
praecepturns, nisi propria abbatis ex petitione et monachorum 
coinnuini ntilitate. concedimus igitur et robustissima auctori- 
tate nostra apostolica permittimus et confirmamus ut locus ille 
regiae constitutionis in perpetuuiu et consecrationis locus sit, 20 
atqne insignium regaliuin repositorium. sit etiam locus ille 
liber et ab omni invasione vel inqnietudine omnium hominum 
cujuacumque sint ordinis vel potestatis absolutus, ne ulliomnino 
personae nisi regi subdatur. 



A bull of pope 

Innocent II to 

K. Henry I, 



4 

Cf. ' Domes- 

day' f. ib. 



Bulla Innocentii papae secundi. 25 

. . ..... 

Iiinocentius episcopus, servus servornm dei, canssimo m 
Christo filio Henrico, illustri Anglorum regi, salutem et 

o 

apostolicam benedictionem. praesentiae nostrae, fili dilecte, 
usque ad aures (cujusdam Godefridi, ex fratrum suorum 
ecclesiae beati Petri Westmonasteriensis parte, relatione) 30 
prolatum est gravis querimoniae et tumultus molem inter 
dominum Gilbertum episcopurn Londoniensem et dilectum 
nobis Westmonasteriensem conventum nuper accidisse exortam: 
videlicet, quod idem episcopus in die solemnitatis sanctorum 
apostolorum Petri et Pauli in ecclesia piaefata, a fratribus 35 
gratia non more vocatus, missas solemnes celebravit, sed contra 



18 utilitate] voluntate Faust. A iii. 
episcopum d ( = 'Domesday'). 



28 vestre W. 



32 London. 



Papal Bulls 49 

Romanae ecclesiae dignitatem, et regum antiquorurn privilegia 
pro pace et libertate perpetua ibidem indulta, rapacitatis 
ardore festiva altaris oblationum beneficia suis praesumptuose 
compendiis usurpavit. ea propter, fili reverende, ut totius 
controversiae inter illos deinceps radicitus amputetur eventus, ? 
ecclesiam praefatam tanquam sanctae Romanae ecclesiae 
specialem filiam, quae regni tui exstat corona, in manu ac 
protectione nostra apostolica suscipimus, et ab omni dominatione 
tarn praesentis Gilberti quam ejus succcssorum Londoniae 
episcoporum aliorumque ecclesiasticorum saeculariumve poten- 10 
turn earn omnino excludimus, et exclusam tuae successorum- 
que tuorum protectioni committimus. et quoniam tuae regiae 
dignitatis est ecclesias in tuo regno constitutas diligere, 
exaltare, et eas a malignantium infestatione defensare, tibi pro 
animae tuae remedio injungimus, et per haec apostolica scripta t? 
mandamus, quatenus eandem venerabilem ecclesiam, sedis 
apostolicae filiam, cum omnibus pertinentiis et dignitatibus ac 
habitatoribus suis, peculiar! dilectione diligas, protegas, et a 
pravorum morsibus et vexatione defendas, nee ei quodlibet 
nocumentum violenter irrogari permittas. datum Pisis, 20 
ii kalendas Octobris, etc. 

From a bull Alia bulla Innocentii papae secundi, dirccta Gervasio abbati 

torfbot entn efc fratribus coenobii sancti Petri Westmonasteriensis. 
(9^ D v e a c se 113 g\ Innocentius, servus servorum dei, etc. et infra circa finem : 
Cf. | Domes- Regalia quoque gloriosi regis Edwardi quae apud vos ? ? 

(<Xp.91.) habentur insignia ita in eodem monasterio intacta et integra 
decernimus conservari, ut nulli fas sit cujuscumque ordinis aut 
dignitatis ea distrahere vel vendere, aut extra eundem sacrum 
locum absque communi omnium fratrum assensu in aliquos usus 
prorogare, etc. 30 

From a bull of Bulla Innocentii papae tertii. 

to abbot' 11 Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilecto filio 

[William abbati Westmonasterii salutem et apostolicam benedictionem. 

30 April 1199. tua potissimum ad hoc debet sollicitudo intendere. et infra : 

Cf. 'Domes- . TTT 

day 'f. 13. Unde nos utihtati tuae et ecclesiae Westmonasterii, quae 35 

3 altare W. 5 radicitus deinceps d. 7 tui regni W. 

11 et successorum W. 21 etc.] om. A. 

K.F. 4 



50 Flete's History of Westminster 

nostra est filia specialis, providere volentes, auctoritate tibi 
praesentium inhibemus ne ecclesias sive alias possessiones et 
bona ejusdem ecclesiae ad communem dispositionem pertinentia 
absque consensu et voluntate capituli tui vel majoris et sanioris 
partis alicui temere conferre vel alienare praesumas. datura 5 
Laterani, pridie kalendas Maii, pontificatus nostri anno secundo. 

VIII. From Capitulum octavum. In charta regis Edgari pacifici sic 

the charter of i r , 

K. Edgar the habetur : 

CMiXomes- Regnante domino nostro Jesu Christo in perpetuum. amen. 

day' f. 366. e g O Edgarus doi gratia anglorum rex. et infra: 10 

Igitur postquam dono dei et paterna successione in regnum 
Anglorum inthronizatus et confirmatus fui, ubi vidi ecclesias dei 
tarn peccatis exigentibus quam crebris barbarorum irruptioni- 
bus dirutas, et maxime sanctam et apostolicam vitam, id est, 
monachicum ordinem, per omnes regni mei provincias funditus 15 
deperisse, graviter dolens et consilium a spiritu sancto accipiens 
Dunstano archiepiscopo et Athelwoldo Wyntoniensi episcopo 
hoc negotium indixi, ut omnia monasteria quae infra terminum 
totius Angliae sita sunt supra vel infra circumirent ac reaedifi- 
carent, possessiones quae ad fiscum redactae erant de ipsis 20 
monasteriis vel ab aliis saecularibus potestatibus pervasae, 
ubicunque chartis vel testimoniis recognoscerent, mea auctoritate 
freti in integrum restituerent. et tamquam dicente mihi 
domino, A capite incipe, in primis ecclesiam domini specialis 
patroni ac protectoris nostri beati Petri, quae sita est in loco 25 
terribili qui ab incolis Thorneye nuncupatur, ab occidente 
scilicet urbis Londoniae : quae olim, id est, dominicae incarna- 
tionis anno dciiii beati Athelbrythi hortatu, primi Anglorum 
regis Christiani, destructo prius ibidem abominationis templo 
regum paganorum, a Seberto praedivite quodam subregulo 30 
Londoniensi, nepote videlicet ipsius regis constructa est, et non 
ab alio sed ab ipso sancto Petro apostolorum principe in suum 
ipsius propriurn honorem dedicata; dehinc ab Offa et Kenulpho, 

5 auferreW. 9 in perpetuum] d: imperium. amen W: add. amen d 

(supra lin. recentiore manu). 15 ordinem] d: vitam W. 16 sancto 
spiritu d. 17 Ayelwaldo W. 18 hoc negotium] W : supra lin. d. 

intra d. 19 communizent W Sp. 21 pervase d W. 23 in] d 

(ins. ad supra lin.) : ad W. 24 dompni supra lin. d. 28 dciiii W. 

Athelbrithy W. 30 Sabertho d. qd sub Kegulo W. 32 sancto] 
d : om. W. 



Charters 51 

regibus celeberrimis, possessionibus privileges et variis ornamen- 
torum speciebus vehementer fuerat ditata; et in qua sedes regia 
et locus consecrationis regum antiquitus erat. hanc praecepi ut 
studiosius restruerent, et omnes possessiones ejus readunarent; 
et ipse de meis dominicatis terris aliquanta addidi et chartis > 
atque legitimis testibus corroboravi. 

Et infra post bullam Johannis papae recitatam ibidem 
immediate : 

Cognoscat ergo magnitude seu utilitas vestra quoniam 
decernimus et in perpetuum mansurum jubemus atque constitui- 10 
mus, ut pro reverentia reliquiarum gloriosissimi apostoli Petri, 
et pro quiete monachorum ibidem deo famulantium, honor et 
laus ejusdem ecclesiae habeaturet observetur: id est, ut quisquis 
fugitivorum pro quolibet scelere ad praefatam basilicam beati 
apostoli fugiens procinctum ejus intraverit, sive pedes sive 15 
eques, sive de curia regali sive de civitate seu de villa, vel cujus- 
cunque condicionis sit, quocunquo delicto facinoris contra nos 
seu succedentes reges Anglorum vel contra alium quemlibet 
fidelium sanctae ecclesiae dei forisfactus sit, relaxetur et liberetur 
et vitam ac membra absque ulla contradictione obtineat. 20 
praeterea interminamur divina auctoritate et nostra, ut neque nos 
neque successores nostri neque quilibet cpiscopus vel archiepis- 
copus nee quicunque de judiciaria potestate in ipsam sanctam 
basilicam, vel in manentes in ea, vel in homines qui cum sua 
substantia vel rebus ad ipsam tradere vel devovere se voluerint, 25 
nisi per voluntatem abbatis et suorum monachorum ullam 
unquam habeant potestatem. sed sit haec sancta mater 
ecclesia peculiaris patroni nostri beati Petri apostoli libera 
et absoluta ab omni invasione vel inquietudine omnium 
hominum cujuscunque ordinis vel potestatis esse videantur, etc. 30 

From the In prima charta sancti regis Edwardi sic habetur. 

of St Edward ^ n nomme sanctae et individuae trinitatis. ego Edwardus, 
Cf. 'Domes- e t c . et infra post bullam Leonis papae recitatam in eadem 
day 'f. 386. , 

charta : 

Itaque decimari praecepi omnem substantiam meam, tarn in 35 

2 dodicata W. 3 locus] + eciam d. ut studiosius] W : studiosi d (sed 

corr. supra (in.). 5 meis post terris d (sed iiis. meis in supra lin. post de). 
9 qm d: qua W. 10 perpetuo d. 13 id est] d: Idem W. 

16 seu. ..vel] seu. ..seu (sed supra rasuram) d. 24 ea] ipsa d. 

35 Itaque] d: Ita quod W. 

42 



52 Fletc's History of Westminster 

auro et argento quam in pecudibus et omni genere possessionum, 
et destruens veterem novam a fundamentis basilicam construxi, 
ct constrnctam dedicari feci v kal. Januarii : in qua collocavi 
ipsa die reliquias quas Marinus papa et Leo qui eum consecravit 
dederunt Alfredo regi, et quas ipse a Carlomanno rege Francoruin 5 
dari sibi impetravit ; cujus filiam pater ejus Athelwlfus rex post 
mortem prirnae conjugis duxerat in uxorem, quaeque ab ipso ad 
successorem ejus Athelstanurn, deinde ad Edgarum, ad ultimum 
ad nos pervenerunt: scilicet duas partes crucis dornini, et partem 
unius clavi, partemque tunicae ejus inconsutilis; et de vesti- 10 
mentis sanctae Mariae, et reliquias apostolorum Petri et Pauli, 
Andreae, Bartholomaei, Barnabae, et aliorum plurimorum 
sanctorum ; et quinque capsas aliis sanctorum reliquiis plenas. 
et statui ut quicunquo re us regiae majestatis vel cujuslibet 
alterius offensae ad locum in quo pausant istae reliquiae 15 
cont'ugerit, ejus rei et membrorum ac vitae impunitatem conse- 
quatur. eoduin die renovavi, confirmavi et emendavi privilegia 
quae famosissimus avus meus Edgarus, patruusque meus deo 
amabilis rex et martyr gloriosus Edwardus ejusdem Edgari filius, 
et sanctissimus pater Dunstanus Cantuariensis archiepiscopus, 20 
ac piissimus rex Etheldredus pater meus illi loco contulerunt : 
meam quoque auctoritatem adjeci augmentans decreta utilia 
admonitione venerabilium archiepiscoporum Stigandi et Aldredi 
et aliorum optimatum meorum, videlicet ut ille locus in per- 
petuum ab omni sacculari servitio sit liber, etc. 25 

Et ut omnia concludam, nullus succedentium regum per 
vim aut per consuetudinem pastum ab eorum possessionibus 
exigat, sed omnimodam libertatem perpetualiter habeant. 
post hanc donationem excommunicaverunt omnes episcopi 
et abbates totius Angliae, et monachi ac clerici, secundum 30 
apostolici Leonis praeceptum, eos qui hoc constitutum in- 
fringerent vel infringi permitterent quantum in ipsis esset. si 
quis ergo hanc nostram donationem augere et amplificare 
voluerit, augeat deus dies ejus prosperos hie et in future, si 
autem evenerit ut aliquis aut regum succedentium vel 35 
alicujus personae homo, quod non optamus, diabolica temeritate 

3 dedicare W. 6 om. dari W. Athelwlphus W. 10 vestibus d : 

sed con. manu recentiore. 14 magestatis regie d. 19 om. Edwardus W. 

30 ac] et W. 31 infringerint W. 33 vero hauc donationem d sed 

corr. man. rec. 



Charters 53 

fuerit elatus vel seductus, quatenus hoc nostrum statutum 
infringere vel minuere aut in aliud mutare velit, sciat se 
perpetuo anathemate damnatum, nisi cum digna satisfactione 
emendaverit ; sin autem emendatione fuerit indignus, ipse 
quidem cum Juda traditore Gehennae ignibus cremabitur. sed 5 
haec charta nihilominus in sua libertate permanebit, quamdiu 
Christiani nominis timor et amor in hac nostra gente persever- 
averit, etc. 

From the In <tertia> charta sancti regis Edwardi sic habetur: 

Third Charter 

of St Edward. In nomine sanctae et individuae trinitatis. propter eos qui ' 

justitiam dei contemnunt, etc. usque post bullam Nicholai in 
eadem charta recitatam ; et post pauca habetur ibidem : 

Et pro magnifica dignitate sive regal i excellentia ipsius 
ecclesiae, et pro quiete monachorum ibidem deo famulantium, 
tantus honor eidem ecclesiae habeatur in perpetuum et '5 
observetur, ut neque nos neque successores nostri neque 
quilibet episcopus nee quicunque de judiciaria potestate in 
ipsam sanctam basilicam vel in manentes in ipsa, vel in 
homines qui cum suis terris vel qualibuscumque substantiis ad 
ipsam tradere vel devovere se voluerint, nisi per voluntatem 20 
abbatis et suorum monachorum, ullarn unquam habeant 
potestatem : sed sit haec sancta mater ecclesia peculiaris 
patroni nostri domini et magm apostoli ter beati Petri libera et 
absoluta ab omni invasione vel inquietudine omnium hominum, 
cujuscumque ordinis vel potestatis esse videantur. praeterea s 
aliud constituo atque in perpetuo confirmo, ut quisquis 
fugitivorum de quocumque loco pro quacumque causa, cujus- 
cumque condicionis sit, ipsum sanctum locum vel procinctum 
ejus fugiens intraverit, immunis sit omnino ac plenam libertatem 
consequatur. et sequitur ulterius : 3 

Si quis autem contra hanc praeceptionis et auctoritatis 
nostrae paginam senserit, quicumque ille fuerit, cujuscumque 
nominis et honoris, aetatis et potestatis, gradus et ordinis ; et 
earn vel in magno vel in minimo infringere voluerit, aut alios 
ad hoc conduxerit, unusquisque pro se ipso libras quinque 35 
partibus sancti Petri persolvat. et quicquid exinde fiscus 
noster ad partem nostram sperare poterat, in luminaribus vel 

3 om. digna W. 5 proditore W. 9 OIK. tertia W. 23 om. ter W. 
24 nni. vel inquietudine W. 



54 Fltte'n History of Westminster 

stipendiis monachorum, seu et eleemosinis pauperum ipsius 
monasterii, perenniter per nostra oracula ad integrum sit 
concessum atque indultmn. hanc igitur chartam meae 
donationis et libertatis in die dedicationis praedictae ecclesiae 
recitari jussi, coram episcopis, abbatibus, comitibus et omnibus & 
optimatibus Angliae, omnique populo audiente et vidente ; et 
secundum apostolici Leonis ej usque successoris Nicholai 
constitutum excommunicari feci eos qui decretum nostrum 
infringerent vel infringi pormitterent quantum in ipsis esset. 

IX. Fromthe Ciipitulum nonum. In charta prima Willelmi Conquestoris 10 

First Charter i i 

of K. William slc habetur. 

queror" -f n nomine sanctae et individuae trinitatis, anno dominicae 

Cf. 'Domes- incarnationis millcsimo Ixvii , ego Willelmus dei gratia dux 

day' f 52 

Normannorum, etc. et infra: 

Favente justo dei judicio Angliam veniens in ore gladii 15 
regnum adeptus sum Anglorum. et infra : 

Cum ergo comperissem quod praedecessor meus Edwardus 
bonae memoriae rex dimisisset coronam et alia regalia regni 
prima ad ecclesiam sancti Petri Westmonasterii, quam divinitus 
pi-o remudio aniinae suae inspiratus in loco paeniteutiae 70 
antiquam reediflcaverat ; cogitans et ipse quod dicit sapientia : 
Stultum est non attendere ad qucm finem tendas. et infra : 

Decrevi omnes omnino ecclesias dei exaltare et honorare, sed 
maxime illam in cujus rnaterno utero corpus domini et 
praedecessoris mei praefati refotum sepulturae requie ut 25 
cernimus requiescit, ct in qua ipse oleo sanctae unctionis 
perunctus et corona regni a deo per pontificates manus primo 
anno victoriae meae ipso die nativitatis domini celebriter 
coronatus sum, etc. 

From a i n charta regis Henrici primi sic habetur : ^ 

charter of . ? . s 

K. Henry I. lieimcus dei gratia Anglorum rex archiepiscopis, episcopis, 

d C a y ''?5 m 7t etc. ^et infra: 

Sciatis communiter me pro redemptione animae meae et 
patris et matris meae, necnon et beatae memoriae regis 
Edwardi cognati mei, qui patrem meum liberosque illius in 35 
regnum suum adoptivos heredes instituerat, accepisse in manu 
mea et defensione totum honorem ecclesiae sancti Petri 

1 sen] sed W. elemosinas Charter. 18 be memorie prediotus 

rex d. 26 cernimus] d: terminus W. quam d W. 



Charters 



55 



Similar 

charters of 

K. Henry II 

and 

K. Richard I. 



From a 
charter of 
K. Stephen. 
Cf. 'Domes- 
day' f. 59. 



Westmonasteriensis : in qua ecclesia ego oleo sanctae unctionis, 
sicut et ceteri ante me reges, perunctus, quia ille locus 
antiquitus regum consecrationis fuisse cognoscitur, et corona 
regni a deo per pontificates manus celebriter coronatus sum ; et 
in cujus etiam praedictae ecclesiae materno utero corpus 5 
domini ac praedecessoris nostri et praefati regis Edwardi 
refotum sepulturae requie ut cernimus requiescit, per quern 
nempe me in regimen regni Angliae sublimatum fore cognosce, 
et infra : 

Et ut breviter pleniusque omnia concludam, quicquid 10 
honoris, quicquid quietationis vel libertatis seu etiam dignitatis, 
praefatae ecclesiae et monachis ab antiquis regibus et beatae 
memoriae rege Edwardo atque patre meo ceterisque fidelibus 
est concessum, insuper et auctoritate apostolica Romanorum 
praedictorumque pontificum est confirmatum, melius et 15 
firmius meae confirmationis dono nunc habeant, etc. 

Eadem verba per totum recitat in charta sua Henricus 
secundus, excepto quod, ubi ipse dicit patrem suum, iste dicit 
proavum suum. similiter et Richardus rex eosdem sermones 
recitat in charta sua. 20 

In charta regis Stephani sic habetur : 

In nomine sanctae et individuae trinitatis. ego Stephanus 
rex Angliae, etc. et infra : 

Summum in regibus et principibus bonum est justitiam dei 
colere, sanctam ejus ecclesiam exaltare et honorare ; quia qui 25 
earn exaltant et honorant, cum ea et in ea et per earn exaltan- 
tur et honorantur. praevenit cor meum gratia dei, ut quod ab 
antecessoribus meis regibus collatum est ejus ecclesiae, mea 
firmetur auctoritate. ecclesia namque beati Petri apostolorum 
principis quae Westirionasterium dicitur, in qua deo donante 3 
consecratus sum in regem. et infra : 

Pro salute itaque animae meae, et pro honore ejusdem regis 
Edwardi, et pro animabus omnium antecessorum meorum, 
accipio in manu mea et defensione totum honorern praedictae 
ecclesiae ejusdem apostoli. et ideo videte, sicut amorem meum 35 
diligitis, ne faciatis nee fieri consentiatis injuriam nee torturam 
in omnibus possessionibus suis. et infra : 

2 me] d: om. W. 8 regimine d. 22 Stephanus] + dei gratia d. 

24 ac d. 28 ei ecclesia W. 33 om. omnium W. 



56 Flete's History of Westminster 

Pro magnifica siquidem dignitate sive regali excellentia 
(Of. p. 53.) ipsius ecclesiae, etc. ; ut supra capitulo nono in charta tertia 
sancti regis Edwardi continetur. et infra sequitur : 

Nullo modo consentire volo ut quisquam hanc ecclesiae 
sancti Petri libertatem unquarn infringere praesumat. 5 

X. From Capituluin decinmm. Pro exemptione, jurisdictione et 

charter. ordinaria potestate ecclesiae Westmonasteriensis, charta sancti 
Dunstani episcopi. 

Dunstanus dei misericordia Londoniensis episcopus, omnibus 
episcopis, abbatibus et cunctis ecclesiae filiis praesentibus et fu- 10 
turi.s in perpetuum. quoniam, fratres carissimi, inimicus humani 
generis semper laborat superseminare zizania, etc. et infra : 

Quaproptur noverit omnium catholicae ecclesiae cultorum 
generahs universitas, quod dominus gloriosissimus Edgarus 
Anglorum rc'x, divino irradiatus lumine, religiosa petitione 15 
hurnilitatis nostrae extremitatem poposcit propter frequentes 
monachorum et clericorum simultationes, ut et nos et canoni- 
corum nostrorum communis fraternitas securitatis et incom- 
mutabilitatis privilegium ederemus pro reverentia summi 
apostolorum principis Petri ad basilicam ipsius quae dicitur 20 
Wetstmonasteriitm, ubi reliquiae ipsius virtutum miraculis 
coruscant. et infra : 

Hoc privilegium plena voluntate tina cum consensu fratrum 
meorum ipsis concessi, per quod decerno atque obtestificatione 
divini nominis interdico, ut nee ego deinceps nee ullus sue- 25 
cessorum meorum episcopornm Londoniensium hoc audeat 
infringere vel temerario ausu aliquatenus violare. videlicet, ut 
oinnis presbyter vel clericus, ex his qui in ipso procinctu 
beatissimi Petri et omnes illi qui in circumscripto spatio, sicut 
designant cruces vel fossata vel alia signa, illi ecclesiae serviunt, 30 
sint liberi et absoluti ab omni debito et redditione circadarum 
et synodorum. tamen volumus et pro amore vel reverentia sancti 
Petri concedimus, ut ex nostro vel successorum nostrorum episco- 
patu sine pretio chrisma et oleum accipiant. concedimus etiam 
illi loco cimiterium liberum, sicut a regibus ab antiquis tern- 35 
poribus concessum fuerat, ita ut quicumque de quocumque loco 

9 Lundon. Ch. and so throughout: Lundoniensis d. 14 generatur W. 

(in d a correction at this point). 15 divina W. religione W. 

24 discerno d W. 26 audeant W. 31 tricadarum d : trycadarum W. 



Charters 57 

vel cujuscumque conditionis petierit se ibi sepeliri, non impedi- 
atur vel prohibeatur vel ab episcopo vel ab archidiacono vel a 
parochiano suo presbytero. et si quis eoruin presbyter vel 
clericus forte aut occisus, quod absit, aut vulneratus fuerit, aut 
ex eis omnibus alicujus injuriae acclamatio surrexerit, quicquid 5 
ex his omnibus ad nos attinere videtur, hoc totum abbati, qui in 
ipso sancto loco praefuerit, ceterisque fratribus habendum et 
disponendum concedimus. si autem, quod absit, etiam de rebus 
eorum furtum fuerit factum, et abbati vel fratribus visum fuerit 
ut examinatio ex hoc debeat agitari, habebunt licentiam acci- 10 
piendi a nostro episcopatu benedictum ferrum, vel si qua alia 
sunt instrumenta aut benedictiones ad hujusmodi rein exer- 
cendam, absque exactione pretii a calumniators vel calumniate, 
intra procinctum monasterii tantum ; sed extra efferendi ad 
villas suas vel causas aliorum agendas non habebunt potestatem. i -, 
relaxamus etiam eos qui intra villain ipsius procinctus com- 
morantur a collecta denariorum quani Romeschot appellant, 
sicut relaxatum est a regibus Offa et Kenulpho et Edgaro. et 
omnia quae ad libertatem et exaltationem illius loci per nostram 
auctoritatem accedere possunt, hilari et prompta voluntate 20 
concedimus. nimirum cum ego illi sancto loco, quasi multorum 
regurn temporibus neglecto, praefuerim, quern postea additis ei 
aliquantis terris venerabili Wulsino ejusdem loci monacho 
commendavimus servandum. et infra : 

>J< In Christi nomine sub horum testimonio quorum nomina 25 
flavescunt infra. Ego Dunstanus, ac si peccator et nomine 
tantum episcopus, hanc libertatis schedulam impressione sigilli 
nostri et anuli, insuper et agalmate sanctae crucis, diligenter 
consignavi, ac deinde manibus ad caelum extensis dixi : Si quis 
hanc munificentiae libertatem sanctumque locum praedicturn 3 
in terris vel decimis vel aliis redditibus sen in aliquo nostris et 
futuris temporibus melioraverit vel adauxerit, augeat illi deus 
perpetuitatis beatitudinem ; atque in nostris orationibus et 
benedictione ab omnibus peccatis suis absoluti feliciter per- 
maneant. qui vero hanc nostram auctoritatem vel immuni- 35 
tatem infringere voluerint, vel alios ad hoc conduxerint, et tarn 

6 ad nos] Ch. : ont. dW. 9 eornndem W. vel]etW. 12 sint d W. 
17 Romescoth dW. 18 Kenulpo Ch. 19 libertatem ] + pertinent W. 

26 et] I/HI. d. 27 scedulam Ch. : cedulam dW (and BO below). 30 sanctum 
predictumque locum Ch. : sanctum predictum locumque d. 



58 Flete's History of Westminster 

ea quae praeteritis vel nostris temporibus sunt data, quam ea 
quae in future a fidelibus danda sunt, stolido conamine absumere 
cogitaverint, vel aliquod amminiculum aut calices aut cruces, 
seu indumenta altaris vel sacros codices, aurum, argentum vel 
qualemcumque speciem ibidem collatam, eripere temptaverint, 5 
vel alios de rebus illius ecclesiae hereditaverint, fratribusque 
ejusdem loci vim inferre praesumpserint, vel eos injuste con- 
tristaverint, necnon et hanc schedulam chartulasque regum vel 
aliorum fidelium ad defensionem et tuitionem loci ibidem data 
auferre seu evertere studuerint ; ignibus aeternis, cruciatibus ro 
perpetuis illos damns, maledicimus atque excommunicamus, 
portas caeli eis claudimus ; et deleantur nomina eorum de libro 
vitae, sitque pars eorum cum Juda domini traditore, nisi 
resipiscant et tribus annis a communione fratrum sequestrati 
paenitentiam agant. 15 

Ego Oswoldus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus hujus 
munificentiae conservatores benedixi, contradictores vero per- 
petuo damnavi, dicens : Effundat dominus super eos iram suam, 
et furor irae suae comprehendat eos. 

Ego Aelfstanus Roffensis ecclesiae episcopus hanc libertatem 20 
augmentantcs regi regum commendavi, destructores autem sic 
dicendo maledixi : Veniat mors super illos, et descendant in 
infernum viventes. 

Ego Aelfeagus Wintoniensis ecclesiae episcopus illius loci 
adauctores Jesu Christo consignavi, invasores nempe aeternis 25 
cruciatibus tradidi, dicens : Non sit illis pax, lion misericordia, 
non pietas, sed terror infernorum, crudelitas paenarurn, impietas 
cruciatuum. 

Ego Aescwius episcopus Dorcensis ecclesiae haec adjeci : 
Erubescant destructores praesentis loci, et conturbentur in 30 
saeculum saeculi et confundantur et pereant, benefactores autem 
in aeternum vivant. 

Ego Adulfus praesul Herefordensis ecclesiae hoc idem haec 
dicens affirmavi : Maledicti sint raptores illius sanctae ecclesiae 
in omnibus operibus suis et in omnibus viis suis et in cunctis 35 
adiuventionibus suis pravis, benefactores vero a deo bene- 
dicantur. 

2 assumere W. 13 eritque d. 16 Oswaldus W. 20 Elfstanus d : 
Athelstauus W. 24 Elfagus d : Alphegus W. 29 Escwius d : Aswius W. 
Doreceus. d : Doroceiis. W. 33 Adulphus W. 



Charters 



59 



XI. From 
the Second 
Charter of 
St Edward. 
Cf. ' Domes- 
day 'f. 42 ft. 



Ego Athelsinus episcopus Scireburnensis ecclesiae supradicta 
sic conclusi : Quicumque inferior vel sublimior contra hunc 
libellum quicquam sinistrum audere praesumpserit, vivus ad 
inferos arreptus inter omnia perpetua mala in perpetuum 
damnetur. 5 

Anno ab incarnatione doinini nongentesimo quinquagesimo 
nono, imperii autem gloriosi regis Edgari quarto, ego Alredus 
abbas hanc schedulam scripsi,kalendis Aprilis, episcopo Dunstano 
rogante, quam idem episcopus Londoniensis et Wigornensis, 
necnon et totius Angliae decanus, super altare beati Petri in ro 
eadem ecclesia, quae manibus angelicis consecrata dinoscitur, 
obtulit, atque ibidem in aevum propter iniquitates simulta- 
tionesque futurorum, atque inopinata mala quae saepe prae- 
dicebat futura, earn servari ad defensionem loci praecepit : 
indictione vero secunda. '5 

Capitulum undecimum. In charta sancti Edwardi quae 
dicitur secunda sic habetur. 

In nomine sanctae et individuae trinitatis. ego Edwardus 
dei gratia Anglorum rex, futuris post me regibus, episcopis, etc. 
cum piae voluntatis desiderium. et infra : 20 

Quapropter noverit praesenthmi futurorumque universitas 
quod fidelissimus noster Wlnothus abbas et monachi monasterii 
ter beati apostolorum principis Petri peculiaris patroni nostri 
adierunt serenitatem nostram humiliter obsecrantes. et infra : 

Igitur fidelium nostrorum abque palatinorutn usi consilio, et 25 
hoc prospicientes ipsi ecclesiae et habitantibus in ea sive per- 
tinentibus ad earn utile fore, non solum in praesenti sed et in 
futuro, regum qui fuerunt ante nos decreta, sed et sancti 
Dunstani privilegium, et Anglicorum episcoporum seu Ro- 
manorum apostolicorum privilegia sancti et egregii apostoli 30 
Petri monasterio indulta, per hanc praeceptionis nostrae 
paginam decernimus in perpetuum servanda ; et ut sine ulla 
perturbatione vel inquietudine episcopi Londoniensis cleri- 
corumve ejus fratres ibidem omnipotent deo valeant famulari, 
et pro nobis ipsis et stabilitate regni nostri attentius deprecari, 35 
omnino generales eorum accessus ad monasterium prohibemus 

1 Schireb. d : Shireb. W. 6 dccc 1 l mo ix"" d. 22 Wulnotus W. 

23 ter] am. dW: sed add. supra lin. d. Petri post beati W. 36 ad] 

+ dictum d (but cancelled later). 



60 Flete's History of Westminster 

fieri et communes stationes ab eisdem, ne inde prava consuetude 
surrepat aliquando, in eodem saepefato monasterio celebrari ; 
qualiter sicut est in ejus monasterii privilegiis constitutum in 
perpetuis temporibus maneat inviolaturn. si quis autem contra 
hanc praeceptionis et auctoritatis nostrae paginam senserit, 5 
quicumque ille fuerit, cujuscumque nominis et honoris, aetatis 
et potestatis, gradus et ordinis, et earn vel in magno vel in 
ininimo infringere voluerit ; et id quod cupit non efficiat, et ad 
aerarium nostrae domus duodecim libras ex auro purissimo 
coactus addat, etjinsuper reus majestatis habeatur et profanus 10 
ab omnibus nisi satis pro emendatione fecerit computetur. 

Bull of Pope Bulk Johannis papae missa regi Edgaro Angliae. 

John. . 

(Cf. p. 51, Johannes episcopus urbis Romae servus servorum dei dommo 

excullentissimo Edgaro filio suo regi Anglorum salutem et 
apostolicam benedictionem. quia litteris tuae celsitudinis, fili 15 
carissime, nobis innotuisti do monasterio sancti Petri specialis 
patroni tui, quod ab antiquis Angliae regibus a potentate 
Londoniensis sedis episcopi cum consilio pontificum ejusdem 
patriae fuerit ereptum, et abhinc sub regimine regum vel 
clarissiinorum abbatuin semper dispositum ; et postulasti a 20 
nobis ut privilegium episcoporum de eodem monasterio factum 
nostro privilegio, immo magis apostolorum principis robora- 
remus auctoritate, libentissime secundum tuae benevolentiae 
petitionem facimus. auctoritate siquidem beati Petri aposto- 
lorum principis, qui potestatem ligandi atque solvendi a domino 25 
accepit, cujusque nos vicarii existimus, stabilimus ut ipse locus, 
regum praeceptis et privilegiis apostolicis fultus, per omnia 
tempo ra sine repetitione cujuscumque Londinicae urbis episcopi 
aut alicujus judiciariae potestatis vel cujuscumque praepotentis 
hominis, cujuscumque ordinis vel dignitatis sit, semper sicut 30 
praeoptat et expetit tua benevolentia ratus futuro tempore 
permaneat. venerabiles igitur ejusdem loci fratres idoneos ex 
se vel ex quacunque voluerint congregatione abbates sive 
decanos sibi per successiones eligendi ex auctoritate hujus 
sanctae Romanae sedis et nostra sicut postulastis amplius 35 
habeant potestatem, et ne impediantur auctoritate apostolica 

5 et auctoritatis] added later in d. 10 reus] + regis added later in d 

(om. Ch.). 20 et] om. W. 33 qua d corr. W. 34 sucoeBsores W. 

35 et] om. d: ins. d corr. 






Charters 



61 



XII. From 
the Sentence 
of Stephen 
Langton 
(1222). 

Of. 'Domesd.' 
f. 664 6. 



Exemption 
from the 
jurisdiction 



prohibemus, neque per violentiam extranea persona introdu- 
catur, nisi quam omnis concors congregatio elegerit. praeterea 
illi loco quicquid contuleris vel collatum est vel conferetur 
divina auctoritate et nostra roboramus. privilegia vero posses- 
sionum et dignitatum carissimi fratris nostri venerabilis Dunstani 5 
aliorumque fidelium ibidem indulta, necnon et privilegia nostra 
ad honorem dei pertinentia quae ibi instituere volueris gratanti 
affectu annuimus, confirmamus et confirmando in perpetuum 
rata inviolataque stare decernimus ; et infractores eorum aeterna 
maledictione damnamus, observatores autem hujus firmitatis 10 
gratiam et misericordiam a deo consequi raereantur. causa 
igitur infractionis nostri privilegii ad posteros nostros perveniat. 
datum Ravennae ix kalendas Februarii. 

Bullas vero Nicholai papae ac Innocentii secundi, pro ex- 
emptione et jurisdictione Westmonasterii, vide supra capitulo 15 
septimo. 

Capitulum duodecimum. Ex sententia lata per Stephanum 
Cantuariensein archiepiscopum et sanctae Bomanae ecclesiac 
cardinalem habetur sic. 

Universis sanctae matris ecclesiae filiis. et infra : 20 

Cum inter virum venerabilem Eustachium Londoniensem 
episcopum. et infra : 

Considerantes ex hujusmodi dissensionibus et schismatibus 
multa imminere pericula, et ex amicabili super eisdein com- 
ponere tarn temporale commodum quam salutem animarum 7 5 
posse provenire, auditis utriusque partis instrumentis et ra- 
tionibus plenius intellectis, habito super his abundant! juris- 
peritorum consilio, monasterium Westmonasteriense, abbatem 
et conventum ab omnibus praemissis articulis contra eosdem 
propositis finalitSr declaravimus penitus absolutos. ita quod 3 
monasterium de Westmonasterio cum toto ambitu suo et ecclesia 
sanctae Margaretae cum tota parochia sua, cum omnibus capellis 
infra parochiam praedictam contentis, cum decimis et omnibus 
pertinentiis suis, cum clericis et laicis in ea habitantibus, ab 
omni praelatione et jurisdictione Londoniensis ecclesiae sint 35 



London P niodis omnibus libera in perpetuum et exempta, et sacrosanctae 



11 domino d. 21 Eustachium] + dei gratia Ch. d. 

SOJpropoitis Ch,. ; propoitis d. 



62 Flete's History of Westminster 

Romanae ecclesiae sine omni exceptione nullo mediante subjecta. 
praeterea non licebit episcopo Londoniensi vel ejus successoribus 
vel eorum officialibus ad synodum vel capitulum abbatem vel 
monachos sive personas regulares vel seculares clericos vel laicos 
vocare infra terminos dictae parochiae commorantes, nee in 5 
magno nee in minimo quoquoraodo de ipsis intromittere. sed 
abbas qui pro tern pore fuerit infra ambitum dicti monasterii et 
dictae parochiae per se vol per officiales suos tarn in clericos 
quam in laicos libere suain exerceat jurisdictionem, deo et 
ecclesiae Romanae super cura animarum infra limites praefatae 10 
parochiae contentanim et jurisdictione sua tantummodo respon- 
surus. benedictiones etiam abbatuin, dedicationes ecclesiarum 
ct capellaruni infra limites saepedictae parochiae constructarum 
et in posterum construendarum, consecrationes altarium, or- 
dinationes monachorum et clericorum secularium, et conrirma- 15 
tiones puerorum dictae parochiae, oleum etiam et chrisma et 
siqua, similia stint sacramenta, ubicumque et a quocumque 
voluerint episcopo recipient absque omni Londoniensis ecclesiae 
contradictione. et si futuris temporibus contigerit dictos ab- 
batem vel monachos, clericos vel laicos, a dictis episcopo et 10 
capitulo ordincs vel aliquod niunus spintuale accipere, vel dictis 
episcopo et capitulo per simplicitatem vel liberalitatem aliquo 
modo aliquam honorificentiam exhibere, vel ad synodum episcopi 
vel capitulum sancti Pauli pro necessitate monasterii sui vel 
quacumque occasione accedere, vel episcopum ad monasterium 25 
Westmonasteriense quocumque casu accessum habere, nullum 
ex his libertati monachorum vel parochianorum praescriptorum 
praejudicium generetur ; sed modis omnibus liberi in perpetuum 

Boundaries of pernianeant et exempti. ne vero super limitibus dictae parochiae 

St Margaret's ,. . \ ,..,.. 

parish. sanctae JMargaretae quaestio possit subonn, limites ejusdem 30 

parochiae praesenti scripto duximus declarandos. incipit igitur 
parochia sanctae Margaretae ab aqua de Tyburne decurrente in 
Tamisiam ex una parte, et ex altera sicut strata regia se extendit 
versus Londoniam usque ad gardinum hospitalis sancti Egidii : 
et exinde secundum quod via extra idem gardinum protenditur 35 
usque ad metas dividentes Mersland et parochiam sancti 
Egidii : et sic exinde secundum divisionem gardinorum Tholy 
et monachorum Westmonasteriensium et hortorum usque ad 

llsuedW. 22 per] om. dW. 29 liminibus d. 32 ab] sub W. 

Tyburne dW. 33 Tham. dW (throughout). 37 ThoH dW. 



Summary of foregoing 



63 



Summary of 
foregoing 
documents. 
Lucius, 
A.D. 184. 
Ambrosias, 
A.D. 488. 
Sebert, 
A.D. 604. 



Offa, A.D. 704 



Edgar, 
A.D. 948. 



This place 
is head of 
England and 
crown of the 
realm. 



The attacks 
made upon 
it must be 
met by 
documents. 



domum Simonis textoris, salva quaestione monachorum West- 
monasteriensium super terra a domo illius Simonis usque ad 
capellam juxta ecclesiam Innocentum : et a domo ejusdem 
Simonis secundum quod strata regia se extendit versus West- 
monasterium usque ad rivulum de Ulebrigg decurrentem in 5 
Thamisiam : et sic quicquid Thamisia ex una parte et dictis 
terminis continetur ad parochiam sanctae Margaretae pertinet, 
excepta ecclesia et cimiterio sancti Martini : extra vero supra- 
scriptas metas villa de Cnictebrigge, Westeburn, Padintun cum 
capella et cum earum pertinentiis pertinent ad parochiam sanctae < 
Margaretae memoratam, etc. 

Ex praedictis patet prima fundatio gratiosa hujus loci Wcst- 
monasteriensis a tempore Lucii primi regis Britonum Christiani, 
anno Christi clxxxiv : reparatio per rcgem Britonum Aurelium 
Ambrosium,armo cccclxxxviii : renovatio coenobii ibidem gloriosa 15 
per Sebertum regem Orientalium Saxonum, anno dciv": dedicatio 
miraculosa praefati loci a beato Petro in sui nominis honore 
angelis ei ministrantibus, anno eodem nocte dominica xi kalendas 
Aprilis : ampliatio praediosa praefati loci per Offam regem Mer- 
ciorum, anno dcciv : reformatio virtuosa monasterii ibidem per 20 
regem Edgarum et sanctum Dunstanum, anno dccccxlviii : 
restauratio copiosa veteris monasterii cum aedificatione ecclesiae 
praedictae de novo per sanctum regem et confessorem Christi 
Edwardum, anno ml : inchoatio sumptuosa novi operis ibidem, 
ut hodie cernitur, a glorioso rege Henrico tertio, anno mccxlv . 25 

Nunc ergo quia locus iste a tanti.s nobilibus et sanctis viris, 
ut praedicitur, dedicator, honoratur et dotatur, insuper liber- 
tatibus, dignitatibus et privilegiis roboratur ; et quia ex 
primitiva fundatione locus iste est regiae consecrationis, regum 
sepultura, repositoriumque regalium insignium ; caput Angliae 30 
merito diademaque regni ab antique nominatur. sed quia 
praefatum locum nonnulli, invidia suadente diabolica, sinistris 
assertionibus ut superius annotatur denigrare laborant, his ideo 
non vanis fabulis obviandum esse, sed magis fidelissimis re- 

1 Symonis W (throughout). 3 juxta] om. W. ecclesie W. 

5 Ulebrig dW. decurrenti W. 8 supradictas dW. 9 Knytebriggd: 

Knyghtebrigge W. Weatburne dW. Padington d : Padyngton W. 

13 Christianum W. 14 Aurelium Ambrosianum Sp. : qu. Ambrosium 

Aurelianum. 24 om. ibidem Sp. 34 fidissimis W. 



64 



Flete's History of Westminster 



XIII. The 
tithe of 
salmon 



dates from 
St Peter's 
dedication : 



(Cf. pp. 38, 
45.) 



attested 
by John 
Wrattyng, 
prior (from 
1382 to 1407) ; 

E. Cirencester 
(t!400), 

W. Litlyng. 
ton (tc. 1400), 

J. Breynt 
(c. 1373 
1418), 
J. London 
(tc. 1429), 
Ra. Ton- 
worth 
(tc. 1420), 
11. Herinon- 
desworth 
(tc. 1418), 
A.D. 1380. 



lationibus, chronicis approbatis, chartis regum, bullisque 
summorum pontificum puto resistendum ; atque sic istius 
ecclesiae fundationem, dedicationem, antiquitatem, dignitatem 
et libertateni, exemptionem, jurisdictionem, ordinariamque 
potestatem, ex indissolubili munimentorum praedictorum tes- 5 
timonio elicere, ut non se gaudeat contra veritatem falsitas 
seu adversus aequitatem iniquitas praevalere. 

Capitulum tredecimum. Qualiter de jure et antiqua 
consuetudinc decimatio salmonum pertinet ecclesiae West- 
monastericnsi a dedicatione ejusdem per beatum Petrum i 
apostolum. 

Quia in dcdicatione hujus ecclesiae superius fit mentio de 
pisce esicio, qui alio nomine salmo vulgariter appellatur; est 
sciendum <juod decimatio salmonum, qui infra certos limites et 
terminus Thamensis fluvii capiuntnr, a dedicatione hujus sancti '5 
loci Westmonasterii perhibentur eidem de jure et consuetudine 
antiqua pertinuisse ct omriino pertinere debere, prout patet 
evidenter suporius capitulis secundo et quinto. unde ad 
majorem rei evidentiam et futurorum ampliorem notitiam, 
(jnorumdam testium nomina veridicorum, qui decimas sal- 1 
inonum frequenter oblatas iam viderant, non piget annotare. 

Venerabilis igitur memoriae frater Johannes Wrattyng, 
prior Westmonasterii, asseruit so vidisse temporibus suis xxiv 
et eo amplius salmones decimales ad magnum altare diversis 
vicibus oblatos ; ita quod aliquando tres in una die se meminit 25 
vidisse. frater Ricardus Circestre, primus senior, affirmavit se 
vidisse xx salmones, et potius plures quam pauciores. frater 
Willelmus Litillyngton camerarius protestatus est se vidisse xii 
salmones oblatos ; ita quod in una ebdomada duos se vidisse 
dixisset. frater Johannes Breynt coquinarius firmiter astruxit 3 
se vidisse diebus suis octo, e quibus quinque vidit oblatos ipso 
anno quo suscepit habitum monachalem. frater Johannes 
Londoniensis, custos feretri sancti Edwardi, confessus est se 
vidisse tres. frater Radulphus Tunworth vestiarius et frater 
Robertus Hermondesworthe astruxerunt se vidisse iv, tempori- 35 
bus fratris Johannis Fernago refectorarii et fratris Petri Combe 
coquinarii, sub anno domini mccclxxx . 



14 quod] ut W. 



28 Lytillynton Sp. 



The Tithe of Salmon 



65 



De his etiam testimonium perhibent non solum vicini nostri 

seculares famosi litterati et laici, sed quam plures adventantes 

extranei ad parliamentum rnilites et magnates, quorum nomina 

singulorum placeret hie inscribere, si non legentibus aliquid 

superfluum fieri aut audientibus fastidium generari videretur. 5 

unum tamen ad majorem evidentiam futurorum hie inscribam, 

Mar. 4, quod anno domini mccclxxxii", tempore regis Ricardi ii' sexto, 

Testimony of i v nonas Martii, tempore parliament tenti apud Westmonas- 

fiahermen. terium, oblatus fuit unus salmo grandis ad magnum altare 

beati Petri Westmonasteriensis per piscatores infrascriptos, 10 
videlicet Ricardum Halle, Johannem Elyot, Thomam Cook et 
Willelmum Newton ; quorum magister fuit Gilbertus eivis et 
piscarius Londoniensis, commorans in veteri piscaria ; et ipsi 
servientes ejus fuerunt per decem annos elapsos et amplius ; 
et fatebantur se obtulisse ad altare sancti Petri Westmonas- 15 
teriensis decimas salmonum bene et fideliter per dictos decem 
annos, videlicet sex salmones decimales, unde tres in una 
obtulerunt septimana. et praedictus Ricardus Halle, senior 
omnium, ut puto, sexagenarius aetate, requisitus fuit a fratre 
Johanne de Fernago tune refectorario de finibus sive limitibus 20 
aquae Thamensis, infra quos de jure moderno et consuetudine 
antiqua deberent ecclesiae praedictae salmones decimari : qui 
jurejurando asseruit coram sociis suis praenominatis,in praesentia 
multorum ejusdem loci monachorum et secularium, dicens se a 
patre suo edoctum fuisse, et in praeceptis specialiter accepisse, 25 
ut salmonum decimationem ecclesiae sancti Petri Westmonas- 
teriensis, in signum dedicationis ejusdem per sanctum Petrum, 
bene et fideliter et sine fraude semper offen-ent a ponte de Stanes 
usque ad Yenlade ultra Gravesende, per totain Thamisiam infra 
limites praedictos. et hoc etiam affirmarunt ejusdem piscatoris 30 
socii praenominati, se a patribus suis tale praeceptum habuisse. 



From the 
Customary, 
pt. iv, c. 8. 



Rewards for 
offering the 
salmon. 



Qualiter fiet de antiqua consuetudine ecclesiae praedictae 
piscatoribus pro salmone oblato patet in libro Consuetudinarii 
iv a parte, capitulo viii, titulo Coquinarii. 

Si contingat quod aliquis piscator in coquinam pro decima 35 
sua salmonem sancti Petri prius ad magnum altare oblatum 
ferat, cum idem piscis exenteratus fuerit, sacrista pro candela 



3 magnati W Sp. 



7 fors. scribendum anno regni regis Bicardi seeundi 



sexto. 

R. F. 



11, 18 Hale W. 



66 



Flete's History of Westminster 



Composition 
of A.I). 1231. 
Cf. 'Domes- 
day' f. 404 1. 



Commission 
of Pope 
Gregory IX 

regarding the 
rectors of 
Wandsworth, 
Battersea and 
Chelsea. 



29 June, 1230 



unius librae quam donare tenetur piscatori, vel pro candelis de 
duabus dimidiis libris quas donabit duobus sociis suis, si fuerint, 
habebit dimidium caput hujus piscis et de sequenti medietate 
sub brancia quantum latitudinis tres digiti vel ala piscis 
amplectitur extendendo. iste piscis cum fuerit coctus debet 5 
in parapside per medium refectorii usque ad mensam deferri, 
cui debet prior et omnes residentes in ilia domo assurgere. 
piscatores etiam ad mensam prioris eodem die debent 
comedere, et post prandium de celerario justam et panem 
habere. et ideo debet idem celerarius de cauda ejusdem 10 
piscis quantum iv digiti cum pollice erecto capere possunt 
habere. 

Sequitur quaedarn compositio de decimatione salmonum 
facta per quosdam judices delegates ex mandate Gregorii 
papae. '5 

Universis sanctae matris ecclesiae filiis praesens scriptum 
inspecturis R. et R. de sancto Albano et de Dunstaple priores 
et archidiaconus de sancto Albano salutem in domino. Man- 
datum domini papae suscepimus in haec verba: 

Gregorius episcopus, servus servorvim dei, dilectis filiis de 20 
sancto Albano et de Dunstaple prioribus, archidiacono de 
sancto Albano Lincolniensis dioceseos, salutern et apostolicam 
benedictionem. Dilecti filii, abbas et conventus Westmonasterii, 
nobis conquerendo monstrarunt quod de Wendesworthe et de 
Batricheseye et Chelchith ecclesiarum rectores et alii quidam 25 
Wintoniensis, Londoniensis et Lincolniensis diocesiurn, super 
decimis et possessionibus et rebus aliis injuriantur eisdem. 
quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus 
quatenus, partibus praedictis convocatis, audiatis causam et 
appellatione remota fine debito terminetis ; facientes quod 3 
statueritis per censurarn ecclesiasticam firmiter observari. 
testes autem qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel 
timore subtraxerint, per censuram eandem cessante appella- 
tione cogatis veritati testimonium perhibere. quod si non 
omnes his exsequendis potueritis interesse, duo vestrum eo 35 
nihilominus exsequantur. datum Laterani, tertio kalendas 
Julii, pontificatus nostri anno iv. 

1 donari W Sp. 8 eo W. 12 habere] obtinere Sp. 24 Wendles- 
wrth d. 25 Chileye d. 29 praedictis] om. d. 32 fuerunt W. 



The Tithe of Salmon 



67 



Hujus igitur auctoritate mandati partibus coram nobis in 

judicio constitutis, abbas et conventus Westmonasterii contra 

dominum Martinum, ecclesiam de Retherhithe tune regentem, 

proposuerunt quod idem M. dictos abbatem et conventum de 

Martin, decimis salmonum captorum in parochia de Retherhithe, prae- 5 

EotherWthe term i sso juris ordine, spoliavit, praedictas decimas a praedietis 

has prevented parochianis dictae ecclesiae extorquendo, et per subtractionem 

era from 8 ' " divinorum inhibendo no dictis abbati et conventui decimas 

paving the solverent memoratas. unde petierunt dictas decimas sibi 

tithe of . . ... 

salmon to restitui, et possessionem suam sibi integre reformari ; nihilo- i 

t e Abbey. m i nus petentes eidem M. super petitione dictarum deci- 
marum perpetuum silentium imponi, et ab eodein sibi 
sufficientem cautionem praestavi, quod in posterum nullatenus 
parochianis dictae ecclesiae inhibebit ne dictis abbati ct 

He is to have conventui decimas solvant saepedictas. post inultas vero ex'? 

Abbey half 16 utraque parte allegationes tandem lis inter eos mota sub hac 
forma pacis amicabiliter conquievit : videlicet quod dicti abbas 
et conventus Westmonasterii medietatem decimarum omnium 
salmonum in posterum in dicta parochia de Retherhithe capi- 
endorum sine contradictione aut reclamatione alicujus percipiant; ? 
dictus vero M. aliam medietatem decimarum salmonum in dicta 
parochia de cetera capiendorum percipiet. ad hanc vero com- 
positionem fideliter observandam sacrista Westmonasterii pro 
abbate et conventu ejusdem loci et praedictus M. pro se ipso 
affidaverunt. nos vero paci et tranquillitati utri usque partis 25 
intendentes et providentes ad dictarum partium instantiam 
jurisdictionem nostram ad plenum reservavimus, ut liceat nobi.s, 
si qua partium a compositione praedicta in posterum resilire 
voluerit, earn per censurarn ecclesiasticam ad dictae compo- 
sitionis observantiam appellatione remota compellere. in cujus 3 
rei testimonium ad instantiam dictarum partium huic scripto 
sigilla nostra apposuimus. actutii anno domini mccxxxi", inensc 
Septembris. 



From 

Giraldus 

Cambrensis 



. . 

Geroldus in historia Hibernorum capitulo xli dicit quod 

sa ' mo a saliendo naturaliter nomen accepit, prout inferius 35 



(Bolls Series patet. 
v 125). 



3 Eetherey d. 
9 predictas d. 



4 de] om. d. 
19 Betheree d. 



5 Ketheree d. 
acoipiendarum W. 



6 praedictis] om. d. 
33 Septembri d. 

52 



68 Flete's History of Westminster 

In australi Momonia, inter collem sancti Brandani et mare 
spatiosum quod Hispaniam interluit et Hiberniam, est locus 
quidam non modicus, uno ex latere fluvio piscoso, altero vero 
quodam rivulo interclusus, qui ob reverentiam sancti Brandani 
aliorumque loci illius sanctorum non tantum hominibus et 5 
pecoribus, verum etiam ipsis feris tarn advenis quam indigenis 
refugium praestat inauditum, etc. ex altero loci praedicti 
latere fluvius illabitur piscosissimus et praecipue salmonibus 
ad miraculum usque fecundissimus, etc. fluvius iste nativam 
quandam rupem transfluit et transcurrit, ubi cum impetu 10 
inagno ab alto, tit assolet, ad ima descendit. in summitate 
rupis istius est modica quaedam concavitas sanctorum virorum 
manibus olim exsculpta, ad quam salmones abundant! copia ab 
imis ad summa, quantum hastae longissimae est altitude, saltu 
mirabili transferuntur, et, nisi piscis proprietas hoc exigeret, 15 
miraculo foret intuentibtis. hoc etenim piscium genus saltum 
appetit ex natura: unde et a saltu salmo nomen accepit. 
modus autein saliendi et proprietas haec est. pisces hujusmodi 
naturaliter aquae cursum contranituntur, cumque obstaculum 
inveniunt valde praeruptum, caudam ad os replicant, interdum 20 
etiam ad majorem saltus efficaciam caudam ipsam ore com- 
])riinunt ; dumque a circulo hujuscemodi se subito resolvunt, 
impetu quodam, tanquam subita virgae circulatae explicatione, 
se ab imis ad alta cum intuentium admiratione longe trans- 
mittunt. similis hujus piscis saltus in aliis fluviis reperitur, 25 
sed non tantus. 

XIV. Of the Capitulum quartum decimum : De reliquiis. Opus breviter 
cotnpilatum de diversis reliquiis huic ecclesiae collatis per reges 
et principes alios quoque nobiles : necnon de beneficiis spirituali- 
bus et indulgentiis eisdem concessis. 30 

Vere locus iste beatus in quo, ut praedicitur capitulis primo 
et quinto, subverso Apollinis templo in honore beati Petri 
apostoli sumptibus Seberti regis orientalium Saxonum ecclesia 

1 Brend. Gi (et infra). 4 rivulo quodam inclusus Gi. 7 etc.] 

14 lines omitted. 9 etc.] 13 lines omitted. nativum quendam W. 

13 abundant!] + in Gi. 14 summam W. 15 om. piecis W. 

16 miraculoso (om. foret intuentibus) Gi. 19 om. natnraliter W. contra 

nitentes ; sicut enim avibus contra flatus, sic et piscibus contra fluctus mos est 
eniti; cum Gi. 20 preruptim W. 25 saltus in aliis fluviis] in 

Avenliphensi fluvio non procul a Dublinia saltus Gi. 27 reliquiis] + etc. Sp. 



The Relics 69 

fabricata est, quam idem caeli claviger in spiritu dedicavit. 
ad quern locum reges et principes alii quoque nobiles plura 
sanctorum corpora et reliquias pretiosas procurarunt et adhuc 
offerre non cessant, quatenus sanctis ad gloriam, procurantibus 
ad praemium, ecclesiae huic ad honorem, et populo concurrent! 5 
ad devotionem et indulgentiam proficiant. unde ut recens 
memoria de dictis reliquiis eorumque datoribus in praesenti 
monasterio Westmonasterii semper habeatur, quales et quorum 
reliquiae sanctorum, insuper quorum oblationibus huic monas- 
terio collatae sunt, in sequentibus dignum credimus memorari. 10 
et primo : 

Relics of the De reliquiis salvatoris. rex Sebertus quondam reparator 
hujus loci contulit reliquias de stramine quondam in praesepio 
Christi, partes de cruce et de sepulcro ejus. Athelstanus rex, 
de cruce et de sepulcro domini, et de montibus Oliveti et Sinai. 15 
Ethelredus rex, de sepulcro et sigillo sepulcri domini, de rnonti- 
bus Thabor, Calvariae et Oliveti, de loco ubi lavit dominus 
discipulorum pedes, de templo, et de rubigine cultelli domini, 
de fragmentis quando pavit quinque milia hominum, de myrrha 
et aloes quibus fuit unctus in sepulcro. sanctus Edioardus rex 20 
et confessor obtulit de loco ubi natus fuit Christus, de praesepio 
et de cunabulis ejus, de thure oblato domino, de mensa domini, 
de pane quern benedixit, de sede ubi praesentatus est in templo, 
de quarenta ubi jejunavit, de carcere ubi erat inclusus, magnam 
partem sanctae crucis in quadam cruce bene ornata et cognita 25 

Cf. p. 19, l. 27 cum multis aliis partibus ejusdem. dedit etiam crucem natan- 
tem, quae contra fluctum maris et ventum eidem regi de 
Normannia revertenti apparuit, et ab eo capta est ; et magnam 
partem unius clavi, partem tunicae domini inconsutilis, de 
spongea, lancea et corrigea quibus cruciatus fuit, de sepulcro 30 
et lapide supposito capiti ejus, de montibus Golgotha et 
Calvariae. rex Henricus tertius contulit sanguinem de latere 
Christi, missum de Jerusalem eidem per patriarcham Robertum; 
item spinam de corona Christi, et lapidem de impressione pedis 
Christi caelos ascendentis, item magnam partem sanguinis de 35 
miraculo. 

of the Blessed J)g reliquiis beatae virginis Marias. Sanctus Edwardus rex 
et confessor contulit plures partes de vestimentis beatae virginis 
Mariae, de linteo quod ipsa texuit, de fenestra in qua stetit 

6 ut] et Sp. 



70 Flete's History of Westminster 

angelus quando illam salutavit, de lacte, de capillis, de calcia- 
mentis et de lecto ejus ; item zonam quam ipsa propriis manibus 
operata est et utebatur, atque sancto Thomae apostolo in 
assumptione sua dimisit. rex Athelstanus dedit quoddam vela- 
men sanctae Mariae virginis. Offa rex orientalium Saxonum 5 
cypressum et de scpulcro ejus. sanctus Thomas Cantuariensis 
archiepiscopus obtiilit sancto Edwardo imaginem beatae virginis 
eburneam, pulchram nimis et sibi specialissimam. 

of the De reliquiis sanctorum apostolorum. de dono regis Seberti 

plures partes cerae et incensi a beato Petro apostolo consecra- 10 
tonnn nocte dominica in dedicatione hujus loci per eundem 
apostolum, et de vestimentis xii apostolorum. Athelstanus rex 
dedit reliquias apostolorum Petri, Bartholomaei, Andreae, 
Barnabae. sanctus Edwardus rex et confessor contulit pilos de 
barba sancti Petri et partem crucis ejus, maniphoram sancti 15 
Pauli, videlicet quoddam velamen quo caput ejus truncatum 
erat involutum, et unum digitum et sanguinern ejusdem apostoli, 
plura ossa sancti Andreae et partem de cruce illius, quoddam os 
sancti Jacobi majoris, et reliquias apostolorum Philippi et Jacobi, 
brachia sanctorum apostolorum Bartholomaei et Thomae, cum 20 
aliis reliquiis apostolorum Barnabae, Matthaei, et Matthiae. 
domina Matildis, bona regina, obtulit reliquias de casula et de 
vestibus sancti Johannis evangelistae. 

of Martyrs; Reliquiae sanctorum martyrum. Adelstanus rex concessit 

reliquias sanctorum martyrum Laurentii. Hippolyti, Tiburtii, 15 
Valeriani, Quintini, cum aliis. rex Edgarus dedit lapides 
quibus sanctus Stephanus lapidatus fuit, et quaedam ossa cum 
sanguine ejusdem ; tibiam unam cum costis et aliis minutis 
ossibus sanctorum Innocentium ; item duas costas et terrain 
infectam sanguine sancti Laurentii, tres costas sancti Hippolyti, 30 
dentes sanctorum Magni et Symphoriani, cum cruce sancti 
Felicis ; item reliquias sancti Georgii et Sebastiani cum aliis x, 
item reliquias sancti Johannis baptistae et patris ac matris 
ejusdem, et reliquias sanctorum Johannis et Pauli, brachium 
sancti Vincentii martyris. Ethelredus rex dedit reliquias sane- 35 
torum Basilidis, Cirini, Naboris et Nazerii, cum aliis quindecim. 
rex Cnucto contulit brachium sancti Ciriaci et reliquias sancti 
Edwardi regis et martyris, unum digitum sancti Alphegi et 
alium sancti Georgii cum aliis ossibus ejusdem. rex Offa dedit 

16 quod W Sp. 



I 



The Relics 71 

unum dentem sancti Erasmi et digitum sancti Bonefacii, unum 
pannum quo involutum fuit corpus sancti Albani, una cum 
reliquiis sancti Amphibali; item caput cum faucibus, dentibus, 
scapulis, et aliis minutis ossibus cujusdam sancti incogniti. 
rex Willelmus conguestor procuravit reliquias sancti Dionysii, ? 
unum dentem sancti Nigasii, cum reliquiis sanctorum Eustachii 
et Rumbaldi. rex Henricus tertius dedit reliquias de cilicio, 
pellicio snpellectili et aliis vestibus, cum uno pectine eburneo 
et sanguine archiepiscopi Cantuariensis ; item plures crustas 
de capite sancti Christophori, item caput sancti Mauricii 10 
martyris. doininus Simon quondam abbas de Bury dedit 
partem de camisia cum aliis reliquiis sancti Edmundi regis 
et martyris. doininus Ricardus de Berkyng obtulit brachia 
sanctorum Felicis et Vitalis martyrum de Thebeia legione. 
Petrus de Graecia contulit brachia sancti Seri martyris de 15 
Constantinopoli. 

of Confessors ; Reliquiae sanctorum confessorum. rex Sebertus dedit reli- 
quias sanctorum confessorum Antonii, Lazari, Nicodemi cum 
aliis. Edgarus rex contulit duas tibias cum aliis ossibus sancti 
Ethelwoldi Lindisfarnensis episcopi, cum aliis reliquiis multis 20 
sine titulis; item brachium sancti Gregorii papae, et unum os 

Cf. pp. 19 f. de scapula sancti Benedicti abbatis. sanctus Edwardus rex et 
confessor ad memoriatn futurorum et pro dignitate regiae 
coronationis omnia regalia ornamenta in ecclesia hac reservari 
praecepit, cum quibus ipse coronatus fuit ; videlicet tunicam, 25 
supertunicam, armillam bonam, pallium brudatum, par cali- 
garum, par cerothecarum, sceptrum aiireum, imam virgam 
ligneam deauratam, alteram ferream, item coronam auream 
optimam, unum pectinem aureum et coclear ; item pro coro- 
natione reginae coronam bonam et duas virgas ; item pro 30 
communione domini regis in die coronationis unum calicem 
lapidis onychini cum pede, ligaturis et patena de auro optimo ; 
quae omnia pro reliquiis pretiosis habeantur. doininus Laurentius 
quondam abbas hujus loci de tribus pannis, in quibus idem 
sanctus requievit in sepulcro, tres capas brudatas fieri jussit : 3? 
sed et anulo ejusdem, quern sancto Johanni evangelistae quon- 
dam tradidit, quern et ipse de paradiso remisit elapsis annis 
duobus et dimidio, postea in nocte translationis de digito regio 

14 Thebeia] Sp. : Thebey W. 28 ligneam ante virgam Sp. 

30 mil. bonam Sp. 87 om. annis Sp. 



72 Flete's History of Westminster 

tulit, et pro miraculo in loco isto custodiri jussit. contulit 
etiam sanctus Edwardus majorem partem corporis sancti 
Botulphi abbatis cum una cuculla et aliis reliquiis ejusdem, 
item caput et peram cum baculo eburneo sancti Audoeni 
episcopi, et reliquias sanctorum Egidii, Hieronymi, Ethelwoldi, 5 
Erkenwoldi, Theodorici et multorum aliorum. rex Henricus 
tertius obtulit reliquias sancti Leonard]', brachium sancti Silvestri 
et unuin dentem sancti Athanasii. rex Edwardus primus post 
conquestum dedit unum magnum os de tibia sancti Leonardi 
abbatis ; item togellam intinctam sanguine sancti Edmundi 10 
episcopi et confessoris, et cultellum cum quo evisceratus fuerat, 
una cum mitra, cerothecis, pectine eburneo, cum aliis reliquiis 
ejusdem. domina Alianora regina dedit digitum sancti Nicholai 
episcopi et confessoris, cum aliis ossibus et oleo de tumba 
ejusdem. prior quidam sancti Swithuni Wintoniae obtulit 15 
juncturam unius digiti, cum dente et aliis reliquiis ejusdem 
sancti. dominus rex Edwardus tertius, flos totius militiae 
Christianae, obtulit sancto Edwardo caput beati Benedicti 
abbatis, ii kalendas Julii, anno domini mccclv". 

and of Reliquiae sanctarum virginum. Sebertus rex dedit reliquias 20 

sanctarum Theclae, Petronillae et Helenae. Adelstanus rex 
reliquias Batildis, Martinae et aliarum. Ethelredus rex obtulit 
reliquias sanctarum virginum Edithae, Wilfridae, Cutburgae, 
Priscae, Christinae, Ethelburgae, Marcellianae, Aldegundis, 
Agnetis, Dariae, Crizantis et aliarum. sanctus Edwardus dedit 25 
caput sanctae Margaretae cum aliis ossibus, et de vestibus 
ejusdem; item oleum de tumba sanctae Katherinae, et reliquias 
sanctarum Ceciliae, Theclae, et medietatem unius faucis cum 
tribus dentibus sanctae Anastasiae. Emma regina, mater 
sancti Edvvardi, dedit camisiam sanctae Agathae, digitum 30 
sanctae Brigidae, cum reliquiis sanctarum Perpetuae et Feli- 
citatis ; item crustas de capite sanctae Mariae Egyptiacae, item 
partem capitis, maxillae, et brachii cum aliis reliquiis sanctae 
Helenae. Matildis bona regina contulit magnam partem capil- 
lorurn cum una zona nigra texta litteris aureis, continentibus 35 
antiphona ' Nesciens rnater ' et orationem ' Deus qui salutis,' et 
cum duobus anulis et forcipe sanctae Mariae Magdalenae, et 
uno osse sanctae Christinae virginis. dominus Edwardus 
primus post conquestum obtulit unam costam sanctae Ceciliae 

3 inn. aliia Sp. 



The Relics 



73 



virginis, et partem olei de tumba sanctae Katherinae cum aliis 
reliquiis. dominus Thomas quondam comes Lancastriae dedit 
caput sanctae Ursulae cum aliis reliquiis ejusdem. 

Et memorandum de reliquiis quingentis et pluribus inventis 
tarn in feretris, brachiis et aliis jocalibus, sine titulis; praeter 5 
illas quae in diversis capellis hujus loci et etiam in crucibus 
reconduntur, de quibus inter alias praescriptas nulla fit mentio. 

Regina Elizabeth, filia comitis Revers, 



XV. Of the 
Indulgences. 



To Bene- 
factors. 



To Wor- 
shippers. 



Capitulum quindecimum sequitur de indulgentiis concessis 
benefactoribus Westmonasterii et habitantibus ibidem. 10 

Omnibus vere paenitentibus et confessis, bona huic ecclesiae 
et habitantibus in ea facientibus seu procurantibus, quotiens- 
cumque quandocumque et ubicumque, xvii anni et ccc dies 
conceduntur et septimae partis criminalium remissio, omniurn- 
que beneficiorum spiritualium in hac eadein ecclesia et omnibus 15 
ecclesiis confederatis eidem, et in xxv aliis ecclesiis cathedralibus, 
participatio. illis etiam qui ad fabricam et alia opera hujus 
loci manus porrexerint adju trices, sua dederint aut in extremis 
legaverint, xiii anni et v dies concessi : de quibus a domino 
papa Alexandra unus annus et xl dies, a domino papa Innocentio 10 
unus annus, a domino Octobono cardinali et legato xl dies. 
qui vero in die dedicationis hujus ecclesiae digne atf'uerint, 
viii anni cclxxxv dies : unde a domino papa Innocentio iv" xl 
dies, a domino Nicholao iv" papa unus annus xl dies. 

Omnibus autem qui in solemniis diebus domini per annum et 25 
in festis beatae dei genetricis Mariae, necnon Johannis baptistae 
et omnium apostolorum, martyrum, confessorum, virginum et 
matronarum, quorum et quarum reliquiae in hoc monasterio 
habentur (de quibus supra capitulo de reliquiis plenius patet), 
et qui missis aliisque divinis officiis pia mente affuerint et 30 
interfuerint, xii anni nonaginta quinque dies : et infra octavas 
omnium festorum praedictorum cotidie iv anni ccxx dies, in 
martyrio quidem apostolorum Petri et Pauli et ad vincula xvii 
anni cxiii dies et remissio septimae partis criminalium ac tertiae 
partis minorum delictorum conceduntur, omniumque benefici- 35 
orum spiritualium hujus monasterii et omnium ecclesiarum 



4 cm. Et Sp. 
this in W. 



8 Regina Revers] om. Sp. : 11 lines left blank after 



74 title's History of Westminster 

confederatarum eidem, necnon xxx aliarum ecclesiarum cathe- 
dralium, participatio. et credimus omnes digne accedentes in 
dictis festis praecipue et omnibus aliis diebus ilia stipendia et 
promissa spiritualia assequi et mereri, nbi se promisit idem 
beatus Petrus in hoc loco precibus votisque fidelium affuturum 5 
et ex officio a domino sibi injuncto ligatos absolvere, absolutes 
susciperc, justificatisque a delictis caelos aperire etc., ut supra 
dc benefactoribus, infra octavas dictorum festorum cotidie 
iv anni ccc dies et tertiae partis minorum peccatorum absolutio. 
in festo depositionis sancti Edwardi regis et confessoris nonis ' 
Januarii xix anni xcv dies ; unde a domino papa Nicholao iv" 
unus annus xl dies, a domino papa Clemente iv ii anni Ixxx 
dies, cum participations beneficiornin spiritualium ac septimae 
partis criminalium remissione, ut supra in festo apostolorum 
Petri et Pauli. in translatione sancti Edwardi regis et con- 15 
fessoris xix anni ciii dies, etc., ut supra in depositione ejusdem ; 
a domino papa Nicholao iv unus annus et xl dies, a domino 
Clemente papa iv" Ixxx dies, a domino papa Innocentio iv ccc 
dies, infra octavas et per quindenatn utriusque festi praedicti v 
anni et c dies, in singulis diebus dominicis per anni circulum 20 
iv anni xxiii dies, in omnibus diebus Veneris vel sextis iii 
anni Ixv dies et participatio omnium beneficiorum spiritualium 
in (juinque episcopatibus tarn in vita quam in morte in per- 
petuum. item omnibus et singulis diebus per annum ii anni cxc 
dies. 25 

Visits to Sequitur de indulgentiis ad reliquias. ad singulas reliquias 

hujus monasterii xv anni Ixxxviii dies concessi sunt, et partici- 
patio omnium bonorum spiritualium quae fient in hoc eodem 
monasterio et omnibus ecclesiis confederatis eidem et in xix aliis 
locis cathedralibus. ad crucem dominicam per omnia sicut ad 30 
reliquias, cum remissione septimae partis criminalium. ad 
sanguinem de latere Christi xix anni cxc dies et participatio 
bonorum, ut supra ad crucem. ad clavuin quondam fixum in 
cruce domini xiv anni Ixxx dies etc., ut supra ad crucem. ad 
petram super quam stetit Christus in ascensione sua xii anni iii 35 
dies etc., ut supra ad crucem. ad zonam beatae Mariae virginis 
xi anni etc., ut supra ad crucem domini. ad crucem sancti 
Petri apostoli ii anni iii dies, ad anulum sancti Edwardi vi 
anni cccxl dies, ad capillos beatae virginis Mariae ii anni xxiii 

7 justificatosqne W Sp. 



The Indulgences 75 

dies, ad caput sancti Mauricii, sancti Ethelbrithi et sanctae 
Ursulae martyrum dccxx dies, ad caput beati Benedicti abbatis 
xi anni xxx dies. 

and to Altars. Sequitur de indulgentiis concessis omnibus digne celebranti- 
bus et audientibus missas ad altaria in monasterio Westmon- ? 
asterii et benefactoribus eonim. ad magnum altare ibidem 
ii anni cc dies, ad altare sanctae crucis cclx dies, ad altare 
sanctae Trinitatis ccxl dies, in capella beatae Mariac ii anni r 
dies, in capella ejusdem ad ostium aquilonare ii anni xl dies, 
ad altare sancti Johannis baptistae Hi anni cxlv dies, ad altare 10 
sancti Johannis evangelistae ii anni xxx dies, ad altare sancti 
Pauli apostoli ii anni xl dies, ad altare sancti Andreae apostoli 
ii anni xxx dies, ad altare sancti Thomae martyris ii anni xl 
dies, ad altare feretri sancti Edwardi iv anni cc dies, ad altare 
sancti Dunstani ii anni Ixv dies, ad altare sancti Martini iii '? 
anni. ad altare sancti Nicholai iii anni lx dies, ad altare 
sancti Blasii iii anni xx dies, ad altare sancti Benedicti abbatis 
iii anni xxx dies, in capella sanctae Katennae ii anni lx dies. 
in capella sanctae Annae ii anni. ad altare sanctae Helenae ii 
anni xxx dies. ! 

Prayers at Sequitur de indulgentiis concessis ad pulsationern ignitegii. 

the Curfew. ,. , 

omnibus vere contessis et contritis, qui ad dictam pulsationem 

flexis genibus devote dixerint ' Ave Maria,' vi anni ccxx dies. 

Prayers for Item indulgentiae concessae orantibus devote pro defunctis. 

the Departed. . , ,. . . TT . . 

pro amma regis feeberti cxx dies, pro anima regis Henrici 2 5 

tertii v anni ccxl dies, pro anima regis Edwardi filii regis 
Henrici tertii, lit scribitur, cclxxiii anni cclv dies, pro anima 
Alianorae reginae v anni ccxv dies. pro anima Edmundi 
comitis Lancastriae dlx dies, pro anima Willelmi de Valencia 
comitis de Pembroke c dies, pro anima Johannis de Valencia 3 
filii ejusdem clx dies, pro anima domini Walter! de Wenlok, 
quondam abbatis hujus loci, et pro animabus fratrum Alexandri 
de Perschora, Philippi Bristwell, Hugonis Papworth, Willelmi 
Hasele, Ade de Londonia; et pro animabus omnium regum, 
reginarum aliorumque riobilium et omnium abbatum et fratrum 35 
hujus loci, parentum, amicorum, benefactorum eorum, ac fra- 
trum et sororum eorum capituli ; et pro animabus omnium in 
hoc monasterio quiescentium et omnium fidelium defunctorum 
devote oraverint, xxv anni cxx dies. 

27 ccclv dies 8p. 



76 



Fltte's History of Westminster 



[XVI.] The 
dignity of 
the Boman 
Church. 



Its conse- 
cration by 
SS. Peter 
and Paul. 



Westminster, 
the special 
child of 
Rome ; 

consecrated 
by St Peter ; 

the crown of 
England ; 

(Cf. p. 4!).) 



restored by 
St Edward. 

Cf. Ric. 
Circestr. 
n 207 

[from Ailred, 
Twysd. col. 
884]. 



Its earlier 

story 

repeated. 



Licet ubique a Christi fidelibus sancta mater ecclesia dignis 
obsequiis honoretur ac debita devotioiie veneretur, maxime 
tamen ecclesia Romana, quae caput omnium dinoscitur ecclesi- 
arum, dignitatis et honoris merito prae ceteris tenet principatum. 
undo scribit Gclasius papa dicens, Sancta Romana ecclesia nullis 5 
synodicis constitutis ceteris ecclesiis praelata est ; sed evangelica 
voce domini salvatoris nostri primatum tenuit dicentis, Tu es 
Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam. cui 
sancto Petro data est societas beatissimi Pauli apostoli, qui non 
diverso sed uno tempore eodemque die in urbe Romana cum 10 
Petro sub Caesare Nerone agonizans coronatus est, et pariter 
praedictam Romanam ecclesiam Christo domino consecrarunt, 
ac ceteris urbibus universis sua corporali praesentia ac venerando 
triumpho praetulerunt. cujus filia specialis videlicet ecclesia 
Westmonasteriensis ab omnibus christicolis, et praecipue ab 15 
Anglorum populis, tanquam Romanae ecclesiae immediate sub- 
jecta digne meruit venerari, turn quia beatus Petrus caelorum 
regni claviger in spiritu dedicavit, turn quia regni Angliae 
exstitit corona, ut in bulla Innocentii secundi missa regi 
Hcnrico ii scribitur in his verbis : Ea propter, fili venerande. to 
et infra : Ecclesiam praefatam tanquam sanctae Romanae 
ecclesiae filiam specialern, quae tui regni exstat corona ; ut 
supra capitulo septimo. verum etiam quia sanctus Edwardus 
prae caeteris quae beato Petro per Angliam consecrata sunt loca 
hunc potissimum restaurandum elegit, quia non solum. ut 25 
supra diximus, caelestis visionis oraculo, sed etiam antiquissimi 
attestatione miraculi, istum ei didicit prae omnibus cariorem. 
haec ex Speculo Regali de gestis regum Angliae, libro iv 
capitulo xxv in fine. 

Qui locus tempore Lucii regis Britonum primi christiani ad 30 
honorem dei fundatus est et consecratus, atque ad regiam 
sepulturam regaliumque repositorium specialiter erat deputa- 
tus, ac postea Diocletiani imperatoris tempore in profanurn 
Apollinis templum commutatus, quousque sol justitiae dominus 
oriens ex alto per servum suum Augustinum aliosque quam 35 
plurimos Ethelberto et Seberto regibus baptizatis ac Anglorum 
populo ignorantiae tenebris diutius excaecatis veritatis lumen 
fidei christianae ostendere dignaretur. qui quidem Sebertus 



1 Licet] Here D begins again, and goes on to p. 90, 1. 14. 
8 cm. meam W. 20 ii] legendum i. 



2 oneretur W. 



The beginnings of the Monastery 77 

dejecit funditus illud Apollinis templum, et ibidem ecclesiam 
in beati Petri honore devote fabricavit, ut supra capitulo primo 

(Of. p. 34.) f ere p er totum ; et ibidem monachos primitus introduxit, ut 

(Cf. p. 36.) supra capitulo secundo sub his verbis continetur : Sebertus 
autem rex Essexiae beato Petro devotus fidem Christi praedi- 5 
cante beato Mellito suscepit, in occidentali parte Londoniae 
extra muros in honore beati Petri monasterium insigne fundavit, 
multis illud donariis ornans et ditans possessionibus. venerat 
autem tempus, quo ecclesia in eo fuerat dedicanda, pavatisque 
omnibus pro loco, pro tempore, pro monasterii dignitate, agente 10 
etiam ea nocte in tentoriis episcopo, dies crastina praestolabatur. 

(Cf. p. 43.) j n chronica Sulcardi monachi invenitur sic, supra capitulo 

tertio. 

Consecrata etiam ut nova dei sponsa novum nomen obtinuit, 
vetusque nomen Thorney, id est Spinae insula amisit, et a 15 
civitatis situ occidentale monasterium nomen accepit. 

A mention De monachis primo introduces in praedicto monasterio in 

of the first T ., r> i-v. i i 

monks. Libro Kegio circa nnem priini lion sic habetur: 

(Cf. pp. 43 f.) Nocte praecedente diem sanctae dedicationis cuidam pis- 

catori Edrico nomine sanctus Petrus apparens, et quasi mercede 20 
compacta in navicula cum eodem piscatore Thamensem rluvium 
transfretans, praefatam basilicam cum caelestium comitatu et 
laudibus angelicis, vidente tremebundo piscatore, dco et sibi 
consecravit. et infra : 

Signa autem dedicationis haec erant. parietes videlicet 25 
intrinsecus et extra madidi, oleum et cruces in ipsis cereique 
semicombusti, alphabetum utrumque graecum et latinum in 
atrio depictum, magna aqua a sancto Petro benedicta in medio, 
altare oleo perfusum, incensum in ipso altari super tres cruces 
in eodem sculptas semicombustum. cujus reliquum tune 30 
temporis illius ecclesiae monachi noviter adunati diligentcr 
collectum in scrinio recondiderunt. haec ibidem. 

The earliest g quibus non alterius gentis homo, sed ipsius congregation is 

home-bred, noviter adunatae unus praesidebat quod a tramite veritatis ut 

credo non recedam an abbas, prior vel praepositus, novit qui 35 
est scrutans corda et renes ipse deus. huic sacrae scripturac 
concordat auctoritas : Constitues, inquit, eum regem quern 
dominus elegerit de numero fratrum tuorum : non enim poteris 

1 ibi W. 3 om. ut supra W. 29 altaris DW. 31 ecclesie 

illius W. 34 adunatae] admitti DW. 



78 



Flet-e's History of Westminster 



There were 
seven before 
St Wulsin: 



Kiward, 
Orclbritht, 

Alfwy, 

Alfgar, 

Adymer, 

Alfnod, 

Alfric. 

Their dates 
are unknown 



and it is best 
not to make 
guesses. 

Under K. 
Edgar the 
Peaceable 



alterius gentis hominem qui non sit frater tuus facere in regem. 
Deuteronomio 17. quia si in subditis ex qualicumque diver- 
sitate gravis dissentio oritur et grandescit, quid quaeso eveniret 
si caput a subditis alienum foret, nisi ut talis comraunitas sive 
congregatio quasi finaliter evanesceret, ct cuncta sua operatic 5 
tenderet in ruinam ? quia ubi nullus ordo, ibi sempiternus 
horror inhabitat. Job capitulo < 10 >. hoc jam totum fit 
non natura sed culpa mediante, quia ipsa natura omnes 
homines aequales esse voluit. unde Gregorius in Pastoralibus 
capitulo 18 sic dicit : Homo, inquit, brutis animalibus, non 10 
autuin aliis hominibus natura est praelatus; quoniam omnes 
homines natura aequales genuit, sed variante morum ordine 
alios aliis non natura sed culpa postposuit : unde quia omnis 
homo non aeque in via graditur, alter ab altero debite jam 
regatur. haec ille. melius ergo deo totum cui nil impossible 15 
est ut committamus, quam aliquid tamen definire velimus 
auctoritate nostra quod non probamus. haec Hieronymus in 
epistolis. 

Sed quid ulterius dicam, (juid de hujus loci pastoribus 
referam, ignoro : sed unum pro certo est, quod ex munimentis 20 
vetustissimorum librorinn reperimus septetn abbates successive 
praesidentes huic sancto loco ante sanctum Wulsinum, qui 
tempore sancli Dunstani huic loco praei'uit, ct ipsum monas- 
terium sub nomine pastoris regulasse ; de quibus tres ad 
gradum episcopalem t'uerant assumpti. quorum nomina hie 25 
notantur : Siwardua abbas ; Ordbrithtus abbas, tempore Offae 
regis Morciorum, ut patet in telligrapho ipsius regis, postea 
episcopus Selseiensis ; Alfwyus abbas, postea episcopus Funta- 
nensis ; Alfgarus abbas ; Adymerus abbas ; Alfnodus abbas ; 
Alf'ricus abbas, postea episcopus Crieiensis. quo tempore, vel 3 
quanto, sub quibus etiam regibus patres isti praesiderunt, 
tamen propter regnorum instabilitatem, regum etiam diversi- 
tatem, ac ejusdem coenobii fratrum negligentiam, nostris in 
codicibus veritas non apparet. mallein igitur ista sub dubio 
relinquere quam aliquid mendaciter et sine causa fingere. 35 
denique post multorum annorum curricula optimus rex Edgarus 
disponebat Anglica negotia cum pace divinaque justitia, sic- 
ut audiente Dunstano archipraesule caelicola pax Anglorum 

7 < 10" > ] in D the line ends with Job ca (in red) : in W a blank is left for 
the number. 16 eommittimus DW. 21 f. septan ante] owi. W (a complete 
line of D). 38 angelorum D (e half-erased). 



St Within 



79 



ecclesiae caelitus promitti meruerat in ipsa nativitate sua. 
St Dunstan hujus autem regis tempore sanctus Dunstanus ad episcopatum 
monastery Londoniensem eligitur et confirmatur ; qui apud Westmonas- 

terium reedificato cenobio additisque aliquantis terris venerabili 

and appoints Wulsino ejusdem loci monacho curam commisit paternalem, 5 

Wulsm to J . . . 

rule it. prout in charta sancti Dunstam praedicti recitatur in hunc 

(Of. p. 51.) moduni : Omnia quae ad libertatem et exaltationem illius loci 
per nostram auctoritatem accedere possunt hilari et prompta 
voluntate concedimus: nimirum cum ego illi sancto loco, quasi 
multorum reguiu temporibus neglecto, praefuerim ; quern postea 10 
additis ei aliquantis terris venerabili Wulsino ejusdem loci 
monacho servandum commendavimus. haec ibidem. 



XVII. St 
Wulsin, 



appointed 
in A.D. 958, 
and after- 
wards made 
abbot 

(Cf. Charter of 
K. Ethelred, 
A.D. 998, 
'Domesd.' 

f. 80) 



Capitulum xvii. De sancto Wulsino abbate. 

Sanctus Wulsinus igitur nationu Anglicus et in Londonia 
oriundus, monachus in coenobio beati Petri Westmonasteriensi 15 
attonsus a beato Dunstano, tune Wigornensi et Londoniensi 
episcopo, favente eidem Edgaro rege pacifico ad ejusdem loci 
regimen deputatus est, anno ab incarnatione domini non- 
gentesimo quinquagesimo octavo, deinde tempore regis Ethel- 
redi, filii Edgari pacifici, abbas ejusdem loci ordinatus est, ut in 20 
telligrapho ejusdem regis de libertatibus ecclesiae Westmonas- 
teriensis evidenter ostenditur in haec vcrba fere circa medium : 
Hoc quoque notum fore cupimus, quod beatae memoriae Dun- 
stanus cuidam sibi fideli ac probato monacho, Wulsinus vocabulo, 
quern quasi filium pura dilectione amavit, illud monasterium ad 25 
regendum regulariter commisit : et nos postea abbatem ilium 
istuc constituimus, ac post annos aliquot episcopum ilium 
elegimus ad sedem Shireburnensis ecclesiae, firmo sibi jure 
concesso, ut secundum suum regimen locus ille ordinetur et 
disponatur, et post dies ejus sit tarn liberum sicuti cetera 30 
monasteria. haec ibidem, ex istis patet quod beatus Wulsinus 
hoc monasterium regulariter quasi per viginti duos annos rexit, 
ab anno supradicto usque ad annum nongentesimum octo- 
gesimum, quo anno praedictus rex Ethelredus abbatem eum 
ibidem constituit, ac deinde post paucos annos Shireburnensis 35 
ecclesiae episcopum ordinavit. non tamen poterat primo- 
genitam subolem deserere, sed in unum tenebat ac fovebat 
doinum utramque, et auriga insignis dominici currus hie sese 
24 uulfsinus d. 27 istuc] illic d. 28 Soireb. d. 



80 Fletes History of Westminster 

praesulem illic referebat abbatem. ita locis distantia astringe- 
bat alis dilectionis paternae, ut utrumque coenobium esset 
unum ovile sub uno pastore. haec ex vita sancti Wulsini 
capitulo iv". 

ts Jan. Obiit autem pater iste vi idus Januarii, tertio post Epi- 5 

(1005[?]>. phaniam die, Ethelredi regis tempore: ad cujus tumbam 
diversa fiunt miracula, ipso praestante qui creavit omnia. et 
sic a tempore quo primo istud monasterium sub beato Dunstano 
susceperat regendum usque ad obitum illius fluxerunt fere xl a 
septeni anni. quanti vero meriti apud deuni iste sanctus 10 
exstiterit, (juamijue acceptabilis sancto Dunstano et piissimo 
regi Edgaro fuerit, probarunt tempore suo reformatus istuc 
monasticus ordo ac in diebus suis augmentata monasterii sui 
dignitas et possessio. nunc quo(|ue precibus ejus assiduis 
juvari speramus in hoc saeculo, quern inter gloriosos ecclesiae 15 
nostrae patronos dulcem habernus advocatum in caelo. cum 
igitur iste sanctus domini multis annis utramque rexisset 

Cf. Life of ecclcsiam, tandem gravi infinnitate correptus, ac membris 
StWnlrin, . . ,. . . ,. ,, ,. , . 

from Cap- corporeis prae aegritudims magnitudme tere dissolutis, in 

grave: Acta admirable beati contemplatoris Stephani erupit praeconium : 20 

So. 8 Jan. 

p. 547. Ecce, inquit, video caelos apertos et Jesum stantem a dextris 

dei. atque in hac voce praedicabili spiritum suum efflavit in 

Hie burial at maim domini : et in ecclesia cathedral! Shireburniae sepultus 
est. hie beatus caelicola duodenis annis requievit in tumba, 
uti videlicet granum frumenti mortuum jacet sub terra, dum 25 
vires colligat quibus in germen et fructum temporaneum 

and trans- erumpat. undc jam ipso duodecimo obitus sui anno elevata 

lation. . . . 

de tumba sua sanctissima pignora, atque in novo iocello excepta, 
debita devotione cum canoris laudibus in ecclesiam tanquam in 
cor Jerusalem transferuntur, atque in dexterum latus authentic! 3 
altaris reconduntur; ubi cotidie vota supplicum a domino Jesu 
Christo pie et misericorditer exaudiuntur. 

XVIII. Alfwy. Capitulum xviii. De Alfwyo abbate. 

Sancto Wulsino abbate Westmonasterii et Shireburnensis 
ecclesiae episcopo viam universae carnis ingresso, successit in 35 
eodem loco ex communi fratrum consilio pastor et abbas 
Alfwyus nomine, hie et natione Anglicus eidem loco prae- 

12 fuerit] legendum : fiunt DW. 



Alfwy, Wulnoth 



81 



Cf. K. Ethel- 
red's second 
charter of 
A.D. 1002, 
'Domesd.' 
f. 806. 



1 19 Mar. 
(1025[?]>. 

Wulnoth 



honoured by 
K. Cnute. 



(Cf. p. 59) 



fuit xx annis. de isto patre fit mentio specialis in telligrapho 
secundo Ethelredi regis sub hac forma : 

Regnante perpetualiter summo caelorum opifice, etc. et 
infra : 

Quamobrem ego Ethelredus dei favente dementia Angli- 5 
genae nationis imperator quandam telluris portionem, id est, 
duas mansas terrae in loco qui celebri vocabulo at Berewican 
appellatur, ad monasterium beati Petri caelestis clavigeri in 
loco nobili qui Westmonasterium nominatur pro animae meae 
remedio ad sustentationem fratrum deo inibi deservientium in 10 
perpetuam confirmo hereditatem ; quatenus ipsa congregatio 
pervigiles pro me jugiter intercessiones exsolvat, sollertique 
industria deo ej usque apostolo felici habitu deserviat. nain 
ejusdem loci abbas, vocitamine Alfwy, ipsaque familia hanc 
praefatam terram a me cum centum auri obrizi mancusis com- ]5 
paravit, ea interposita conditione, ut trecentas pro me missarum 
oblationes offerant, totidemque Davidici uursus modulationes 
pro me mente devota persolvant. 

Obiit autem vir iste xiv kalendas Aprilis; cujus animae 
propitietur deus. amen. 20 

De Wulnotho abbate. 

Wulnothus abbas natione Anglicus in eodem monasterio 
monachus effectus indies in virtute ac inorum honestate cres- 
cere videbatur, et postmodum mediante Cnutone Anglorum 
rege ejusdem loci abbas ordinatus est. quern idem rex in tanto 15 
dilexit, quod audito ejusconsilio multa faciebat et libenter eum 
audiebat : erat enim in sermone verax. hujus etiam atnore 
praedictus rex locum istum crebrius visitavit et multas sanc- 
torum reliquias eidem condonavit. hie etiam pater verierabilis 
tanta pollebat sapientia, quod tempore tribulationis et tristitiae 30 
inter Danos et Anglos se suumque ovile in pacis vinculo absque 
luporum rapacitate illaesum custodivit; (juem perfuderat deus 
gratia, ab omnibus amabatur. hunc autem postea sanctus rex 
Edwardus in quadam charta sua sic commendans ait : Quapropter 
noverit praesentium futurorumque universitas quod fidelissimus 35 
noster Wulnothus abbas et monachi monasterii beati Petri, etc., 
ut supra capitulo xi. 



3 Kegente d. 
8 beatissimi d. 
ebrosi DW. 

R. F. 



5 deo favente (om. dementia) W. 1 om. at DW. 

9 Westminster d. 14 Aelfwi d. 15 obrizi] 

16 ea] + etiam d. 



82 Flete's History of Westminster 

tl9 Oct. 1049. Pater autem iste xix die mensis Octobris, regni vero sancti 
regis Edwardi anno quasi septimo, cum praefuisset eidem loco 
annis xxx duobus, et anno dominicae incarnationis millesimo 
quadragesimo nono, migravit ad deuni. cujus ariimam in sanc- 
torum collegio crediraus collocatam ; quern deus omnipotens 5 
tantis ac talibus virtutibus multipliciter decoravit, ac morum 
honestate insigniter adornavit. 

Edwin. De Edwino abbate. 

Edwinus abbas habitum rnonachalem in Westmonasterio 
suscipiens crescente aetate crevit et virtute. tandem Wulnotho 10 
abbate defuncto electus est in abbatem ejusdem loci, median te 
beato rege Edwardo. hie genere Anglicus, vir quidem valde 
laudabilis. in cujus tempore a regibus Edwardo et Willelmo 
ecclesia praedicta sufficienter erat dotata, possessione de Winde- 
of lesora in aliis possessionibus per ipsum regein Willelmurn 15 



Windsor. ... i 

Cf 'Domes- mutata, ut m pnma charta ejusdem regis invemtur, quae sic 
day 'f. 51. incipit : In nomine sanctae et individuae trinitatis, anno 
dominicae incarnationis millesimo Ixvii , ego Willelmus, etc. 
et infra : In primis igitur cum consensu et favore venerabilis 
Edwini abbatis et totius conventus ipsius loci conventionem feci 20 
de regia possessione Windclesoran dicta, etc. 

Hie vir vitae venerabilis praefuit huic loco, magis proficiendo 
quam pracessendo, xix annis et amplius. cujus anno decimo 
Death of septimo sanctus rex Edwardus et Christi confessor obiit nonis 
5 Jan "i^itiii Jfinuarii in vigilia Epiphaniae domini : cum quo tota pariter 15 
Cf. Ailred, Anglorum felicitas ruit, periit libertas, vigor omnis interiit. 
St Edward hujus in exsequiis assunt pontifices, sacerdotum et clericorum 
402? S<1 Ct>1 froquens turba concurrit, duces regni cum comitibus proceribus- 
(jue conveniunt, agmina confluunt monachorum, innumerabilis 
multitudo utriusque sexus de vicis et civitatibus ad regis 30 
exsequias convolarunt. hinc psalmi resonant, illinc lacrimae 
gemitusque prorumpunt : ubique gaudia mixta dolore. deferunt 
ad ecclesiam illud pudicitiae templum, virtutis domicilium ; et 
in loco quo ipse decreverat honorifice sepelitur. haec in vita 
ejusdem regis. 35 

Vemm igitur praedictus pater et pastor quern dilexemt 
viventem requirebat mortuum, praedicti regis cotidie visitando 

3 duobus] a correction in D. 4 nono] a correction in D (does not fill 

space). 23 xix] viginti D (ted in marg. xix). 30 mult. utr. sexus] 

Ail. : am. DW. 



Edwin 83 

sepulcrum. tandem in senectute bona finem vitae faciens ad 
1 12 June patres sues appositus est xii die mensis Junii anno domini 

millesimo Ixviii", regni autem Willelmi conquestoris anno 
Buried in videlicet secundo. sepultusque erat in claustro ipsius monas- 
the cloister; j oco t an t o patri congruo. cujus ossa postmodum, per 5 



gloriosum regem Henricum tertium reedificato coenobio, a 
removed to claustro praedicto una cum aliis in novam domum capitularem 



house aPte ibidem sunt translata, et in tumba marmorea, ut hodie cernitur, 
honorifice sunt sepulta; videlicet ad introitum domus praedictae 
ex parte australi. nomina autem eorum cum ipso translata i 
together with sunt ista : Ethelgotha quondam regina Orientalium Saxonum, 
(Cf. e pp 35 f., llxor re gi s Seberti, hujus monasterii fundatoris primi, ut patet 

45 supra capitulis primo, secundo et miinto; Hugolinus nobilis 

Hugolin, .. , . 

pnncipahs sancti regis Edwardi cubicularius, semper deo 

devotus et praedicto regi inter omnes hujus regni proceres miles '5 
and Sulcard. fidelissimus ; Sulcardus etiam monachus egregie litteratus, de 
cujus chronica scribitur supra capitulo quarto. 

Versus scripti in pariete supra tumbam de praedicto 
Hugolino : 

Qui ruis injuste, capit hie, Hugoline, locus te ; 20 

laude tua clares, quia martyribus nece par es. 
Epitaphium Ethelgodae, uxoris regis Seberti, quae obiit idus 
Septembris anno domini sexcentesimo quinto deciino, et 
Hugolini cubicularii sancti Edwardi, abbatis Edwini, et Sulcardi 
monachi Westmonasteriensis, sicut in doino capituli habetur, et *j 
scribitur in tabula plumbea infra tumbam marnioream : 
Iste locellus habet bis bina cadavera clausa : 

uxor Seberti prima, tamen minima : 
defracta capitis testa clarens Hugolinus, 

a claustro noviter hue translatus erat : 30 

abbas Edwinus, et Sulcardus cenobita : 
Sulcardus major est : deus assit eis. 

Vivat igitur in aeternum haijus incliti patris sancti Edwini 
memoria ; cujus, ut creditur, prudentiae consiliis et sanctitatis 
meritis anctus Christi confessor et insignis Anglorum rex 35 
Edwardus tot et tantis hunc locum suum beneficiis ditavit, 
privilegiis exaltavit, et possessionibus ampliavit, immo quod 
magis est, pretiosissimum incorrupti corporis sui thesaurum in 

36 om. suum W. 

62 



Geoffrey, 
formerly 
abbot of 
Jumieges, 



whither he 
is sent back. 



Vitalis, 
formerly 
abbot of 
liernay. 



Cf. 'Domes- 
day ' f. 55. 



Ibid. f. 567). 



Sulcard the 
chronicler 
(cf. p. 3). 



t!9 June 
1082 [?]. 



84 -Flete's History of Westminster 

hoc sacro monasterio reponi mandavit ; ubi novis indesinenter 
floret miraculis ad laudem domini nostri Jesu Christi, cujus 
regni non erit finis, amen. 

De Galfrido abbate. 

Edwino defuncto successit Galfridus, quondam abbas sancti 5 
Petri de Gymeges in Normannia. iste primo de genere 
Normannorum per ipsum regem Willelmum conquestorem 
introductus est, et in abbatem ejusdem loci creatus, non recte 
gradiens in viis patrum suorum, quarto anno sui regiminis, 
certis ex causis veris et legitimis, ab eodem rege et archiepiscopo 10 
Cantuariae Lanfranco correctus est ; deinde meritis suis exigen- 
tibus depositus est, sicque ad monasterium suum unde venerat 
in Normanniam maximo cum rubore reversus est. ibidem 
denique diem suum clausit extremum: cujus aniniae propitietur 
deus. amen. '5 

De Vitali abbate. 

Vitalis, quondam abbas de Berneges in Normannia, in 
abbatem Westmonasterii creatus est, vocante eum Willelmo 
rege conquestore post depositionem Galfridi praedicti. de isto 
patre scribitur in secunda charta Willelmi regis senioris, fere in 10 
tint.', ubi nomen ipsius recitatur inter alios abbates : ac etiam in 
ijuodam brevi ejusdem regis in haec vurba: 

Willclmus rex Angliae episcopis, abbatibus, vicecomitibus, et 
omnibus tarn Francigenis et Anglicis, ubicumquc Vitalis abbas 
sancti Petri de Westmonasterio habet teiTas, salutem. Sciatis ^ 5 
quoniam ego volo et firmitcr conccdo, ut abbas Vitalis habeat in 
Wirecestrescire totum suum dominium, sicut poterit demonstrate 
quod Wlstanus episcopus et abbas dc Evesham et Rambaldus 
cancellarius derationati sunt ad opus sancti Petri de Westmon- 
asterio, ut illud haberet in dominio, etc. 30 

Cujus tempore floruit Sulcardus monachus, de quo fit mentio 
superius eodem capitulo ; qui chronicam suam scripsit eidem, 
quae sic incipit : Venerabili viro et semper dei servo, domino 
abbati Vitali, monachorum minimus, frater Sulcardus, salutem 
cum devoto famulatu et obsequio, etc. 35 

Obiit autem xix die mensis Junii, anno regis Willelmi 
senioris quinto decimo, et anno domini millesimo octogesimo 
secundo, cum praefuisset eidem loco annis circiter novem ; 

24 tarn] lupra lin. d. 25 om. salutem DW. 27 Wurcestreshire D: 

Wore. W. 28 Wulstanus DW. 



Geoffrey, Vitalis, Gilbert Crispin 



85 



Buried in 
south cloister 



His anniver- 
sary. 



Gilbert 
Crispin, a 
monk of Bee, 



of high 

Norman 

hirth. 



Cf. Mira- 
culum (App. 
ad opp. 
Lanfranci, 
Migne P. L. 
150 col. 737) 



sepultusque est in austral! parte claustri, et jacet sub parvo 
lapide marmoreo albo ad pedes abbatis Gervasii. cujus tale est 
epitaphium : 

Qui nomen traxit a vita, morte vocante 

abbas Vitalis transiit, hicque jacet. 5 

Ad cujus tumbam quolibet anno die anniversarii ipsius 
ponatur unurn tapetum cum panno serico aurotexto ; et duo 
cerei ponderis ii librarum, quos sacrista providebit, ab hora 
vesperarum usque in crastinum finita missa de Requiem ibidem 
jugiterardebunt; et prior vel alius custos ordinis in ejus absentia 10 
missam celebrabit. 

De Gisleberto abbate. 

Gislebertus cognomento Crispinus, quondam monachus de 
Becco Herlewini in Normannia, creatus est in abbate in West- 
monasterii median te rege Willelmo seniors et archiepiscopo '5 
Lanfranco ac quibusdam Normanniae proceribus. iste quidem 
Normannus, nobilis genere sed vita sanctitate nobilior, in 
scientiis trivialibus et quadrivialibus sufficienter imbutus, sancte 
et religiose fuerat educatus. cujus magnifici parentes, juxta 
generis sui nobilitatem et morum probitatem, ducum Norman- 20 
niae fuerunt ab antique consiliarii speciales. hujus itaque 
Gisleberti pater, nomine Willelmus, in obsequio beatae virginis 
Mariae quam devotus exstiterit patet ex quodam miraculo 
ejusdem gloriosae matris dei, quae ipsum ab hostibus suis visibi- 
liter liberavit. in cujus processu evidenter ostenditur qualiter 2; 
filium suum, Gislebertum nomine, abbati Herlewino et monacho 
Lanfranco, in artibus liberalibus viro peritissimo, tradidit 
informandum ; ut in eodem miraculo sequitur in his verbis : 

Primus fundator Beccensis coenobii domnus abbas Herle- 
winus exstitit; cujus tanta excreverat in Christiana paupertate 30 
devotio, ut baltheo militari deposito, et nobilitate qua praeemi- 
nebat carnis abjecta, in inonachica conversatione soli liberius 
vacaret deo. qui cum in quodam congruo patrimonii sui loco 
idem opus bonum inchoaret, quod omnipotens deus dispositissima 
ordinatione adjectum ut perficeret, excitavit spiritus domini 35 
Lanfrancum, in liberalibus artibus virum undecunque peritissi- 
muni ; et attonsus ab eodem militiae regularis sumpsit indu- 
mentum, ad praedictum autem monasterium coeperunt viri 



6 ipsius] eius W. 



16 ac] de W. 



35 proficeret DW. 



86 Flete's History of Westminster 

litterati multi certatim confluere, et cervices suas obsequio 
regularis vitae humiliter inclinare. viri vero baud rnediocriter 
nobiles, nimium locupletes, liberos tradebant et erudiendos a 
Lanfranco in liberalium artium philosophia et scientia, et 
informandos per Herlewinum in regulari disciplina. inter quos 5 
et carnis ingenuitate refulsit in Normannia conspicuus vir 
praedives, Willelmus cognomento Crispinus. qui filium suum in 
tenera aetate Gisleberttim praedictis patribus contulit, et multa 
temporalis vitae subsidia cum puero ministravit. quorum 
informatus honestate, et disciplinis imbutus et exemplis, sic 10 
cum divino perfecit obsequio in sacris litteris et philosophicis 
institutis, ut omnes septem artes quas liberales vocant ad 
ungueni usque plenius addisceret, et earum rivulos copiose 
dividens pluribus ipse vir perfectus in religione propinaret. 
cujus tanta fuit in activa et contemplativa vita perfectio, ut 15 
cum dens Lanfrancum Cantuariensi ecclesiae in summo pontifi- 
catu praeficeret, eum Lanfrancus ad regimen Westmonasterii 
deo vocante provideret. tantaque sanctitatis gratia deo, ut 
confidimus, et hominibus placuit, ut humilitatem prae cunctis 
sui temporis praelatis et spiritualius praetenderet et sublimius Jo 
praedicaret. hie triginta duobus annis loco magis profuit quam 
praefuit, et in senectute bona patribus suis appositus plenus 
dierum et sanctitate hujus miserabilis vitae terminum clausit. 
haec ibidem. 

De isto abbate fit mentio in telligrapho Willelmi primi 25 
senioris sub his verbis, fere circa finem : 

Cf. 'Domes- Ad ultimum in solemnitate Pentecostes habito concilio meo 

in eodem Westmonasterii celeberrimo coenobio ejusdem sancti 
Petri apostoli, dilecti fratres et filii nostri, monachi de eadem 
ecclesia cum suo venerabili abbate Gisleberto, assistente reveren- 3 
tissimo et carissimo mihi Lanfranco Cantuariensi archiepiscopo, 
et petitiones ipsorum cum consensu firmante, et pro eorum 
commodis nos humiliter rogante, pro reverentia sumrui aposto- 
lorum principis Petri et ob honorem ipsius praedictae ecclesiae, 
ubi reliquiae ejus virtutum miraculis indesinenter coruscant, 35 
unanimitatem nostram petierunt, quatenus eis privilegium 
securitatis et incommutabilitatis super universis his, quae vel a 

13 addisceret] m(= miraculum): ediceret DW. rivttlosjm: rivulis DW. 
17 praefioeret] m : prof. DW. 21 loco] m : om. DW. 22 appositis DW. 

34 predicte ipaiua DW. 37 om. vel DW. 



Gilbert Crispin, Herbert 



87 



t6 Dec. 
1114 [?]. 

Buried in 
south cloister 



His anniver- 
sary. 



Herbert 



founded the 
Canonesses 
of Kilburn. 



me vel a praedictis baronibus meis Francis aut Anglis sub tern- 
pore mei imperil data sunt, ederemus, ac eos adversus cupidorum 
insidias praemuniremus et ecclesiastica et nostra potestate 
fulciremus. et infra: Quod ego utique ad modum libenter 
suscipiens, hortatu pariter et deprecatione praefati honorabilis 5 
viri domini Lanfranci archiepiscopi, et amore ipsius ecclesiae 
abbatis, pro salute animae meae et Edwardi regis cognati mei, 
cum consilio et consensu episcoporum et optimatum meorum, 
fratrum religiosis petitionibus assensum praebuimus, etc. 

Obiit autem pater iste pins et misericors sexto die Decembris 10 
anno domini millesimo cxiv, et regis Henrici primi anno xv ; 
sepultusque est in australi parte claustri ad pedes abbatis 
Vitalis praedicti, in tumba marmorea cum imagine ipsius super- 
composita. cujus epitaphium in eadem tumba scribitur in hunc 
modum: '5 

Hie pater insignis genus altum, virgo senexque, 

Gisleberte, jaces, lux via duxque tuis. 
mitis eras Justus prudens fortis moderatus, 

doctus quadrivio, nee minus in trivio. 

sic tamen ornatus nece, sexta luce Decembris, 20 

spiramen caelo reddis et ossa solo. 

Hie quoque pater venerabilis omnes redditus ad cameram 
pertmentes conventui assignavit, et confirmationes chartarum 
sancti Edwardi a regibus Willelmo primo, Willelmo secundo et 
Henrico primo sagaciter impetravit. pro qua quidem assigna- 2; 
tione camerae anniversariurn ipsius principaliter est celebranduin 
septimo idus Decembris, ut patet libro Consuetudinarii, quarta 
parte, capitulo de anniversariis 57. 

De Hereberto abbate. 

Herbertus abbas natione Normannus successit Gisleberto 30 
supradicto. iste fundavit cellam canonissarum de Kilborn, ubi 
prius quidam nomine Godwinus heremiticam multo tempore 
ducebat vitam : et hoc actum ut deo sacratae virgines pro anima 
regis Edwardi et pro statu abbatis et conventus Westmonasterii 
in perpetuum exorarent. statuit etiam certas terras, annonas et j; 
corrodia quaedam cum redditibus de monasterio eisdem pro 
perpetuo assignari. in quo loco, sub honore sancti Johannis 



2 ac] d : ut DW. 
beati W. 



7 eadwardi d. 



14 om. tumba W. 



:)7 sancti] 



88 Flete's History of Westminster 

baptistae consecrate, statuit tres virgines deo sacratas, domicellas 
videlicet camerae Matildis bonae reginae, consortis regis Henrici 
primi. 

De isto abbate fit mentio in charta regis Henrici primi de 
libertatibus Londoniae in magna chartuaria folio 101, in haec 5 
verba : 

Cf. 'Domes- Henricus rex Angliae episcopis, baronibus, vicecomitibus et 

day f. 101. omn ibus fidelibus et ministris suis et burgensibus Londoniae, 
salutem. sciatis me concessisse deo et sancto Petro et Hereberto 
abbati Westmonasterii pro salute animae meae et Edwardi regis 10 
cognati mei et antecessorum et successorum meorum terras illas 
quas in Londonia praedictus rex Edwardus eidem ecclesiae 
dederat, et quas sanctus Petrus antea in eadem tenebat, qui- 
cumque eas dedisset, etc. 

t3 Sep. Obiit autem tertio die mensis Septembris, tempore regis 15 

Stephani, anno scilicet quinto, cum praefuisset ibidem xxvi 
annis, et anno dornini millesimo cxl ; sepultusque est in australi 

Buried in parte claustri in piano pavimento ante secundum scamnum 

south cloister. a C y m |j a j a versus ostium refectorii a parte oriental! claustri. 

cujus tale est epitaphium : 20 

Abbatis nostri corpus jacet hie Hereberti : 

vivat post obitum spiritus ante deum. 
Iste Herebertus abbas dedit in feodo Henrico filio Wilfredi 
manerium de Wokyngdon pro x libris per annum, et ecclesiam 

Cf. 'Domes- sancti Alphegi pro xx solidis, ut patet in magna chartuaria folio 25 

day 'f. 469 b. 469; t i tu i o ce l e rarii. 

Gervase of De Gervasio abbate. 

K 10 stephen f Gervasius dictus de Bleys, filius regis Angliae Stephani de 
domina Dameta genitus, et de Normannia similiter oriundus, per 
ipsum regem Stephanum introductus post mortem abbatis 30 
Hereberti praedicti abbas Westmonasterii ordinatus est. de 
quo fit mentio in quadam compositione inter Willelmum de 
Wechendona sub his verbis : 

Cf. 'Domes- T. dei gratia Cantuariensis archiepiscopus, etc. et infra: 

ay ' 3 ' Ita quod de cetero licebit abbati Gervasio et omnibus sue- 35 
cessoribus suis praedictae ecclesiae de Wochendona personas 
praeordinare, et cui voluerit, salva tamen diocesani episcopi 

19 simbalo W. 23 Wluredi d. 24 Ochendon d. 33 Wendona W. 
34 T.] d : Thomas errore DW. etc.] Anglorum primas et apostolice sedis legatus 
( = Theobaldus) d. 36 Wechendona DW. 37 tamen] tn d. 



Herbert, Gervase 89 

dignitate, donare. hanc itaque concessionem ratam habemus, 
confirmamus, et auctoritate qua praeeminemus perpetuo per- 
manendam decernimus. valete. haec in magna chartuaria folio 
53 < >. 

He grants Quamvis iste pater esset de regali progenie, multa tamen 5 

leasea ordinavit in detrimentum praedictae ecclesiae ; videlicet conce- 
dendo maneria, praedicto monasterio a regibus et principibus et 
aliis regni magnatibus dedita, diversis suis amicis perpetuo 
possidenda sub nomine feodae firmae annuatim persolvendae, 
ut in sequentibus patebit. et primo de matre praedicti abbatis: 10 
of Chelsea to Gervasius abbas Westmonasterii et totus conventus ejusdem 
(of Domes- l c i omnibus hominibus suis Francis et Anglis salutem. sciant 
day' f. 117, in praesentes et futuri nos concessisse manerium de Chelcheth 
Dametae matri praedicti abbatis et heredibus suis ad tenendum 
in feodo et hereditate cum omnibus eidem villae pertinentibus '5 
in aqua et in terra, reddendo inde quatuor libras per annum, et 
defendendo erga regales consuetudines ; his terminis, ad natale 
domini xx solidos, ad Pascha xx solidos, ad f'estum sancti 
Johannis baptistae xx solidos ad festum sancti Michaelis xx 
solidos. et ita volumus <juod teneat bene et in pace, libere et 20 
honorifice, cum saca et soca et ceteris consuetudinibus liberis. 
et pro hac concessione dedit praedicta Dameta quadraginta 
solidos conventui et unum pallium centum solidorum. 

and of other Dedit etiam manerium ad Hamme in comitatu Essexiae pro 
(cf^'Eiomes. ^ x 8 lidis per annum in feodo Algero clerico : similiter autem 25 
day' f. 134, in manerium de Hendune Gilberto filio Gunteri in feodo pro xx 
libris per annum ; manerium de Uppehaleibrde et Shepertone 
Roberto Crenker militi ; tres hidas in Totyngtone et Sunnebury 
Hugoni filio Guernerii ; tres virgatas terrae in Whethampstede 
pro x solidis per annum Roberto rnarescallo suo ; Willelmo 3 
Dernford militi in feodo manerium de Durherst in comitatu 
Gloucestriae pro xxx libris per annum, concessit autem 
ecclesiae sancti Martini magni Londoniensis et capitulo ejusdem 
loci ecclesiam sanctae Agnetis juxta Alderychgate Londoniae 
pro vii solidis per annum ; manerium quoque de Whateleia pro 35 
Ix solidis per annum Roberto filio Swenonis. manerium etiam 
de Mulsham dedit in feodo pro ix libris per annum ; manerium 
de Cippenham et Vurnam in feodo Willelmo de Bokelande pro 1 
solidis per annum. 

14 suis] d : am. DW. 



90 



Flete's History of Westminster 



Rebuked by 
innocent II. 



A iii f. 159. 



day' f. 1. 



Hanc autem miseriam, immo verius loci praedicti de- 
structionem, Innocentius secundus sanctae Romanae ecclesiae 

m 

pontifex, ex injuncto sibi officio cupiens reformare, misit bullam 
mandatoriam praedicto abbati et ejusdcm loci conventui in haec 
verba : 5 

Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis 
Gervasio abbati et fratribus coenobii sancti Petri West- 
monasteriensis salutem et apostolicam benedictionem. sicut 
disponente domino in apostolicae sedis officio sanctae praesi- 
demus ecclesiae, ita eodem auctore necessitatibus sanctorum pia ' 
debemus sollicitudine providere. perfectae namque caritatis 
bonum est inter dissidentes pacem componere et inter dis- 
cordantes concordiam reformare ; ut quemadmodum patres in 
dei populo dicimur, ita esse bonae operationis experientia 
comprobemur. unde tibi, dilecte in domino fili, Gervasie abbas, 15 
auctoritate apostolica mandando praecipimus et praecipiendo 
mandamus, ut ad murmurationes compescendas, et ad con- 
tumeliosas monastic! ordinis reprimendas injurias, terras et 
redditus in manus fratrum tuorum Westmonasteriensis coenobii 
monachorurn colloces, et per consilia eoruin tam exteriora quam 20 
interiora bona dispenses : ecclesias vero et decimas quae sine 
consensu fratrum male di.stractae sunt recolligere, et secundum 
professionem a te factam canonice satage dispersa congregare. 
professos autem ecclesiae tibi cooperatores et cohabitatores 
efficias, et extraneos monachos a consilio tuo et secreta 25 
familiaritate repellas. militarem praeterea manuin et laicorum 
conventum procul a limitibus monasticae arceas disciplinae, 
quia injustum et indecens est ordinem sacrum extraordinariis 
erroribus subjacere. libertas enim Sarae in servitutem Agar 
non debet pertransire. personam vero tuam abbatis nomine 30 
dignam fac et officio, ut in Christi paupertate vita tibi placeat 
monastica, et quae ecclesiastic! juris sunt a seculari manu 
penitus sint exempta. in caeteris, dilecti in Christo filii, qui 
in praefato monasterio regularem militiam estis professi, interest 
ut abbati vestro canonicam exhibeatis obedientiam, et ipse 35 
abbas vester secundum ordinem suum regularem in omnibus 
vobiscum teneat disciplinam: vosque tales exhibete in sancta 
conversatione viventes, ut de vobis mater vestra Romana 

13 concordiam] Faust. : pacem DW. 14 operationis] here D ends. 

28 sacrum] + et W Sp. 34 monaaterio] + ad W Sp. 



Gervase, Laurence 



91 



(Of. p. 49.) 



9 Dec. (1139) 
t25 Aug. 
1160. 
Buried in 
south cloister 



He sought 
in vain the 
canonization 
of St Edward, 



Laurence, a 
divine and 
preacher. 



gratuletur ecclesia, et odor famae vestrae ad nos usque redoleat 
conversatione religiosa. regalia quoque gloriosi regis Edwardi 
quae apud vos habentur insignia ita in eodem monasterio 
intacta et integra decernimus conservari, ut nulli fas sit 
cujuscumque ordinis aut dignitatis ea distrahere vel venders 5 
aut extra eundem sacrum locum absque communi omnium 
fratrum assensu in aliquos usus prorogare. si quis autem contra 
haec temere venire attemptaverit, indignationem omnipotentis 
dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus incurrat. amen, 
datum Laterani, quinto idus Decembris. 10 

Obiit autem praedictus abbas xxv die Augusti, anno domini 
millesimo clx, et regni regis Henrici ii di anno sexto, cum prae- 
fuisset eidem loco annis xx 1 ' ; sepultusque est in australi parte 
claustri sub parvo lapide marmoreo nigro ad pedes abbatis 
Willelmi de Humez. cujus tale est epitaphium: 15 

De regum genere pater hie Gervasius, ecce, 
monstrat defunctus, mors rapit omne genus. 

Hie autem pater pia devotione misit Osbertum de Clara, 
egregie litteratum priorem ejusdem loci, ad curiam Romanam 
pro canonizatione sancti regis Edwardi impetranda : qui tarnen 20 
a papa Innocentio ii" hoc non obtinuit, sed vacuus ad Angliam 
rediit : profecto divina providentia hoc aliter fieri disponebat 
alio tempore alio sub pastore, ut suo loco dicetur inferius, 
capitulo scilicet proximo, unde praedictus Osbertus missus ab 
abbate Laurentio iterate transiit, et papam Alexandrum iii 25 
in ilia materia promptissimum invenit ; et sic cum litteris 
testimonialibus domum cum gloria et honore reaccessit, ut in 
proximo capitulo clarius apparebit. 

De Laurentio abbate. 

Laurentius abbas genere Normannus, ut fertur, sacrae theo- 30 
logiae fuit professor. hie multos et devotos edidit sermones 
pro diversis anni temporibus et sanctorum festivitatibus, ut 
puta in Ad vincula sancti Petri unum qui sic incipit : Misit 
Herodes rex manus ut affligeret quosdam de ecclesia. Herodes 
hereditarium crudelitatis est nomen ; solo auditu horrorem 35 
importat. et in festivitate Mariae Magdalenae alium qui sic 
incipit : Intravit Maria in domum Simonis, ibique se prostravit 



4 conservari] d : observari W Sp. Faust. 21 ii] Sp. : tercio W. 

22 providentia] clemencia Sp. 33 Ad vincula] Sp.: Cathedra W. 



92 Flete's History of Westminster 

ad pedes domini. de Maria Magdalena ipsa subveniente locu- 
turus verborum beati Gregorii immemor esse nequeo, qui dum 
de eadem sermonem institueret in exordio dixit, quod flere 
magis liberet quam aliquid dicere, etc. 

He benefits In multis ecclesiae etiam profuit, et gratiam corani Matilde 5 

'' imperatrice tune Anglorum domina invenit, et a rege Henrico 
secundo ejusdem imperatricis filio, utpote in reparatione offici- 
narum monasterii et plumbatione earum, quae prius pro majore 
parte combustae erant et ruinosae. item recuperavit posses- 
siones et maneria ecclesiae Westmonasteriensis in comitatibus 10 
Gloucestriae et Wygorniae et Oxoniae, quae violentia Roberti 
consulis Gloucestriae et maxime consiliariorum suorum de- 
and obtains structa fuerunt. hie autem obtinuit primo privilegium de usu 
of'm'itre'a'ud mitrae et anuli ac cerotecarum a papa Alexandra iii sibi et 
rin "- successoribus suis. 15 

Translation Hujus autem tempore translatus est sanctus Edwardus, 

of St Edward. p rou ^ habetur sparsim in Speculo Regali de gestis regum 

Angliae, libro iv" capitulo 1", ut sequitur: 

Cf. Ric. Praesidente eidein ecclesiae venerabili viro abbate praedicto, 

HneTlv 50 cuin P er dei visitationem multis eadem domus floreret bonis, et 20 
(p. 819). luminoso sanctae conversationis fervore intuentium animos ad 
glorificandum deum accenderet, exivit talis sermo inter fratres 
necnon et regni proceres de glorioso rege Edwardo : Usquequo 
celabitur in terra defossus thesaurus noster pretiosus ? usque- 
quo merita beati viri tanta tamque praeclara abscondita erunt ?5 
a saeculo ? quid facit tarn fervens in eum abbatis nostri pietas 
atque devotio ? quid facit rex noster Henricus nepos ejus 
successorque et heres in regno ? tuncque coeperunt abbatem 
praedictum omnes una voce, pari voto concordique desiderio 
deprecari, ut curam gereret, ne mundo ulterius tarn praeclara 30 
lucerna absconderetur. dictus abbas cum rei hujus effectutn 
praecipue de regis consilio et voluntate pendere conspiceret, 
ad eum in transmarinis partibus agentem iter arripuit, negotium 
suum eidem patefecit. mox divina inspirante gratia, regio favore 
simulque consilio ad sedem apostolicam Osbertum de Clara 35 
priorem aliosque de suis fratribus destinavit : ubi tandem, libro 

1 Magdalene W Sp. 2 on;, verborum W. 14 mitri W Sp. 

cerotecarum] Sp. : ceterorumque W. 33 agentem] correxi : agene W Sp. : 

qui...agebat Circ. 36 aliisque W Sp. [non habet Oabertum de Clara aliosque, 
ted taiitmn aliquoa Circ.]. 



Laurence 93 

miraculorum inspecto adhibitisque probabilibus regis testimoniis, 
procedens dominus papa in publicum de beati regis glorifications 
dignam proinulgavit sententiani, decernens eum in sanctorum 
confessorum catalogo ascribendum ; et ut deinceps observaretur 
per apostolica scripta mandavit sub hac forma : 5 

Bull of canon- Alexander episcopus, servus servorum dei, etc. dilectis filiis 
Domesday' Laurentio abbati et universe capitulo Westmonasteriensi salutem 
f. 4116. e t apostolicam benedictionem. illius devotionis constantiam et 

fidei firmitatem, quam circa matrem vestram sacrosanctam 
Romanam ecclesiam exhibetis, diligentius attendentes in id 10 
propositi et voluntatis adducimur, ut vos sicut carissimos 
fratres nostros et speciales ecclesiae filios sincera caritate in 
domino diligamus, propensius honoremus, et postulationes ves- 
tras quantum cum deo possumus libenti animo admittamus. 
inde utique fuit quod super petitione quam de Edwardo 15 
glorioso quondam rege Anglorum canonizando, et in sanctorum 
catalogo ascribendo, tarn carissimus in Christo filius noster 
Henricus, illustris Anglorum rex, quam vos ipsi nobis instantius 
porrexistis, sollicitam cum fratribus nostris deliberationem 
habentes, libro miraculorum inspecto, quae dum in mortali 20 
carne viveret et postquam de praesenti saeculo est assumptus 
oinnipotens dominus per suam misericordiam declaravit ; visis 
etiam litteris antecessoris nostri piae recordationis Innocentii 
papae, vestris quoque testimoniis inde receptis ; quamvis ne- 
gotium tarn arduum et sublime non frequenter soleat nisi in 25 
sollemnibus conciliis de more concedi, de communi fratrum 
nostrorum consilio, juxta votum et desiderium praedicti filii 
nostri regis ac vestrum, corpus ipsius confessovis ita glorifi- 
candum censuimus et debitis praeconiis honorandum in terris, 
sicut eundem confessorem dominus per suam gratiam glorifi- 3 
cavit in caelis; ut videlicet inter sanctos confessores de caetero 
numeretur, qui hoc ipsum apud deuin signis meruit et virtuti- 
bus obtinere. quia igitur decet honestatis vestrae prudentiam 
eum pie colere et toto studio venerari, quern auctoritate aposto- 
lica venerandum vestra postulavit devotio et colendum, universi- 35 
tatem vestram per apostolica scripta monemus et exhortamur 
in domino, quatenus ita eum deinceps studeatis debitis obsequiis 
honorare, ut ipsius intercessionibus apud districtum judicem 
mereamini veniam obtinere et gloriosum in aeterna beatitudine 
7 Feb. (1161). praemium invenire. datum Anagniae vii idus Februarii. +o 

39 mereamini] d : mereamur W Sp. 



94 Flete's History of Westminster 

Cupiens autetn abbas susceptum negotium ad effectum 
perducere, cum rege secretum de beati regis translatione 
tractatum habuit, postulans ut bono principio debitae consum- 
mationis manum adhiberet. annuit rex justa poscenti, diemque 
certum juxta quod opportunum videbatur indixit. adveniente & 
itaque die quern rex praefixerat, venit rex in ecclesiam cum 
magno procerum et virorum illustrium comitatu, assistenti- 
busque sancto Thoma archiepiscopo Cantuariae episcopisque 
quam plurimis, abbatibus quoque et aliis personis venerabilibus; 
omnilmsque rite peractis posita est super candelabrum praeclara '<> 
lucerna ; sicque illud vas virgineum castitatis in feretro pretioso 
honorifice collocatum est. celebrata est autem haec translatio 

The body is anno domini milleaimo clxiii", depositionis suae anno nonagesimo 

llToct^iliis s^pti' 110 ' tertio idus Octobris die dominica, regnante piissimo et 

glorioso rege Henrico ii, anno regni sui nono. haec ibidem. '5 

Cf. p. 74. De indulgentiis autem concessis omnibus interveriientibus 

in duobus festis sancti regis Edwardi patet supra capitulo xv. 
confirmavit etiam pr.iedictus pater caritatis intuitu donationem 
Hereberti abbatis sui praedecessoris super cellam de Kylbourne 
cum omnibus corrodiis, annonis ac redditibus eisdem assignatis. Jo 

tn Apr. Obiit autem xi die Aprilis anno domini millesimo clxxvi , et 

anno praedicti regis vicesimo secundo, cum praefuisset ibidem 

Buried in xvi arinis; sepultusque est in australi parte claustri sub albo 

south cloister. j a pjj rnannoreo, cum imagine ipsius supcrcomposita, ad pedes 

Gisleberti abbatis, cum istis versibus in marmore sculptis circa 25 
tumbam : 

Clauditur hoc tumulo vir quondam clarus in orbc, 

quo patre clarus erat hie locus, est et erit. 
pro meritis vitae dedit ei laurea nomen ; 

detur ei vitae laurea pro meritis. 30 

His anniver- Pro cujus anniversario annuatim celebrando assignantur sex 
marcac de antiqua pensione ecclesiarum de Wendelesworth et 
Patricheseye, per ipsum appropriatarum ad usus fratrum 
infirmorum. (]uia ad curam infirmorum semper direxit oculum 
pietatis, in se recogitans illud beati Benedict! in regula sua : 35 

Reg. 8. Ben. Infirmorum cura ante omnia et super omnia adhibenda est, ut 
sicut revera Christo ita eis serviatur. assignavit etiam xviii 

4 perhiberet W (ed corr. supra /in.). 10 super] Sp. Circ. : om. W. 

13 f. nonagesimo septimo] Circ.: Ixxvii" W Sp. 23 om. albo W. 

24 supercomposita] + absque niitrn Sp. 25 rnarmoreo scriptis W. 
33 appropriatis W Sp. 



Laurence, Walter 



95 



solidos annul redditus de villanis in Patricheseye praedicto 
infirmario solvendos annuatitn pro anniversario praedicto : et 
eodem die pro anima ipsius iv solidi viii denarii centum pauper- 
ibus deberent erogari, ut in libro Consuetudinarii, iv ta parte, 
capitulo de anniversariis defunctorum clarius declarator, quas 5 
scilicet ecclesias postmodum confirmavit Lucius papa iii"*, 
successor Alexandri : cujus bullae tenor talis est : 

Bull of Lucius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis abbati 

C? C 'DomeB- e ^ fratribus Westmonasterii, salutem et apostolicam benedic- 
day' f. 6046. tionem. justis petentium desideriis facile nos convenit praebere 10 
assensum, et vota quae a rationis tramite non discordant effectu 
prosequente complere. ea propter, dilecti in domino filii, vestris 
justis postulationibus grato concurrentes assensti, ecclesiam de 
Patricheseya et ecclesiam dc Wandlesworthe cum pertinentiis 
suis, quas bonae memoriae Laurentius quondam abbas ipsius ij 
monasterii domui infirmorum fratrum ad communes usus eorum 
concessisse dinoscitur, sicut eas juste et pacifice possidetis, vobis 
auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio 
communimus; statuentes ut nulli omnino hominum liceat hanc 
paginam nostrae confirmationis infringere, vel ei ausu temerario 20 
contraire. si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indig- 
nationem omnipotentis dei et beatorum Petri ct Pauli aposto- 
lorum ejus se noverit incursurum. datum Veronae, xvi kalendas 
Aprilis, pontificatus nostri etc. 

De Waltero abbate. *5 

Walterus, quondam prior Wyntoniae, creatus est in abbatem 
Westmonasterii post obitum Laurentii supradicti. hie autem 
abbas dedit in feodo cum consensu conventus sui Martino dc 
Capella manerium suum de Denham in comitatu Bukingham 
pro xv libris per annum : decimam quoque de Bulebey in feodo 3 
magistro Nicholao Clerk pro iv solidis per annum ; ecclesiam 
quoque sancti Albani in Wodestrete Londoniae hospitali sancti 
Jacobi prope Westmonasterium pro xiii solidis iv denariis per 
annum, concessit autem Normanno Blundo in feodo totam 
terrain in Stanynglane pro xii solidis per annum, concessit 35 
autem in feodo totam terrain in Frydaystrete Johanni filio 
Roberti, quam postea Gilbertus de Clara comes Gloucestriae 

11 affectu W Sp. 24 om. pontificatus nostri etc. d. nostri etc.] 

nostri anno etc. Et nota ut iuvenitur in veteri scripto quod dictus abbas 
Lanrencius fuit antea monachus Sancti Albani Sp. 29 om. suum W. 



Walter, 
formerly 
prior of 
Winchester, 



96 Flete's History of Westminster 

tenuit, pro xv solidis per annum; similiter aliam terram 

proximam ecclesiae sancti Matthaei ibidem pro xx solidis per 

annum, similiter concessit Nicholao de Pakelesham villain de 

obtains Pakelesham, membrum de Benflete, pro ix libris. item primo 

privilege of o btinuit a papa Alexandra iii usum dalmaticae, tunicae et 5 
dalmatic, &c. 

sandaliorum. 

t27 Sep. Obiit autem xxvii" die Septembris, in f'esto videlicet Cosmae 

et Damiani, cum praefuisset eidem loco anuis quindecim et 
arnplius, anno regis Ricardi primi secundo, et anno domini 
Buried iu millesimo centesimo nonagesimo primo ; sepultusque est in >o 
Bouth cloister. austr;l jj p ar t e chiustri in piano pavimento ante primum scamnum 
A cymbalo, cujus tale est epitaphium : 

Hie qui tu pausas dictus Walterius abbas 

ex aliis f'ueras, nee alienus eras. 

His anniver- Ad cujus anniversarium solemniter celebrandum assignatum 15 
fuit manerium de Padyngton in comitatu Middelsexiae, sub hac 
forma : 

Cf. 'Domes- Quinto kalendas Octobris, in die videlicet sanctorum Cosmae 

day f. 488. ^ j) am i an i j anniversarium abbatis Walterii principaliter cele- 

bratiir. ad quod videlicet ex providentia eleemosinarii qui pro 20 
tempore fuerit solemniter celebrandum manerium de Padingtone 
totaliter deputatur: hoc fideliter obscrvato ex illius industria, 
quod quicquid ultra de ipso manerio residuum fuerit in pios 
usiis egenorum misericorditer expendatur. qui quidem elee- 
mosinarius die quo anniversarium celebratur inveniet siminella, 25 
gastella, cancstella, brachinella et waft-as, ac unicuique fratri 
unum galonem vini cum tribus bonis pitanciis et cum bona 
cervisia abundanter coram fratribus ad omnes mensas, prout 
alias in f'estis praecipuis et anniversariis, in magno tancardo xxv 
lagenarum : cervisia eisdem per celerarium inveniri solet. hos- 30 
pitibus vero in refectorio prandentibus in pane, vino et cervisia 
et duobus ferculis de coquina, exceptis generalibus coquinarii, 
honorifice et abundanter procurabit. honorabilioribus tamen 
personis, qui una cum praesidente ad skillam superius resident, 
tanquam conventui celebrius ministrabitur ; atque ab eodem 35 
tarn hospitibus quam conventui caseus exhibebitur. pro 
generalibus vero et scutellis ac aliis necessariis coquinario satis- 

11 in] sub Sp. 13 pausis W. Walterus W. 19 Walteri W. 

35 eisdem W Sp. 37 general! W Sp. 



Walter 



97 



Modification 
of his anni- 
versary. 



faciet plenarie, prout inter eos melius poterit convenire: cui rite 
in subsidium meliorationis et completionis generalium duos 
solidos ad minus impendet. inveniet insuper generaliter 
omnibus supervenientibus hospitibus, ab hora qua tabula de 
anniversario in capitulo lecta fuerit usque post completorium 5 
crastinae diei, tarn in cibis et potibus quam in faeno et praebenda, 
omnia plenarie necessaria ; nee alicui adventanti, pedestri vide- 
licet aut equestri, negabitur ad portam introitus. monialibus 
vero de Kylbourne tarn de pane et vino quam de coquina, prout 
aliis diebus de celerario et coquinario percipere solent, plenarie > 
satisfaciet : quae quidem moniales propter hoc solita fercula de 
coquinario percipienda illo die nullatenus amittent. omnes 
vero famuli de curia, qui vinum et flacones percipere sohti 
sunt, et quotquot per chartas de celario corrodia recipiunt, ab 
eleemosinario hac ipsa die et non de celario conventus panem 15 
tantummodo et vinum recipient ; et unam similiter pitariciam 
recipient ab eodem, qui alias habent pitanciam de Benfleth. 
necnon et trecenti pauperes refectionem ipsa die ab eodem 
recipient : quorum quilibet unum panem de pondere panis 
conventus factum, scilicet de mixtilone, est habiturus; et quilibet 20 
eorum qui voluerit unum potellum cervisiae, et qui vasa ad hoc 
non habent pro voluntate potabunt quantum necesise habent; 
qui similiter potagium habebunt, atque duo fercula de coquina 
prout diei convenit. panem insuper et ccrvisiam et non vinum 
ad mandatum inveniet; eo quod qui mandatum habent nunquam 25 
vinum admittunt, licet flacones reci plant, qui etiam panem 
admixtum fratrum de officio coquinae servientium invenire 
tenetur, sed non cervisiam. nee tenetur ccrvisiam invenire ad 
potum conventus post vesperas, nisi sponte velit de gratia 
speciali, nee etiam justas collationes invenire solet ; sed procul 30 
dubio praesidenti in refectorio ipsa die et suis hospitibus post 
refectionem vinum atque cervisiam abundanter invenire tenetur; 
necnon et medonem conventui ad potum caritatis. qui quidem 
eleemosinarius non convenit antiquitus in magria quantitate 
braciare, nisi quater per annum ; sed specialiter ad istud anni- 35 
versarium tenetur sibi annuatim de optima providere cervisia. 

Postmodum autem facta est modificatio hujus anniversarii 
sub tali forma: videlicet quod quolibet .anno, in vigilia prae- 

9 Kelebourne d. 14 corredia d. 19 percipient d. 24 prout] 

secundum quod d. om. et cervisiam W Sp. 26 falciones W. 



R. F. 



98 Fletes History of Westminster 

dictorum sanctorum, prior et conventus ejusdem loci Placebo et 
Dirige cum iii lectionibus, ut in aliis anniversariis principalibus 
fieri solet, cum campanarum pulsatione solemni decantabunt, 
duobus cercis ad tumbam ipsius continue ardentibus a vigilia 
praedicta usque ad fineni missae de Requiem crastinae diei, 5 
quam decantabit prior vel alius custos ordinis loco ipsius: quo 
die eleemosinarius, qui pro tempore fuerit, distribuet pauperi- 
bus duo (juarteria frumenti in panibus furnitis secundum usum 
loci praedicti, absque aliarum rerum distributione et eleemosi- 
naruni largitionu, ut patet in compoto eleemosinarii West- 10 
monasterii. 

William De Willelmo Postard abbate. 

Postard. Willelmus Postard, prior Westmonasterii, Waltero abbate 

dct'uncto electus est in abbatem ejusdem loci anno eodem. iste 
Willelmus praesidebat huic ecclesiae annis decem mensibus 15 
quinqiio. hie etiam exoneravit ecclesiam Westmonasterii infra 
vii annos do mille et qiiingentis marcis argenti, de quorum 
solutione ante stiam confifinationem obligata f'uit. iniilta etiam 
alia bona huic monasterio contulit. obiit autem quarto die Maii 

M Mny anno douiiiii incci", et regni regis Johannis anno secundo;jo 

Buriedui sopultusque est in austral! parte claustri ante cymbalum. cujus 

south cloister, tale est epitaphium : 

Postard Willelmus jacet in tellure sepultus 
hie pater et pastor, qui fuit ante prior. 

His anniver- De cujus anniversario reperitur in charta ejusdem abbatis 25 

sub hac forma, videlicet : 
Cf- Willelmus del gratia abbas Westmonasterii omnibus sanctae 

'Domesday' . . . . . 

t. (;o4. matns ecclesiae runs, ad quos praesens charta pervenent, 

aeternam in domino salutem. noverit universitas vestra me 
divinae pietatis intuitu coneessisse et pro salute mea et patris .50 
et matris et antecessorum meorum dedisse et hac praesenti 
charta mea confirmasse dilectis in Christo fratribus et filiis 
nostris, conventui videlicet Westmonasteriensi, viginti et unain 
marcas argenti ad infirmariam eorum sustentandam, singulis 
annis percipiendas et in perpetuum possidendas de residue 35 
ecclesiarum de Okham et de Hameldone, per manum infirmarii 
qui pro tempore fuerit ; ita ut in usus et necessitates fratrum 
infirmorum prout expedient fideliter expendantur, et idem 

15 decem] ix Sp. (with other changes). 36 Ooham d. 



William Postard, Ralph Arundel 



99 



Ralph 
Papylon, de 
Arundel. 
1201 [?]. 



Celebration 
of four 
festivals. 
Of. ' Domes- 
day 'f. 629 b. 



infirmarius anniversarium nostrum singulis annis in perpetuum 
honeste et decenter procuret. obtestor autem omnes successores 
meos abbates per tremendum judicium dei, ne ipsi ullam 
infractionem huic meae concession! faciant vel fieri permittant. 
si quis vero hanc nostram donationem et coricessionem in magno 5 
vel in minimo infringere voluerit vel alios ad hoc quomodolibet 
conduxerit, indignationem omnipotentis dei nisi resipiscat 
incurrat. ut autem haec nostra concessio in perpetuum robur 
obtineat, earn praesentis scripti testimonio et sigilli nostri 
appositione roboravirnus, his testibus etc. 10 

De Radulfo Papylon abbate. 

Anno dommi millesimo cci" Radulphus Papilon, dictus de 
Arundell, electus est in abbatem Westmonasterii, Willelmo 
supradicto defuncto. ad instantiam autem hujus abbatis et pro 
veneratione sanctorum quos puro dilexit amore, prior et con- 15 
ventus ejusdem loci concesserunt ut quattuor festa, scilicet 
sanctorum Laurentii, Vincentii, Nicholai, et translationis sancti 
Benedicti, de caetero in capis celebrentur, ut patet in charta 
sequenti : 

Omnibus sanctae matris ecclesiae filiis ad quos praesens 20 
scriptum pervenerit, R. dictus prior Westmonasterii et ejusdem 
loci conventus salutem aeternam in domino, novurit universi- 
tas vestra nos bono animo et unanimi assensu et voluntate et 
divini amoris obtentu concessisse et charta nostra in pleno 
capitulo nostro confirmasse venerabili et dilecto patri et abbati 25 
nostro Radulpho de Arundell, ad petitionem et voluntatem 
ipsius, incrementa iv f'estorum per anni revolutionem celebranda 
in capis et processionibus cum vinis et pitanciis honorabiliter 
in eisdem festis inveniendis : videlicet festum beati Laurentii, 
festum beati Vincentii, festum beati Nicholai, et festum trans- 30 
lationis beati Benedicti : quae omnia, prius cum cervisia et 
pitanciis simpliciter statuta, cum vinis et pitanciis et processio- 
nibus statuimus honorabiliter celebranda. statuimus etiam 
quicquid fiat de pitanceria nostra vel festivitatibus similibus, ut 
scilicet aliter disponantur aut mutentur, ne aliquid de praedictis 35 
iv festivitatibus minuatur aut mutetur, si possibilitas assit, ut 



2 decenter et honeste d. 3 dei indicium d. 5 concessionem et 

donacionem d. 6 quolibet modo d. 15 puro] + corde Sp. dilexit] 

+ et Sp. 27 festa W. 31 beati] sancti W. 34 pitanoia W. 

vel]etW. 35 scilicet] + et W. 

72 



100 Flete's History of Westminster 

modo pi-aenominato possint celebrari. hujus autem auctoritate 
confirmationis et caritativae assensu concessionis concessit et 
reddidit et confirmavit nobis idem venerabilis pater noster et 
abbas ad petitionem et voluntatem nostram manerium nostrum 
de Benflete, per aliquot annos ab eodem ad firmam possessum, 5 
cum omnibus pertinentiis, etnendationibus, instauris, possessioni- 
bus, consuetudinibus, et omnibus rebus quaecumque fuerint ad 
idem manerium pertinentibus. ut autem haec confirmatio et 
concessio nullatenus a posteris, abbatibus videlicet seu prioribus 
vi-1 quicunque alii fuerint, possit infringi, earn auctoritate beati 10 
IVtri et omnium sanctorum et nostra confirmamus, ej usque 
infractores in pleno capitulo nostro data sententia vinculo 
anathematis innodantes, sigilli nostri appositione earn robo- 
ravimus. 

He is deposed Hujus auU'in Raclulphi tempore fuit magna controversia et 15 
ll-ateT P " Pe S contcntio inter ipsum et conventum ejusdem loci, ut postea rei 
(Cf. Fi,>rr probavit effectus, ut in xiv" anno post electionem suam, videlicet 
Hist, ii I46f.) ( j| e j ov | s p QSt f estrUin S ancti Michaelis, Nicholaus Tusculanus 
episcopus legatus domini papae in Angliam, accessit apud 
Wcstmonasterium, moram ibi f'aciens per xviii dies, ubi 20 
diligentem tractatum habuit cum conventu ipsius ecclesiae de 
ivformatione temporalium et spiritualium. et cito post festum 
natalis domini per dictum Icgatum depositus est praedictus 
abbas, per Nicholaum abbatem de Waltham missum ex parte 
legati ad executionem depositionis f'aciendam, in crastino sancti 25 
23 Jan. 1214. Vincentii fracto sigillo ipsius in capitulo. haec Flores Histori- 
arum. 

Post degradationem vero suam assignatum fuit ei ad 
The manors tcrminum vitae suae manerium de Todyngton cum pertinentiis 

f Todyngton |j honorem pristinae dignitatis, similiter et manerium de 30 

and Bonne- 

bury are Sonnebury. quae quidem maneria per praedictum Nicholaum 

Tusculanensem episcopum et abbatem de Waltham eidem sunt 
assignata, et per Willelmum Humez dicti Radulphi successorem 
confirmata, reservata tamen eidem Willelmo donatione ecclesiae 
de Sonnebury. 35 

tl2 Aug. Obiit autem xii" die mensis Augusti; et sepultus est in navi 

(1223). , . . . ... , , 

Buried in ecclesiae. cujus animae propitietur deus. amen, 
the nave. 

3 om. et 2 W. 5 Bemflete W. 19 episcopus legatus] Fl. ; legatus et 

episcopus W ; episcopus Sp. 19 accessit] + et Sp. 20 om. ibi Sp. 

28 om. vero W. 31, 35 reservata poet Sonnebury W. 34 donationem W. 



Ralph Arundel, William Humez 101 

Wm. Humez, De Willelmo Humez abbate. 

oT^rampton 01 Willelmus de Humez natione Normannus, prior Frontoniae 

4 May 1214. et monachus Cadomensis, eodem anno successit Radulpho 

(Cf. Flore* . .... ,. ... 

Hist. ii 147 f.) deposito, et domimca in crastino inventioms sanctae crucis 

electus est in abbatem Westmonasterii ; et viii kalendas Junii, 5 
die sancti Urbani, dominica scilicet sanctae trinitatis, accepit 
benedictionem a Willelmo de sanctae Mariae ecclesia Londoni- 
ensi episcopo. 

Composition Iste assignavit conventui redditum centum et quinquaginta 
convent (of. librarum xi solidorum ix denariorum ad eorum coquinam susti- to 
'Domesd.' nendam in maneriis et redditibus assisis, prout patet in quadam 
charta inde confecta ; ea conditione quod si ex debitis, placitis, 
vel aliis casibus fortuitis, conventus impeditus fuerit quominus 
praedicta maneria et redditus pacificc possideat, et praedictas 
possessiones warantizare non poterunt praedictus abbas et sue- 15 
cessores sui, tune praedicto conventui antiquam praestationem 
octo solidorum per singulos dies dicto conventui restituent, in- 
fractores et diminutores excommunicationis vinculo innodante. 
Controversy Praefuit autem huic loco praedictus Willelmus viii annis. 

London 1222 m cujus anno ultimo, ut habetur in libro qui vocatur Flores 20 
(from Flare* Historiarum, sedata est controversia mota inter Eustachium 

Hiit. ii 174 f.). . , . . . . ,, ,. 

episcopum Londomensem et capitulurn sancti rauli ex parte 
una et Willelmum tune abbatem et conventum Westmonasterii 
ex altera, per Stephanum Cantuariensem archiepiscopum, 
Petrum Wyntoniae, Ricardum Sarum episcopos, et Thomam 23 
de Mertona et Ricardum de Dunstaple priores, in quos ambae 
partes tanquam arbitros et pacis ordinatores consenserunt ; 
Cf. p. 61. qui monasterium Westmonasterii ab omnimoda subjectione et 
jurisdictione episcopi Londoniensis penitus exemptum decla- 
raverunt ; et ordinaverunt quod ecclesia de Stanes cum pertinen- 30 
tiis in usus proprios ecclesiae Westmonasteriensis convertatur, 
ct manerium de Sunnebury in proprietates episcopi Londoniae 
et ecclesia ejusdem manerii cedat in usus proprios ecclesiae 
sancti Pauli in perpetuum. et ecclesiam sanctae Margaretae 
cum tota parochia, cum omnibus capellis in parochia aliquando 35 
contentis, cum decimis et omnibus pertinentiis, cum clericis et 
laicis in ea habitantibus, ab omni praelatione et jurisdictione 
episcopi Londoniensis et ofncialium ejus et ecclesiae Londoni- 

9 om. et quinquaginta W Sp. 10 xi] x W. 



102 



Flete's History of Westminster 



1 20 Apr. 1222. 
iried in 

soutli cloister. 



ensis libera et exempta et penitus in perpetuum absoluta, et 
Roinanae ecclesiae sine omni exemptione iiullo mediante sub- 
jecta, sententialiter declaraverunt. adjeceruntque quod bene- 
dictiones abbatum, dedicationes ecclesiarum et capellarum infra 
limites dictae parochiae constructarum vel in posterum con- 5 
struendarutn, consecrationes altarium, ordinationes monachorum 
et clericorum secularium, confirmationes puerorum, oleum et 
chrisma, et si qua sunt similia sacramenta, ubicumque et a 
quocumque voluerint episcopo absque contradictione omnimoda 
Londoniensis ecclesiae in perpetuum recipient, haec ibidem. 10 

Obiit autem xii kalendas Maii anno domini millesimo ccxxii 
et rcgni regis Henrici tertii sexto ; sepultusque est in australi 
parte claustri, et jacet ad caput abbatis Gervasii in tumba 
marmorea cum imagine ipsius supercomposita, pontificalibus 
indumentis adornata, ut patet ibidem, cujus tale est epi- 15 
taphium : 

Ortus ab Humeto Willelmus huic venerando 
praefuit iste loco, nunc tumulatus humo. 

Cujus anniveraarii tenor sequitur in hunc modum : Omnibus 
Christi fidelibus praesens scriptum inspecturis Willelmus dei 20 
gratia abbas Westmonasterii salutem in domino, noverit 
universitas vestra nos unanimi voluntate et consensu conventus 
nostri assignasse redditum xl solidorum, }>rovenientem de 
manerio de Hampstede, ad incrementum coquinae conventus, 
si mul cum maneriis et omnibus redditibus contentis in charta 25 
quam super assignatione ejusdem coquinae praedicto conventui 
assignavimus. praeterea xl solidos quos contra Ivonem de 
Dene in curia domini regis dirationavimus, simul cum omnibus 
decimis de Perschore, quas de monachis de Malvernia per com- 
positionem auctoritate judicum a domino papa delegatorum 3 
inter nos factam habuimus, infirmario qui pro tempore fuerit ad 
faciendum honorabile anniversarium nostrum, tarn in refectione 
conventus quam centum pauperum, concedimus et praesenti 
scripto confirmamus. et quia ob honorem et reverentiam beati 
regis Edmundi volumus festum translationis ejusdem in capis 35 
cum debita devotione solemniter venerari, redditum xx soli- 
dorum, provenientem de terra Roberti Bassett in villa de 



His anni- 
versary (cf. 
'Domesd.' 
f. 124 fc). 



F. of Transl. 
of K.Edmund. 



1 in perpetuum] Sp. d; om. W. 13 sub lapide marmoreo Sp. 

15 adornata] + et sculpta Sp. 24 Hamstede d. 28 den W.; den d; 

denariis Sp. 29 persore d. 



William Humez, Richard Berking 103 

Suttone, ad refeetionem conventus nostri praedicto festo assig- 
namus. et ut praedictae assignationes et concessiones nostrae 
firmitatis robur obtineant, ipsas sigilli nostri munimine duximtis 
roborandas. 

Richard De Ricardo Berkyng abbate. ^ 

Berkinc 

Ricardus de Berkyng, mortuo Willelmo supradicto, de priore 

Westmonasterii electus est in abbatem ejusdem loci ; et xvi" 
Blessed by bp kalendas Octobris a domino Petro de Rupibus Wintoniae 
18 Sen" mlf' episcopo in ecclesia Westmonasterii primus benedictionem 

Cf. Flares accepit. iste piae recordatioms pater et vir prudens. compe- 10 

H/KMilTG, .... 

and 314. tenter htteratus et maturis rnonbus decoratus ; qm sua 

strenuitate redditus domus suae ad incrementum circiter ccc 
marcarum annuarum prudenter ampliavit, et multarurn liber- 
tatnm munimentis roboravit ; nulli tamen vicinorum suoruin 
molestus fait aut onerosus. haec in Flores Historiarum. 15 

Tantamque deus ei eontulit gratiam, ut regi Henrico iii" 

cunctisque regni proceribus per omnia complaceret : ita tamen 

quod ejusdem regis consiliarius fuerat special is ac baro scaccarii 

Treasurer of principalis, deinde Angliae thesaurarius ; quo in tempore acqui- 

sivit magnam chartam de libertatibus a rege praedicto ; aliam 10 
quoque de finibus hominum suoruin ; chartam quoque de octo 
damis percipiendis ad festum sancti Petri quod dicitur Ad vincula, 
snmptibus dicti regis capiendis et deferendis apud Westmon- 
asterium festivitate praedicta. impetravit etiam a papa Honorio 
solemnem benedictionem super populum, ac etiam ab eodem 2 =, 
papa indulgentiam de prima tonsura suis clericis conferenda. 
He improves Idem impetravit chartam ab eodem (,sc. regi) de quodam 
Cf. ' Domesd.' assarto, quod continet plusquam unam carucatam terrae in 
f. 2946. manerio suo de Istelepe, extra boscum suum qui vocatur Cauda 

Aliciae, in comitatu Oxoniae. idem acquisivit ecclesiam de 30 
Ocham sumptibus suis et cum manerio de Thorpe in usus 
proprios ecclesiae Westmonasteriensis ; et super hoc obtinuit 
chartam domini Hugonis episcopi et capituli Lincolniae. idem 
acquisivit sumptibus suis et sumptibus conventus ecclesiam de 
Aswell in usus proprios sententialiter adjudicatam ecclesiae 35 
Westmonasteriensi, per dominum Robertum Grosseteste epis- 

11 maturis] Sp. ; naturis W; multis Fl. 13 multorum W Sp. 

24 Honorio] + tercio Sp. 27, 30 Mem] Item Sp. {et sic infra). '28 assarto] 
d ; eflarto vel essarto W ; essarto Sp. 30 Aliciae] Sp. ; Alie' W ; Aliz d. 

31 et] sic W Sp. 33 episcopi] secuudi Sp. 35 Aschwell Sp. 



104 Flete's History of Westminster 

copum Lincolniae eidem confirmatam. idem acquisivit ecclesiam 
de Patricheseye in usua proprios sumptibus suis contra P. de 
Rupibus episcopum Wintoniae. idem acquisivit et emit castrum 
de Morton Folet et medietatem totius mancrii, et medietatem 
inanerii de Langedon cum capitali domo de Langedon, et $ 
medietatem forestae quae spectat ad manerium de Morton, de 
Philippo filio Agnetis sororis Roberti Folet et de Avicia Folet 
sorore praedicti Roberti ; quia post mortem Reginaldi Folet 
filii Roberti Folet, qui obiit sine herede, de se pervenit hereditas 
dicti Reginaldi ad iv sorores Roberti patris sui ; scilicet Agnetem 10 
Folet, Aviciam, Amphelisarn et Akynarn : unde idem abbas 
partcm Philippi provenientem per Agnetem et partem Aviciae 
emit, sicut dictum est, et chartas eorum super hoc obtinuit. 
medietaa etiam manerii de Chadeleghe, quae spectare debuit ad 
praedictum Philippum et Aviciam, reverti deberet ad abbatem 15 
post mortem Margaretae, quae fuit uxor Reginaldi Pholett 
senioris, quae manerium de Chadeleghe tenet in dotem ; unde 
chirographum factum est apnd Wygorniam inter abbatem 
Westmonasterii ex una parte et Willelmum de Salso Marisco, 
filium praedictae Amphelisae tertiae sororis Roberti Folett, et 20 
inter Ricardum de Muchegros, qui per Akynam quartam sororem 
Roberti Folet ingressum habuit in partem suam de praedictis 
maneriis. idem acquisivit assartum quod continet duas caruca- 
tas terrae in manerio de Morton, in loco qui dicitur Sarperegge, 
de bosco suo proprio. idem acquisivit ecclesiam de Strengesham 25 
cum redditu septem solidorum et tota sequela sua in perpetuum. 
idem acquisivit viginti quattuor solidatas quieti redditus in 
Pendok cum duobus tenentibus, qui inde debent respondere 
sacristae Westmonasterii. idem aedificavit villam novae Morton 
in Hennemers in comitatu Gloucestriae, et assignavit redditum 30 
dictae villae ad anniversarium suum faciendum de assensu 
conventus, salvis aliis proventibus dictae villae abbatibus qui 
pro tempore fuerint. idem emit xii acras prati in Todeham de 
Radulpho le Poer, et chartam ipsius super hoc obtinuit. idem 
acquisivit in Whethampstede unam carucatam terrae contra 35 
Robertum de Caville et aliam carucatam contra Godefridum le 
Chamberlenge, et xx acras terrae et unam marcatam redditus 
contra Galfridum Noel, idem acquisivit tria molendina et octo 

8 sororis W Sp. 19 Sallo W Sp. 20 filium] + filie Sp. 27 solidos Sp. 
30 henmersche Sp. 34 de poher Sp. 35 Whathamstede Sp. 



Richard BerTcing 



105 



Tapestries in 
the choir. 
(Cf. p. 24.) 



Prayers for 

departed 

brethren. 



Feast of 
Belies, etc. 



solidatas redditus contra Ricardum de Bynham in Perschore, 
scilicet unum fullatorium et duo ad bladuin. idem acquisivit 
insulam extra Eye de Laurentio filio Willelmi le Petit cum 
molendino, et chartam ipsius obtinuit, simul cum charta 
Willelmi de Herlaue de warantizatione, qnia insula ilia fuit 5 
de feodo suo et solebat inde recipere singulis armis sex marcas, 
sed nil modo reddit. idem augmentavit redditum manerii de 
Pireford per quaedam essarta ibidem facta de 1 solidis et amplius 
ultra veterem firmam. idem liberavit abbatiam a praestatione 
decem librarum, quas vicecomes Essexiae et Hertford solebat 10 
percipere de abbate singulis annis pro visa franci plegii et pro 
secta hominum suorum in praedictis cornitatibus : do qua prae- 
statione et secta omnes homines sui sunt (iiiieti. 

Duas etiam cortinas sive dorsalia chori de historia domini 
salvatoris et beati regis Edwardi sumptibus propriis et expensis 15 
fieri procuravit, ac eidem ecclesiae dedit et reliquit. multa 
quoque alia bona fecit praedicto monasterio, quae non sunt 
scripta in libro hoc, et toto tern pore vitae suae ecclesiam prae- 
dictam strenuissime rexit. constituit (juoquo anno octavo sui 
regiminis in pleno capitulo ex consensu totius conventus, quod 20 
quilibet frater apud Westmonasterium habitum suscipiens 
monachalem, et in eodem habitu usque ad finem vitae per- 
severans, ubicurnque diem clauserit extremum, habeat corrodium 
suum annuale in refectorio in ordine suo ad stallum suum in 
omnibus plene recipiendum, et ab eleemosinario qui pro tempore 25 
fuerit pro f'ratre defuncto fideliter conferendum sacerdoti idoneo 
et honesto, qui pro fratre defuncto per totum annum orationes 
facial speciales, divina cum vigiliis et commendatione sub 
religione sacramenti diebus singulis celebrando. recipiet etiam 
eleemosinarius a camerario qui pro tempore fuerit omnia quae 30 
ad vesturam et calcituram fratris defuncti pertinebant,sine aliqua 
diminucione, dicto capellano pro anima fratris defuncti fideliter 
eroganda, et sub interminatione anathematis in usus alios nulla- 
tenus transferenda ; quod si aliter fiat, sciat se illarum rerum 
distributor excommunicationis vinculo innodari. ordinavit etiam 35 
ut festi vitas reliquiarum hujus ecclesiae cum majori veneratione 
quam consuevit, sicut nativitas beatae Mariae et aliae festivitates 
secundae dignitatis, solemniter in perpetuum celebretur. ordi- 



10 Herefordie Sp. 
W (per homoeotel.). 



24 in 3] cum Sp. 31 om. pertinebant... defuncti 



106 Flete's History of Westminster 

natum est autem per ipsum abbatem ad instantiam etpetitionem 
Henrici iii regis, specialis hujus loci benefactoris, quod tribus die- 
bus sequentibus festivitatem translationis beati regis Edwardi fiat 
servicium sicut in duplici festo, in pulsatione campanarum et aliis, 
et celebrabitur singulis diebus missa in capis. placuit autem 5 
praedicto abbati ad instantiam et petitionem conventus sui, ut 
per unitatis vinculura membra capiti fortius debeant adhaerere 
ad sustentationem suam in pane et cervisia, et ad omnes libera- 
tiones in curia Westmonasteriensi de jure faciendas, in maneriis, 
redditibus et possessionibus, et in segregatis portionibus eisdem 10 
providere, ut in compositione inde facta evidentius apparet, 
sigillis praedictcirum abbatis et conventus sigillata anno domini 
millfsimo ccxxv to , et regni regis Henrici filii Johannis x mo , et 
pracdicti abbatis anno iv' ; universis et singulis de conventu 
Wcstmonasterii grates et gratiarum actiones unanimiter refer- 15 
entibus, tanquam patri et pastori. istam compositionem ad 
instantiam prioris et conventus Westmonasterii Gregorius papa 
ix" s confirmavit, districtius inhibens no praedicta maneria in 
nsus alios convertantur. 
1 23 Nov. 1246. Obiit autem pater iste xxiii" die Novembris anno domini 30 

millesimo ccxlvi' , et regni regis Henrici tertii xxx, cum prae- 
Buricdinthe fuisset et laudabiliter gubernasset per xxiv annos; sepultusque 
Lady chapel. ( . mt ante me( }j um a ltaris in capella beatissimae Mariae virginis 
in tumba rnarmorea decenter ornata, qua postmodum tempore 
Peter Combe Willelini Colcht-stre abbatis ejusdem loci per fratrem Petrum 25 
tomb?*" Coumbe tune sacristam diruta et destructa, in eodem loco sub 
piano lapide, ut hodie cernitur, ubi nunc in pace requiescit. 
cujus tale est epitaphium : 

Ricardus Berkyng prior et post inclitus abbas: 

Henrici regis prudens fuit iste minister. 30 

hujus erat prima laus Insula rebus opima: 

altera laus aeque Thorp, census Ocham decimaeque : 

tertia Mortonae Castrum simili ratione ; 

et regis quarta de multis commoda charta. 

Clementis festo mundo migravit ab isto, 35 

M domini C bis XL sextoque sub anno. 

cui detur venia per te, pia virgo Maria. 

1 autem] enim Sp. 12 sigillatis W Sp. 15 unanimiter] + dioto 

abbati Sp. 24 que Sp. 27 lapide] + marmoreo Sp. 29 om. 

Hicardus minister W. 35 f. om. Clementis anno \V. 



Richard Berking 107 

His anni- Tenor autem anniversarii praedicti abbatis sequitur in hunc 

*Domea&' modum : Omnibus Christi fidelibus praesens scriptum inspecturis 
f. 400). Ricardus dei gratia abbas Westmonasterii salutem in domino, 

noverit universitas vestra nos de consensu et voluntate prioris 
et conventus nostri concessisse ordinasse et assignasse ad anni- j, 
versarium nostrum faciendum totum redditum novae villae de 
Mortone in Hennemers, quae facta est tempore nostro, et duas 
marcas quieti redditus de terra quae fuit Walteri del Fryth, 
quam perquisivimus in Hendone: quas sacrista Westmonasterii, 
qui pro tempore fuerit, recipiet per manuiii Adae de Basynges et 10 
heredum suorum; sal vis homagiis, releviis, cum mercato et hali- 
moto, et perquisitionibus de praedicta nova villa de Mortone 
provenientibus, quas abbates successores nostri percipient in 
perpetuum. praedictum vero anniversarium sic disposuimus 
per manum sacristae praedicti faciendum: videlicet quod post i? 
vigilias defunctorum quas constituimus solemniter decantandas, 
et post officium in crastmo in choro celebratum, centum pauperes 
in pane et cervisia cum potagio et uno ferculo carnis sive piscis 
pascantur ; et conventus habeat in refectorio vinum et duas 
pitancias bonas et competentes. dictum vero anniversarium fiet 20 
quamdiu vixerimus pro animabus patris et inatris meae in 
crastino sancti Matthei apostoli: persona vero nostra sublata de 
medio omnes praedicti redditus ad anniversarium nostrum 
revertantur, exceptis xx solidis, quos assignamus ad invenien- 
dum cervisiam et imam pitanciam conventui in refectorio in 2; 
memorato anniversario patris et inatris meae. nos autem in 
pleno capitulo con vent u nostro assentiente excommunicavimus 
solemniter omnes illos qui aliquid de praedictis redditibus 
subtrahent vel diminuent vel in alios usus convertent. ut 
autem praesens ordinatio et assignatio perpetuum robur 30 
obtineat firmitatis, praesenti scripto sigillum nostrum una 
cum sigillo capituli nostri duximus apponendum, et ipsum 
scriptum in thesauraria Westmonasterii decrevimus reservan- 
dum, sub testimonio salvatoris nostri crucifixi et beatae Mariae 
et omnium sanctorum quorum reliquiae in nostra ecclesia 3$ 
requiescunt. 

A warning to Praedictus autem abbas anno gratiae millesimo ccxxxviii 

the obec" 

tiaries. 



the obedien- ^ ^^ftga Septembris, scilicet in die sancti Rufi martyris, et 



15 om. praedicti d Sp. 21 nostre d. 22 Mathie d. 

24 revertentur d. qnas W Sp. 26 nostre d. 



108 



Flete's History of Westminster 



Two green 
copes. 



A pattern 
abbot. 



Richard 

Crokesley. 

From Fluffs 
Hist, ii 320 f. 
Elected [10] 
Dec. 124G, the 
day of the 
canonization 
of abp 
Edmund, 



xvi anno sui regiminis, excommunicavit ad instantiam totius 
conventus omncs obedientiaries subscriptos: scilicet sacristam, 
infirmarium, camerarium, coquinarium, eleemosinarium, celer- 
arium, pitanciarium, et procuratores conventus de rebus 
exterioribus, qui aliquid subtrahent vel alienabunt vel in $ 
usus proprios convertent de obedientiis suis vel proventibus 
obedicntiarum occasione amotionis suae : hoc salvo quod ea 
quae de catallis tompore amotionis suae in obedientiis in- 
venientur ipsis ad acquietanda debita sua assignentur, si con- 
tingat eos debitis obligari; vel pretium catallorum inventorum 10 
ipsis restituantur amovendis, et sic catalla succedentibus 
relinquantur. 

Quo etiani die praedictus abbas in capitulo coram toto 
conventu dedit ecclesiae Westmonasteriensi duas capas virides 
brudatas (undo una cum armis antiquis Angliae et nodis 15 
intermixes) quas emerat sutnptibus suis propriis ad dei laudem 
et ecclesiae cui praesidebat proficuum et honorem. discant igitur 
abbates futuri hujns pastoris vestigia sequi, qui dum in hac 
mortal! came viveret speculum bonorum operum factus est 
inundo, et praecipue huic monasterio, ut patet superius : et 20 
ideo cum Christo jam sine fine gaudet in caelis. 

De Richardo de Crokesley abbato. 

Ricardus de Crokesley successit Ricardo praedicto. de quo 
taliter scribitur in libro qui vocatur Flores Historiarum: Eodem 
die, quo sanctus Edmundus archiepiscopus Cantuariensis per 25 
Innocentium papam quartum canonizatus est, videlicet dominica 
proxima ante natale domini, magister Ricardus de Crokesley 
apud Westmonasterium, ejusdem ecclesiae archidiaconus, in 
abba tern ejusdem loci unanimi consensu totius conventus rite 
electus est ; turn quia ipsi officio idoneus ac sufficiens reperie- 30 
batur, turn quia domino regi, in cujus manu opus ecclesiae prae- 
dictae, immo totius ecclesiae status dependebat, erat familiaris et 
acceptus. electus est, inquam, die canonizationis beati Edmundi, 
non sine dei nutu, ut piuin arbitror sentiendum, quatenus ambo 
una die et amator et amatus honoris susciperent multipliciter 35 
incretnentum. unde per idem tempus, dicto rege impetrante, 

6 am. suis W. provenientibus Sp. 7 ea] eo W d ; om. hoc suae 

per hoi/weot. Sp. 21 Christo] + ut credimus Sp. 27 proxima] ted 

cf. Flor. Hist. n. 315, 319 f., '<jua videlicet cantatnr Gaudete in domino.' 
31 praedictae] semirutum Fl. 35 amator] honoris amator W Sp. Fl. 

(sed corr. ed. Flor.) 36 dicto] domino Fl. 



Richard BerMng, Richard Crokesley 109 

ampliata est ejusdem abbatis dignitas, ut videlicet pontificaliter 
per omnia missam celebraret. erat enim, dum adhuc idem abbas 
archidiaconatus fungeretur officio, dorninus Ricardus memoratus 
for whom he beati Edmundi devotus amator et indefessus : quod quidem 
by\he north 6 e l ectus recolens, non ingratus retributor, quandam capellam 5 
door. juxta septentrionale ostium ecclesiae suae ad honorem dicti archi- 

episcopi censuit merito dedicandam. hie siquidem cito post 
creationem suam, loco prioris sui Petri, viri sancti ac religio- 
sissimi (qui propter vitae sanctae suae eminentiam in capella 
hospitum, quam dictus rex condidit, meruit honorabilem sepul- 10 
turam) dominum Mauricium praecentorem, viruni approbatum, 
in honorem prioratus merito subrogavit. haec ibidem. 
Controversy Hie autem quinto anno sui regiminis, cum ex occasione 

conve'nt 6 cujusdam compositionis inter Ricardum Berkyng abbatem 

Westmonasterii et conventum loci ejusdem, quamplurimae inter 15 
praedictum Ricardum et ejus conventum contentiones exortae 
fuissent mediantibus dominis W. Bathoniensi et Wellensi 
episcopo et Johanne Maunsell praeposito Beverlaci, assensu 
quoque domini Henrici iii illustris regis Angliae, lis conquievit 
amicabiliter inter ipsos in hunc modum : videlicet quod de 20 
compositione praefata tres tollantur articuli, qui causam dede- 
runt contentioni ; scilicet de obedientiariis per abbatem non 
arnovendis, de carnibus monachis invcniendis, et de eorum 
maneriis non visitandis; ut patet ex quadam compositione inde 
t'acta, tarn sigillis praedictorum abbatis ct conventus signata 25 
quam etiam domini regis et praedictorum dominorum signis 
roborata. 

Iste autem abbas ob reverentiam beatae dei genitricis 

Mariae, primo anno suae creationis, ex unanimi voluntate totius 

F. of Annun- conventus in pleno capitulo statuit ut annuntiatio beatae 3 

n ' Mariae eodem modo et ordine celebretur in perpetuum quo illius 

celebratur nativitas, videlicet in quinque capis. ac etiam ad 

and of instantiam domini regis Henrici ordinavit ut festivitas sancti 

(Cf M p U 7l Ce Mauricii cum sociis suis in tribus capis de caetero celebraretur, 

1. 10.) cum processione post tertiam in capis. ecclesiam etiam de 35 

Feryng Londoniensis dioceseos praedictus Ricardus abbas appro- 

priavit pro anniversario clarae memoriae regis Henrici tertti et 

3 archidiaconus W. 4 et] ao Fl. 7 om. siquidem Sp. 

8 om. Petri W. 10 dictus] dominus Fl. 



110 Flete's History of Westminster 

Cf. ' Domesd.' consortis ejusdem, ut patet in bulla Innocentii iv u in magna 
chartuaria, folio 274. unde ex ordinatione praedicti abbatis tarn 
F. of in vigilia quam etiam in die anniversarii praedicti regis, videlicet 

c' nterbu" d ' ' n ^ esto sanct i Edmuridi archiepiscopi, servietur abbati et con- 
ventui cum duobus pitanciis ac etiam cum siminellis, et quilibet 5 
monachus ipso die habebit imam lagenam vini, cum aliis 
oneribus tanti regi exsequiis congruis et condignis. 

Property Acquisivit etiam praedictus abbas a rege praedicto, quod 

durin nVent prior et conventus haberent liberam administrationem de bonis 
vacancy. suis separatis tempore vacationis, ut in charta sequenti: 10 

Cf. 'Domesd.' Henricus clei gratia, etc. et infra : Cum bona abbatis 
Westmonasterii ct ejusdem loci prioris et conventus discreta 
sint abinvicem et separata, volentes indemnitati et tranquillitati 
eonindem prioris et conventus providere, concedimus eispronobis 
et heredibus nostris, quod quotienscumque abbatiam praedictam 15 
vacare contigerit per cessionem vel decessum abbaturn suorum, 
habeant ipsi prior et conventus liberam administrationem de 
bonis suis separatis; salvu nobis et heredibus nostris tempore 
vacationis praedictae custodia de bonis ad praedictos abbates 
pertinentibus. in cujus rei testimonium has litteras nostras zo 
praedictis priori et conventui fieri fecimus patentee, teste me 
ipso apud sanctum Edmundum vi die Septembris anno regni 
nostri xxxvi 1 ". 
tl7 Jnlyl2;W. Obiit auteni xvii" die niensis Julii apud Wyntoniam, in 

parliamento ten to ibidem, anno domini millesimo cclviii , 25 

regni vero Henrici iii xlii", cum praefuisset eidem ecclesiae 

Buried in xii annis ; sepultusque erat apud We.stmonasterium in capella 

sn3dtiund of sancti Edmundi archiepiscopi, quam ipse construxerat, ut 

Canterbury, praedicitur, in tumba decenter et honorifice praeparata. succe- 

wluch was , .... 

afterwards clente tamen post obitum cjus alicjuanto tempore, turn propter 30 

pulled down, aedificationem domus quae prope galileam sacristriae quae 

celarium dicebatur, turn propter novum opus navis ecclesiae 

postea inchoandum, praefata capella sancti Edmundi exinde 

fuit dejecta et ablata, sepulcrumque ipsius cum corpore, ut 

Removed to fertur, totaliter amotuin, et in capella sancti Nicholai sub parvo 35 

chapel of , , . , ,. 

St Nicholas, piano lapide marmoreo ante medium altans est repositum. 

cujus corpus postmoduin tempore regis Henrici sexti a fratribus 

ejusdem monasterii et aliis quamplurimis visum est, integra- 

16 velj et W. 22 die] kaL W. 



Richard Crokeslei/ 111 

liter pontificalibus indutum, in lapide magno et concavo positum. 
cujus tale est epitaphium : 

Jam Wyntonapolis de Crokesleye Ricardo 
mortis amara dedit, ct locus iste capit. 

His anni- Ad ejus anniversarium, sub forma quae sequitur solemniter 5 

^Domesd?' ' celebrandum singulis annis, assignavit manerium de Hampstede 
f. 1186). et de Stoke cum aliis redditibus : videlicet ut in vigilia et in 
anniversarii die praedicti solemnis fiat pulsatio campanarum, 
ut moris est, ad quam assignavit xiii solidos iv denarios 
annuatim. ipso quoque die ante niissam fiat erogatio mille 10 
pauperibus, et per sex dies continues sequentes quolibet die 
quingentis, cuilibet pauperi unum denarium : ad quod assig- 
navit xvi libras xiii solidos iv denarios. eodem quoque die a 
conventu in capis missa celebrabitur, ct in refectorio eisdem 
servietur cum pane, vino, duabus pitanciis et uno entremes de 15 
coquina; pro qua assignavit vii libras, et dimidiam marcain 
inter servientes abbatiae dividendam. ordinavit etiam quod 
quatuor monachi singulis diebus in perpetuum pro aniina ipsius 
celebrent ad quatuor altaria ; scilicet ad altare beatae Mariae 
virginis unus missam celebrabit de sancta Maria, alius ad 10 
altare sanctae trinitatis de spiritu sancto, tertius ad altare bcati 
regis Edwardi de ipso sancto, quartus ad altare beati Edmundi 
confessoris specialiter pro anima ipsius; ita quod in qualibet 
hujusmodi missarum specialis fiat oratio et tnemoria : ad quorum 
sustentationem assignavit xx libras. ordinavit etiam ut omni 25 
die pro perpetuo, si infra monasterium sepultus fuerit, quod 
circa tumbam illius sint iv cerei, duin missa pro ejus aniina 
celebratur, continue ardentes. et si extra monasterium se- 
pultus fuerit, tune ex iv cereis praedictis sint duo ad altare 
sanctae trinitatis, alii duo ad altare beati Edmundi confessoris, 30 
dum missae celebrantur pro eo ardentes ; ita quod in die 
anniversarii sui vel circa tumbam ipsain vel ante altaria, ut 
praedicitur, iv cerei praedicti per totum diem ardeant; pro 
quibus assignavit Ix solidos. similiter etiam ordinavit unam 
lampadem continue ardentem in capella de Totehill ante crucem, 35 
et unum cereum continue ardentem ante altare beatae Mariae 
Magdalenae dum missa ibidem celebratur ; et pro hoc assig- 
navit unam marcam. et per manus infirmarii qui pro tempore 

35 Tothulle d. 



112 



Flete's History of Westminster 



but soon 



reasonable 



fuerit omnia praedicta sunt implenda; assignans eidern mane- 
rium de Hampstede et manerium de Stokes cum suis pertinentiis, 
totum rcdditum de socna de Moun, et alios redditus, etc. ; 
excommunicans omnes illos, una cum omnibus presbyteris dicti 
monasterii in unum congregatis, qui fraudulenter et injuste de 5 
hac ordinatione aliquid subtraxerint et in alios usus permuta- 
verint; sigillis domini regis, praedicti abbatis, et conventus huic 
ordinationi appositis; data in capitulo die Veneris proxima 
post feistum sanctae Barnabae apostoli anno domini millesimo 
cclvi 10 . I0 

Confirmed by Acquisivit etiani confinnationem dicti anniversarii ab 
the pope {cf. Alexandra papa iv" in haec verba: Alexander episcopus ser- 

' Domesd. 

f. 120); vus sorvorum dei dilecto fiho Ricardo, capellano nostro, abbati 

Westmonasterii, etc. et infra: Volentes ut hujus tua dispositio 
perpetuis temporibus inviolabiliter observetur, id auctoritate 15 
apostolica confinnamus. 

Sed tandem post obitum abbatis praedicti infra decem 
:llmo *. impetrata inodificatione super eodem anniversario a papa 
Clemente iv", j)er ordinatioiiem abbatis de Waltham et aliorum 
in hac parte judicum delegatorum, ad moderatam formam re- 10 
dactum ust ; videlicet pro anniversario praedicto decem marcae 
in perpctuuni assignentur, prout in littera abbatis de Certeseya 
auctoritate domini Clementis papae iv plenius continetur, quae 

Cf. 'Domesd.' sic incipit : Viris veiu-rabilibus et religiosis, domino R. dei gratia 

abbati Westmonasteriensi, etc. et infra: Nos igitur quod ab 25 
eodem abbate de Waltham et a vobis factum est in hac 
parte ratum habentes, vos et singulos vestrum, qui sententiam 
hujusmodi forsitan incurrcrunt, auctoritate nobis in hac parte 
commissa absolvimus. et super irregularitate, si quam vos 
immiscendo divinis sententia praedicta ligati incurristis, vobis 30 
cum auctoritate hujusmodi dispensamus, vobis in remissionem 
peccatorum et nomine paenitentiae injungentes ut praedictum 
decem marcarum redditum in usus anniversarii praedicti de 
caetero fideliter dispensetis, etc. 

Praedictus autem rex anno regni sui xlii <mandavit> per 35 
litteras suas Adae Ayston custodi abbatiae Westmonasteriensis, 
quod curn bona prioris et conventus Westmonasterii penitus 
separata sint a portione abbatis ejusdem loci, de bonis et por- 
tionibus ad ipsos priorem et conventum spectantibus in nullo se 
14 bias d. 30 iu miscendo W. legati W. 






Philip Lewesham, Richard Ware 113 



Philip 
Lewesbam, 
elected Aug. 
(1258). 



t!259[?]. 



Richard 
Ware 



brings borne 
workmen 
from Rome : 



who made 
the great 
pavement, 



A.D. 1268. 



intromitteret, sed ipsos de eisdem libere disponere permitteret, 
sicut prius facere consueverunt. sub data apud Westmonasterium 
xxiv die Julii. 

De Philippe Levesham abbate. 

Philippus Levesham, prior Westmonasterii, post mortem 5 
praedicti Ricardi abbatis mense Augusti in abbatem illius 
loci fratrum communi assensu electus est ; transfretansque 
postmodum ad curiam Romanam pro confirmatione sua ob- 
tinenda, ibidem diem clausit extremum anno domini millesimo 
cclix , et regni regis Henrici tertii xliii . et sic vacavit abbatia 10 
Westmonasterii a xvii die mensis Julii, quo die praedictus 
Ricardus de Crokesleye obiit, ut supra, usque ad confirmationem 
Ricardi de Ware, videlicet per duos annos et amplius. 

De Ricardo de Ware abbate Westmonasterii. 

Richardus de Ware post mortem praedicti Philippi electus 15 
est in abbatem Westmonasterii per viam compromissi ; transfre- 
tansque ad curiam Romanam confirmationem suam quam citius 
impetravit, et sic a papa inde recessit. repatriando tamen 
adduxit mercatores et operarios, ducentes secum lapides illos 
porphyriticos, jaspides, et marmora de Thaso, quos sumptibus 30 
suis propriis emerat ibidem, ex quibus ipsi operarii coram 
magno altari Westmonasterii mirandi operis fecerunt pavirnen- 
tum: in cujus latere boreali dicto abbati sub opere praedicto 
decentissimam composuerunt ipso praecipiente sepulturam. 

Versus in praedicto pavirnento circulariter scripti : i< 

Si lector posita prudenter cuncta revolvat, 

hie finem primi mobilis inveniet. 
sepes trima ; canes et equos hominesque subaddas, 
cervos et corvos, aquilas, immania cetae, 
mundum : quodque sequens preeuntis triplicat annos. 30 

Sphericus architypum globus hie monstrat macrocosmum. 

Christi milleno bis centeno duodeno 
cum sexageno, subductis quatuor, anno, 
tertius Henricus rex, urbs, Odoricus et abbas 

hos compegere porphyreos lapides. 35 

28 trima] trina W Sp. (but cf. MS Arund. 30 in Heralds' College, cited 
by Lethaby Westm. Abbey and the King's Craftsmen, p. 311). super- 

addas Sp. 33 anno] uno W. 34 urbis W. 35 lapides] At this point 
Sporley adds the following explanations : Intellectus quattuor versuum predict- 

K. F. 8 



114 



Flete's History of Westminster 



The Custom- 
ary. 



Treasurer of 
England. 



Librum quoque Consuetudinarium, in iv partes divisum, et 
ad communem omnium utilitatem permaxitne necessarium, tarn 
pro divino officio quam etiam pro diversis hujus monasterii con- 
suetudinibus, ex totius conventus assensu fieri mandavit: ac tres 
partes ejusdem in uno volumine in custodia praecentoris et 5 
succentoris remanere decrevit, quartam autem partem ordinis 
sub custodibus reponi ordinavit. et felicis memoriae frater 
Willclmus Haseley in hoc opere praecipue laborans ad finem 
debitum perduxit. 

Iste (juidem vir sapiens et discretus factus est regis et regni 10 
thesaurarius, et similiter specialis ejusdem regis consiliarius. qui 
ecclesiam suam de sexcentis marcis exoneravit, in quibus obli- 
gata fuerat diversis rnercatoribus pro negotiis praedicti Philippi 
abbatis West monasterii electi exsequendis in curia Romana, 

orum. Christ! milleno etc.: anno dornini millesimo ducentesirno sexagesimo 
octavo, rex: Henricus tertius. urbs: lioma. Odoricus : sc. caementarius. 
abbas : sc. Eicardus de Ware, compegere : sc. composuerunt. hos lapides 
porphyriticos : id est, diversi colons in pavimento supradicto. 

Intellectus illius versus in medio dicti pavimenti per circuitum unius lapidis 
rotundi, qui sic incipit : Sphericus etc. sphericus globus : sive lapis iste 
rotundus habens in KB colores quattuor elementorum hujus mundi, videlicet 
ignis aeris aquae et terrae. monstrat : i.e. declarat in se. macrocosmum : i.e. 
majorem nwndum. archetypum : i.e. figurativum'principalem. microcosmus 
enim dicitur minor mundus, sc. homo ; macrocosmue dicitur major mundus, 
iste vitlelicet in quo nos habitamus. 

Intellectus autem quinque versuum in quadrangulis talis est. Si lector 
posita etc. : sic nota quod primum mobile dicitur proprie mundus iste, cujus 
aetatem sive finem scriptor ex quadam imaginatione sua per incrementum 
numeri triplicati dicit aestimandum, sic : Sepes trina : i.e. trium annorum. 
sepes : hoc est sepes semel facta perdurabit ad tres annos. canis perdurabit ad 
tres sepes, i.e. ad ix annos. equus perdurabit ad tres canes, i.e. per xxvii annos. 
homo perdurabit ad tres equos, i.e. per Ixxxi annos. cervus perdurabit ad tres 
homines, i.e. per ccxliii annos. corvus perdurabit ad tres cervos, i.e. per dccxxix 
fuinos. aquila perdurabit ad tres corvos, i.e. per ii m clxxxvii annos. cete grande 
perdurabit ad tres aquilas, i.e. per vi m dlxi annos. mundus perdurabit ad tria 
cete grandia, i.e. per xix" 1 dclxxxiii annos. et ita ab origine mundi usque ad 
finem ejusdem secundum imaginationem istius scriptoris eruut in toto praedicti 
anni. 

Scriptura versuum in literis lapideis et deauratis per circuitum feretri sancti 
Edwardi seorsum talis est : 

Anno milleno domini cum septuageno 

et bis centeno cum completo quasi deno, 

hoc opus est factum quod Petrus duxit in actum, 

Romanus civis. homo, causam noscere si vis, 

rex fuit Henricus, sancti presentis amicus. 

8 om. in hoc opere praecipue laborans Sp. 9 perduxit] + sub anno domini 

millesimo cclxvi< et regni regis Henrici tertii anno [...] Sp. (but cf. Customary 
p. vi). 11 om. et W. 



Richard Ware 



115 



Visitation of 
the Hospital 
of St James. 



Cf. Statutum 
Octoboni, 
' Domesd.' 
f. 28. 



Cf. Muni ni. 
Bk 12, f. 90. 



t8 Deo. 1283. 



Buried before 
the high altar, 
to the north. 



His anni- 
versary. 
Cf. ' Domesd. 
f. 617 b. 



ante suam confirmationem ab hac luce migrantis. praedictus 
autem abbas Ricardus plenam jurisdictionem in hospital! sancti 
Jacobi prope Westmonasterium habuit ; qui ibidem misit tres 
fratres dicti monasterii ad visitandum praedictum hospitalem 
tarn in capite quam in mernbris, et corrigendum quae ibidem 5 
invenerint corrigenda, anno domini millesimo cclxxvii , nonis 
Februarii, et ejusdem anno [...]. hujus autem abbatis tempore, 
videlicet anno nono, venit in Angliam Octobonus legatus, sancti 
Adriani diaconus cardinalis. qui multa apud Westmonasterium 
pro ejusdem loci reformatione ibidem instituit, ut supra folio i 
[...]: qui videlicet cardinalis una cum praedicto abbate statuerunt 
et praeceperunt firmiter teneri in hospitali praedicto statuta ab 
ipsis ordinata, sub poena suspensionsis ab ingressu ecclesiae et 
subtractionis alimentorum suorum ; quae sic incipiunt: Cum 
omnis sancta congregatio requirit ordinem, etc., ut supra folio 15 
[...]. praeterea tempore Ricardi Berkynge abbatis West- 
monasterii aedificata est domus sive hospitalis sancti Jacobi 
praedicti: ibidem ex assensu regis Henrici tertii et ejusdem 
regis consilii ordinatae erant per praedictum abbatem West- 
monasterii quaedam constitutiones, a fratribus et puellis ejusdem 20 
hospitalis firmiter observandae, ut patet supra folio [...]. deindc 
successor praedicti abbatis, Ricardus Crokesley, plenam jurisdic- 
tionem habuit in praedicto hospitali absque ulla reclamatione 
vel impedimento alicujus personae. 

Obiit autem abbas praedictus viii" die Decembris anno 15 
domini millesimo cclxxxiii , et regni regis Edwardi primi 
post conquestum xii, cum praefuisset dicto monasterio xxiii 
annis et amplius : sepultusque est ante magnum altare in piano 
pavimento porphyritico ex parte boreali, juxta tumbam domini 
Odomari de Valencia comitis de Pembroke, cujus tale est 30 
epitaphium : 

Abbas Richardus de Wara qui requiescit 
hie portat lapides quos hue portavit ab urbe. 

Charta anniversarii praedicti abbatis : 

Anno gratiae millesimo cclxxi , die beati Thomae martyris, 35 
Ricardus de Wara permissione divina abbas Westmonasterii de 



10 at supra folio] prout in quodam statute ejuedem legati inseritur Sp. 
15 out. ut supra folio Sp. 21 cm. supra folio Sp. 25 viii ] secundo Sp. 

30 Valens W. 

82 



116 Flete's History of Westminster 

assensu et voluntate totius conventus sui statuit et ordinavit in 
pleno capitulo, quod terra de Kelveden, quae fuit quondam 
domini Willelnri de Bonquor, quam idem abbas de manibus 
Hervei de Becham redemerat, portion! celario conventus 
assignatae addatur: et quod de dicta terra et xii marcis de 5 
Combe post mortem abbatis praedicti ejus anniversarium, prout 
moris est pro aliis abbatibus Westmonasterii, singulis annis 
solemniter celebretur. in quorum testimonium huic scripto 
apposuerunt sua sigilla, in nitentes in contrarium excom- 
municationis sententia promulgata. acta in pleno capitulo die 10 
et anno supradictis. 

Temporal ia autem abbatiae post mortem dicti Ricardi nuper 
abbatis dominus rex commisit Malcolmo de Harley, ita quod re- 
sponderet domino regi de exitibus. et vacavit abbatia ab octavo 
die Decembris anno regni regis Edwardi primi xii, quo die ipse 15 
abbas obiit, usque in vicesimum diem Junii proxime sequentern, 
antequam liberaret temporalia praedicta fratri Waltero de 
Wenlok, in abbatem ejusdem loci electo et consecrato ; ut 
plenius patet praedicti in compoto Malcolmi de exitibus tem- 
poralium abbatiae praedictae, videlicet in rotulo magno de anno 10 
xii regis Edwardi primi, rotulo compotorum. 
Walter De Waltero de Wenlok abbate. 

elected'si Dec Walterus Wenlok post mortem praedicti Ricardi in vigilia 
(1283). circumcisionis domini per viam compromissi in abbatem West- 

He too was monasterii electus est. hie autem venerabilis pater similiter 15 
regis thesaurarius erat. qui perquisivit de Willelmo Deurford 
milite maneria de Deurhurste et Hardewike in comitatu 
Gloucestriae, cum hamelettis de Waleton, Apperley, Whitfeld, 
Trynleye, Cors et Haurigge, et quartam partem hundredi de 
Durherste: quae quidem maneria et hameletta ipse Willelmus 30 
et antecessores ipsius tenuerunt de ecclesia Westmonasterii ad 
feodi firmam, reddendo per annum abbati Westmonasterii xxiv 
libras annui redditus, a tempore Gervasii abbatis, ut supra 
Cf. p. 89, capitulo [...]. ac etiam perquisivit in villa Westmonasterii in 

vico regio certos domos in nundinis Westmonasterii de Stephano 35 
Cornhulle, quae modo sunt in manibus sacristae, et valent ultra 
reprisam communibus annis Ixvi solidos viii denarios et ultra. 

4 porcioni celerio d ; porcionem celario celerarii W ; celario celerarii Sp. 
7 in Westm d. 10 provulgata d Sp. 13 Malcolyno W. 19 eompo W ; 
composicione Sp. Malcolini W. 



Richard Ware, Walter Wenlock 117 

ac etiam assignavit portion! conventus boscum de Bradhegge in 
manerio de Greneford, qui fuit ab antique de portione abbatis. 
Gifts of plate. Iste autem abbas assignavit conventui post mortem ejns 
vasa argentea ; scilicet discos, salsaria et pecias argenteas pon- 

Two serjeant- deris 1 librarum et amplius. praeterea magister Willelmus 5 
cies redeemed. , ,,, , . . , ... 

de Wendone remisit pro se, heredibus et executoribus suis 

totum jus et clameum quod habuit vel aliquo modo habere 
potuit in duabus serjanciis cum omnibus suis pertinentiis ; vide- 
licet in serjancia vestibuli et in serjancia pincernariae West- 
monasterii, cum corrodiis, stipendiis et aliis commoditatibus 10 
eisdem pertinentibus, praedicto abbati et successoribus suis in 
perpetuum. pro hac autem relaxatione et quieta clamatione 
praedictus abbas et conventus ejusdem loci concesserunt eidem 
Willelmo, quod nomina ipsius Willelmi et Johannis Giffard in 
singulis missalibus suae ecclesiae ad ipsorum perpetuam me- 15 
moriam indelibiliter conscribantur, ipsorum animabus ac etiam 
animabus Roberti de Wendone et Luciae uxoris suae plenam 
fraternitatem et sororitatem ecclesiae suae concedentes. ac 
etiam quod nomen praedicti magistri Willelmi in martilogio 
Cf. 'Domesd.' ipsorum conscribatur, et singulis annis in capitulo in perpetuum zo 

recitetur, ut patet in magna chartuaria foliis 91, 92, 93. 
A great fire, Hujus autem abbatis <tempore>, anno videlicet xvii, iv 

[1298] kalendas Aprilis, accenso igne vehementer in minori aula palatii 

destroys the regii, ac flamma tecturam domus attingente ventoque agitata 

monastic * ' . 

buildings. abbatiae vicmae aedincia devoravit. ob quam causam rex i-, 

Edwardus et praedictus abbas et conventus petierunt a papa 
Clemente, ut ecclesiae de Kelvedene et Sabrichesworthe Lon- 
Cf. Bull of doniensis dioceseos in usus praedictorum abbatis et conventus 
(slSa V l35l) auctoritate apostolica in perpetuum unirentur et incorporentur. 
Munim. Bk 3, et dominus papa regis supplicationibus et praedictorum abbatis 30 
et conventus inclinatus praedictas ecclesias ecclesiae West- 
monasterii in perpetuum univit et incorporavit, ut patet in 
bulla Clementis. 

Q. Eleanor's Dominus Edwardus rex post conquestum primus anniver- 

anmversary. sar i um bonae memoriae Alianorae reginae consortis suae certis 35 

maneriis abbati praedicto priori et conventui datis et assignatis 

ordinavit, cum certis oneribus faciendis et supportandis in die 

anniversarii praedicti et aliis anni temporibus, ut plenius patet 

2 que W Sp. 19 martilogio] d ; raartilagio Sp. ; martilago W. 



118 Flete's History of Westminster 

in chartis inde confectis. sed ne prior et conventus vitio pro- 
prietatis aliquo modo incurrerent super residue pecuniarum 
remanente post distributionem pauperum factam in dicto anni- 
versario, tandem, post plurimas contentiones inter ipsos abbatem 
priorem et conventum ortas et finitas, praedictus abbas pie et 5 
misericorditer cum illis dispensavit, ut in sequenti charta plenius 
continetur : 

Cf. ' Domesd.' Walterus de Wcnlok permissione divina abbas Westmon- 
asterii dilectis sibi in Christo filiis, suppriori et conventui suo 
Westmonasterii, salutem in domino, affectioni et voluntati 10 
domini Edwardi regis Angliae illustris nuper defuncti conde- 
sccndcre et quatenus licite poterimus complere cupientes, re- 
siduum distributionis, si quid remanserit post distributionem 
pauperum factam in die anniversarii clarae memoriae dominae 
Alianorae quondam reginae Angliae, consortis ejusdem doinini 15 
regis, ad vestras pitancias seu inter vos dividendum assignamus; 
et tenore praesentium consentimus ex gratia nostra speciali 
uberius vobis concedentes, quod cum qualitercumque seu quali- 
curnque ex causa custos maneriorum ad anniversarium dictae 
reginae per praedictuin dominum regem concessorum et assigna- 20 
toruin amoveri contigerit, vohunus pro nobis et successoribus 
nostris, quod duo fratres nostri conventus per vos electi nobis et 
successoribus nostris praesententur ; ex quibus is quern nos seu 
successores nostri duxerimus seu duxerint admittendum, eidem 
cura maneriorum praedictorum de caetero committatur; ut per 15 
haec omnis murmurationis materia et occasio, quae per regulam 
beati Benedicti praecipue inhibentur, a nobis de caetero tollantur 
et extirpentur. manerii vero de Durherste per nos vobis et suc- 
cessoribus vestris concessi, ordinati et assignati, volumus quod 
de assensu nostro et successorum nostrorum vestraque unanimi 30 
voluntate et electione fideli filio ecclesiae et monacho custodia 
committatur, qui vobis ratiocinium de eodem manerio reddat 
annuatim ; et quod super compoto ejusdem de proficuo manerii 
praedicti ultra concessionem vestram pro salute animae nostrae 
temporibus successivis faciendam remanserit annuatim, volumus 35 

8 Walterus] Ricardus Sp. (apparently Flete began to copy the similar dispen- 
sation of Richard de Kedyngton, which immediately follows in ' Domesday,' and 
the subsequent corrections were incompletely made). 9 suppriori] d ; priori 
W Sp. (as in R. de K.). 14 om. pauperum W Sp. 15 om. domini W Sp. 
16 dividendas W Sp. 2ft om. concessorum et d. 26 materia] causa W. 

29 om. ordinati W Sp. 34 ultra] usque W Sp. 35 remansit W. 



Walter Wenlock 



119 



t25 Dec. 1307 



Cf. Flor. 
Hist, in 140. 



Buried south 
of the high 
altar. 



His anni- 
versary. 



quod ad voluntatem vestrarn de eodem remanenti disponetis, 
idem remanens proportionaliter inter vos dividendo seu aliter 
assignando. et ne contra vos super proprietatis materia hac 
occasione possit causari, pro nobis et successoribus nostris, tain 
super remanenti proficui dicti manerii de Durhurst, quam etiam 5 
super residue distributionis reginae praedictae, quatenus in 
nobis est, vobiscum dispensamus. in cujus rei testimonium 
sigillum commune capituli nostri ex unanimi assensu totius 
conventus nostri una cum sigillo nostro apponi procuravimus. 
data apud Westmonasterium xviii die mensis Deceiabris anno 10 
domini millesimo cccvii . 

Conventus autem nunquam fuit seisitu.s de praedicto manerio 
de Durhurst in vita praedicti abbatis, nee etiam post mortem 
ejus; et ideo abbates eidem succedentes maneriurn praedictum 
in manibus suis custodiunt, praedicto convcntui nihil inde 15 
reddendo. 

Postquam autem xxiv annis minus sex diebus feliciter 
gubernasset, migravit a saeculo cum Christo victurus in aeter- 
num. unde scribitur in libro qui dicitur Flores historiarum : 

Altitude caelestis consilii cuncta disponens, risumque ali- 20 
quando miscens cum dolore, monachis ecclesiae Westmonasterii 
calicetn araaritudinis propinavit, ab hac luce subtrahendo venera- 
bilem patrem Walterum de Wenlok ojusdem ecclesiae pium 
pastorem, regulae et ordinis sancti Benedicti zelatorem prae- 
cipuum, ecclesiae suae et fratribus multorum bonorum acquisi- 25 
torem atque largitorem : qui xxv a die Decembris, hoc est in 
medio secundae missae in nocte natali.s domini, in manerio suo 
de Pireforde spiritum reddidit creatori: cujus corpus ad ecclesiam 
Westmonasterii delatum juxta magnum altare versus austrum 
sibi condignam accepit sepulturam. haec ibidem, anno domini 3 
millesimo cccvii , et regis Edwardi secundi anno primo. cujus 
tale est epitaphium : 

Abbas Walterus jacet hie sub marmore tectus : 
non fuit austerus, sed mitis famine rectus. 

Anniversarium quoque ipsius post mortem ejusdem in capis 35 
celebrabitur, ut patet per chartam sequentem: 

1 om. vestram W Sp. 2 om. aliter W Sp. 29 delatum] + secundo 

die Januarii Fl. 31 primo] + sepultusque est in eoclesia praedicta secus 

magnum altare extra hostium australe feretri sanoti Edwardi, ante presbiterium 
ibidem, sub piano pavimento et lapide marmoreo decenter ornato Sp. 



120 Flete's History of Westminster 

Cf. ' Domesd. 1 Pateat universis quod nos Walterus permissione divina abbas 
Westmonasterii per assensum totius conventus nostri concedimus 
et tenore praesentium confirmamus, quod sacrista noster West- 
monasterii qui pro tempore fuerit recipiat libras iv sterlingorum 
de domibus in nundinis sancti Edwardi pellipariis assignatis : 5 
ita tamen quod in crastino sanctae Barbarae virginis cuilibet 
monacho professo per manus dicti sacristae singulis annis pro 
speciebus emendis duodecim denarii liberentur; et si quid 
remanserit de libris quatuor supradictis die superius annotate 
pro vino et pitancia cedat in usus conventus. ordinamus insuper 10 
per communem assensum, sicut superius est expressum, quod 
pro nostro anniversario post mortem nostram in capis annis 
singulis celebrando, conventui qui pro tempore fuerit viginti 
marcas ad communem utilitatem conventus per manus dicti 
sacristae de domibus nostri abbatis pro praedictis nundinis jam 15 
erectis vel in posterum erigendis dicto conventui liberentur. 
contradictores malevolos et rebelles temporibus successivis nos 
et omnes capellani in consignatione praesentium assistentes ex- 
communicationis vinculo innodamus. et ut haec ordinatio nostra 
robur obtineat perpetuae firmitatis, sigilla nostra authentica et 10 
communia praesentibus sunt appensa. datum in capitulo nostro 
Westmonasterii die sancti Thomae apostoli, anno domini mille- 
simo cclxxxviii". 

Et vacavit abbatia praedicta per mortem dicti abbatis ibidem 
per duos annos integros et xvi septimanas, videlicet a die natalis 15 
domini anno regni regis Edwardi filii regis Edwardi primo, quo 
die ipse abbas obiit, ut patet per breve regis cujus data est xxx 
die Decembris anno praedicto, usque festum sancti Michaelis 
proxime sequens, videlicet anno secundo incipiente ; et ab eodem 
festo sancti Michaelis anno secundo usque idem festum proxime 30 
sequens, videlicet anno tertio incipiente, et ab eodem festo sancti 
Michaelis anno tertio incipiente usque xxv tum diem Aprilis 
proxime sequentem; antequam liberaret temporalia praedicta 
fratri Richardo de Kedyngton in abbatem ejusdem loci electo et 
confirmato per breve regis patens, ut patet in compoto Johannis 35 
Foxeley custodis temporalium abbatiae praedictae in manu regis 
existentium, ut patet in magno rotulo de anno iii praedicti regis 
Edwardi filii regis Edwardi, rotulo compotorum. 

16 vel] et W. 18 captti d ; capituli W. 



Walter Wenlock, Richard Kedyngton 121 

Richard De Richardo Kedyngtone abbate. 

Ricardus Kedyngton, alias dictus Sudbury, abbas successit 



elected 26 Jan. praefato Waltero defuncto; qui per viam compromissi in crastino 
Cf. Flares conversionis sancti Pauli de monacho in abbatem Westmonasterii 
Hut. m 140. electus est, qui in omnibus actibus suis palam acquisivit ct 5 
exhibuit suo praedecessori laudis titulum et honoris, hie autem 
dispensavit cum priore et conventu super residuo distributions 
pecuniae maneriorum reginae Alianorae, et sub qua forma 
custos praedictorum maneriorum de caetero ordinaretur, ut hie 
sequitur: 10 

Cf. ' Domesd.' Richardus de Kedyngton permissione divina abbas West- 
monasterii dilectis filiis priori et conventui suo Westmonasterii 
salutem in domino sempiternam. affectioni et voluntati domini 
Edwardi regis Angliae illusti-is nuper defuncti condescendere 
cupientes, ac benignam dispensationem bonae memoriae Walteri 15 
de Wenlok praedecessoris nostri quam erga filios suos gessit 
imitare volentes, residuum distributionis, si quid remanserit 
post distributionem pauperum factam in die anniversarii clarae 
memoriae dominae Alianorae quondam reginae Angliae consortis 
ejusdem regis, ad vestras pitancias sen inter vos dividendum 20 
assignamus gratiose, ac etiam tenore praesentium consentimus 
ex gratia nostra speciali uberius vobis concedentes, quod cum 
qualitercumque seu qualicumque ex causa custos maneriorum 
ad anniversarium dictae reginae per praedictum dominum 
regem assignatorum amoveri contigerit, volumus pro nobis et *5 
successoribus nostris quod duo fratres nostri conventus per vos 
electi nobis et successoribus nostris praesententur; de quibus 
ille quern nos seu successores nostri duxerimus seu duxerint 
admittendum, eidem cura maneriorum praedictorum de caetero 
committatur ; ut per haec omnis murmurationis materia et 30 
occasio, quae per regulam beati Benedicti praecipue inhibentur, 
a nobis omnino tollantur et extirpentur. et ne contra vos super 
proprietatis materia hac occasione in posterum possit causari 
pro nobis et successoribus nostris super residuo distributionis 
praedictae, ex plenitudine potestatis nobis commissae vobiscum 35 
misericorditer dispensamus. in cujus testimonium sigillum 
commune capituli nostri ex unanimi assensu totius conventus 

11 Kidington d. 12 monasterii Westm W. 20 om. vestras W. 

dividendas W. 28 quern] qui tarn W. seu] quam W. 29 adraittemus W. 
30 om. materia W. 



122 



Flete's History of Westminster 



+9 Apr. 1315 



Buried near 
the Paschal 
candle. 



No anni- 
versary is 
recorded. 



William 
Curtlyngton, 
24 Apr. 1315. 

Rebuilds 
manor-house 
at Islip, 



(Cf.'Domesd.' 
ff. 456, 476.) 



nostri una cum sigillo nostro praesentibus fecimus apponi. 
datum apud Westmonasterium sexto die Decembris anno domini 
millesimo cccxi . 

Obiit autem pater iste nono die Aprilis anno domini millesimo 
cccxv , et regni regis Edwardi secundi octavo, cum praefuisset 5 
eidem loco et strenue gubernasset vii annis x septimanis et iii 
diebus. sepultusque est ante magnum altare in inferiori pavi- 
mento, ubi cereus paschalis solet stare, ex parte videlicet dicti 
pavimenti australi, sub lapide raarmoreo piano cum imagine 
ipsius pontificaliter induto in metallo aereo honeste exarata 10 
cum tali epitaphio : 

Hie jacet Bicardus de Sudbury, quondam abbas hujus 
loci: cujus animae propitietur deus. amen, paternoster, ave 
Maria. 

Ad cujus anniversarium nihil omnino legimus assignatum. 15 
temporalia autem abbatiae Westmonasteriensis post mortem 
istius abbatis dominus rex commisit Willelmo Merre, ita quod 
responderet domino regi de exitibus. et duravit ista vacatio a 
nono die Aprilis anno viii, quo die ipse abbas obiit, usque in 
xxvii diem Januarii anno x, scilicet per unum annum et tria 20 
quarteria anni et xxi dies ; antequam liberaret temporalia 
abbatiae praedictae Willelmo Curlyngton in abbatem West- 
monasterii electo et confirmato, ut plenius patet in cornpoto 
dicti Willelmi Merre de exitibus temporalium dictae abbatiae, 
in inagno rotulo dc anno x regis Edwardi filii regis Edwardi, 25 
rotulo cornpotorum. 

De Willelmo Curtlyngton abbate. 

Willelmus Curlyngton per viam spiritus sancti electus est in 
abbatem Westmonasterii xxiv die mensis Aprilis post mortem 
praedicti Richardi. hie autem pater manerium de Yslepe in 30 
comitatu Oxoniae a fundamentis de novo construxit, valde 
sumptuose, ut ibidem cernitur, in loco in quo jam existit ; quia 
ante tempora sua manerium praedictum in alio loco juxta 
ecclesiam parochialem : in quo loco sanctus rex Edwardus 
natus erat, ut habetur in telligrapho ipsius regis, qui sic 35 
incipit: In nomine sanctae et individuae trinitatis, patris et 
filii et spiritus sancti, ego Edwardus etc. et infra fere circa 
finem : Postremo ego ipse pro spe retributionis aeternae. et 
infra : Posui in dotalicium et in perpetuam hereditatem. et 
22 Curtlyngton Sp. 28 de Curtlyngton Sp. 



William Curtlyngton 123 

paulo post: In primis Yslepe villam, in qua natus fui, cum 
omnibus sibi pertinentibus. 

and at Ac etiam aedificavit praedictus abbas Willelmus manerium 

suum de Suttone in comitatu Gloucestriae. idemque dedit 
unum missale bonum magno altari Westmonasterii. hie autem 5 
pater plenam jurisdictionem in hospitali sancti Jacobi habuit ; 
qui in visitations sua in code in hospitali tenta v kalendas 
Martii anno domini millesimo cccxxii plura ibidem statuit, et 
alia multa beneficia fecit ad illius loci commodum et honorem 
ac religionis incrementum, ut supra folio [...]. 10 

til Sep. Obiit autem xi die Septembris anno domini millesimo 

(1333) . . 

cccxxx primo, et regni regis Edwaidi tertii post conquestum 
Buried before septimo, curn praefuisset ibidem annis xvi et amplius ; sepul- 
a]tar em ' tusque est in australi parte ecclesiae ante altare sancti Benedict!, 

juxta tumulum domini Johannis Shordich militis, versus vesti- 15 

bulum divertendo, sub piano lapide mannoreo tanti patris honor! 

congruo. cujus tale est epitaphium : 

Haec est abbatis Willelmi tumba, sciatis : 

quern mors amovit, et Curlyngtonia fovit. 

in mortis portu se Christi corpore pavit : 10 

sic expiravit mundus confessus ab ortu. 

Of. 'Domesd.' Cujus anniversarium sequitur sub hac forma: 
liand) **** Omnibus sanctae matris ecclesiae filiis, ad quos litterae 
praesentes pervenerint, frater Willelmus de Curlyngtone per- 
missione divina abbas Westmonasterii salutem in domino 25 
sempiternam. noveritis nos ad petitionem et requisitionem 
unanimem dilectorum filiorum nostrorum prioris et conventus 
monasterii nostri praedicti remisisse, relaxasse et pro nobis et 
successoribus nostris in perpetuum quietum clamasse dilectis 
filiis nostris priori et conventui praedictis, ac portioni eorundem, 30 
unum adventum et hospicium annuum per duos dies duraturum, 
quod nos et praedecessores nostri percipere solebamus in mane- 
rio de Hendone infra primum diem anni et ultimum, prout in 
quodam fine inter Gilbertum le Rous, quondam dominum de 
Hendone, et praedecessores nostros inde levato plenius con- 35 

1 Gihtslepe d. 3 praed. abbas W.] a fundamentis Sp. 4 idemque] 

item Sp. 10 om. supra folio Sp. 15 militis] + sub lampade ibidem Sp. 

16 tanti congruo] cum imagine ipsius pontificaliter iuduti in metallo aereo 
exarata Sp. 19 Curtlintonia Sp. 24 Curtlington d. 



124 Flete's History of Westminster 

tinetur ; et pro quo quidem hospitio sive adventu, ut praedicitur, 
nos ac praedecessores nostri decem marcas sterlingorum de 
praedicto Gilberto le Rons et heredibus suis annuatim in 
manerio de Hendon percipere solebamus: ita quod nos nee 
successores nostri abbates Westmonasterii in adventu seu hos- 5 
pitio seu decern marcis pro eisdein, ut praedicitur, in manerio 
de Hendone praedicto quicquid de caetero exigere seu vindicate 
poteritnus in futurum : salvis nobis et successoribus nostris aliis 
servitiis ab eodem manerio de Hendone nobis debitis, tarn de 
falcatoribus ut plaustris qnam de meremio pro una logia singulis 10 
annis ad prata Westmonasterii et wallas inveniendo, prout in 
eodem fine, ut praemittitur, plenius continetur. et pro hac 
remissione, relaxatione et quieta clamantia, ut praemissum est, 
praedicti prior et conventus ex eorum unanimi assensu et con- 
sensu pro se et successoribus suis favorabiliter nobis concesserunt 15 
quod post decessum nostrum anniversarium nostrum singulis 
annis, cum accident, in dicto monasterio nostro ab eisdem 
solemniter et cum pulsatione magnarum campanarum in per- 
petuum celebretur in forma subscripta : videlicet quod die 
anniversarii praedicti viginti quinque solidi sterlingorum, seu 20 
panes ad valorem tantae summae, trescentis pauperibus dis- 
tribuantur ; et eodem die pro vino et pitanciis in conventu 
centum solidi f'ratribus assignentur. et pro duobus cereis 
ardentibus circa tumbam in vigilia et in die anniversarii nostri 
tres solidi et quatuor denarii sacristae Westmonasterii, et tres 25 
solidi illi fratri, qui pitancias providebit, ac duo solidi servien- 
tibus ecclesiae pro pulsatione campanarum assignentur et in 
perpetuum persolvantur, per manus ballivi qui pro tempore 
fuerit, de proventibus manerii de Hampstede, ad summam 
decem marcarum praedictarum. et pro recompensatione hospitii 30 
antedicti ad quae omnia et singula praemissa in perpetuum 
singulis annis post obitnm nostrum, pro salute animae nostrae 
et pro animabus omnium ndelium defunctorum, complenda et 
perficienda, dicti prior et conventus se et successores suos, et 
manerium suum de Hampstede cum pertinentiis praedictum, 35 
coercion! et jurisdiction! abbatis Westmonasterii qui pro tempore 
fuerit gratanter submiserunt per praesens scriptum, ad per- 
petuam rei memoriam sigillo nostro una cum sigillo communi 

1 quo quidem] quodam W. 4 Hendon] + predioto d. 6 seu] vel d. 

10 mearemio W. 15 finabiliter d. 24 tumbam] + eius W. 34 om. ee W. 



Thomas 
Henley. 
Elected 
Sep. (1333). 

Jurisdiction 
over Hosp. of 
St James 
(cf. John 
Redyng, in 
Cleopatr. 
A. xvi f. 151). 



William Curtlyngton, Thomas Henley 125 

capituli nostri consignatum, in testimonium praemissorum. 
actum et datum in capitulo Westmonasterii in festo aposto- 
lorum Simonis et Judae anno gratiae millesimo cccxxiv . 

In originali de anno septimo regis Edwardi tertii, rotulo xv 
Middlesexiae, idem rex per litteras suas patentes datas xii die 5 
Septembris, anno regni sui vii, pro quodam fine c librarum 
commisit priori et coriventui abbatiae Westmonasterii custodiam 
omnium temporalium ad abbatem Westmonasterii spectantium, 
quae in manu domini regis occasione mortis nuper abbatis loci 
praedicti existunt, habendam etc. in originali de anno octavo 10 
regis Edwardi iii, rotulo xxi Middlesexiae, idem rex per breve 
suuru datum xxix die Junii, directum priori et conventui 
Westmonasterii, custodibus temporalium abbatiae Westmon- 
asterii vacantis et in manu regis existentis, mandavit quod 
Thomae de Henle monacho praedictae ecclesiae, in abbatem 15 
nuper electo et per Johannern archiepiscopum Cantuariensem 
auctoritate apostolica rite et canonice praefecto, omnia temporalia 
praedicta cum pertinentiis liberarent. et sic duravit ista vacatio 
ab xi die Septembris anno vii regis Edwardi iii usque ad xxix 
diem Junii proximo sequentem, videlicet per tria quarteria, ?o 
ii septimanas et iv dies. 

De Thoma Henle abbate. 

Thomas Henle post mortem Willclini supradicti eodem anno 
mense Septembri in abbatem Westmonasterii electus cst. 

Hujus autem tempore thesaurarius Angliae Willelmus de 15 
Cusauncia, spiritu nequam ductus, jurisdictionem in hospitali 
sancti Jacobi, de parochia sanctae Margaretae prope Westmon- 
asterium, vindicabat ; ea de causa, quia abbates dicti loci 
thesaurarii regis olim tempore officii sui plenam jurisdictionem 
in eadem exercuerunt. abbas autem contra thesaurarium prae- 30 
dictum breve impetravit, et habens secum patriam fidelissimam 
placitavit ; qui dixerunt per sacramentum suum quod abbates 
Westmonasterii habuerunt et habent omnimodam jurisdictionem 
in praedicto hospitali, et ibidem fratres et sorores visitaverunt, 
eis pro suis delictis penitentiam injungendo, etc. ; et quod nulli 35 
alii praeterquam praedicti praedecessores vel eorum commissarii 
de aliquibus rebus ad dictum hospitalem spectantibus, de his quae 

3 xxiv] vicesimo octavo d (sed vicesimo quarto Lib. Nig. f. 103). 
6 Decembria Sp. 11 idem] item W. 13 abbatie temper. W. 

35 jungendo W. 



126 Flete's History of Westminster 

cedere possunt in visitatione tali, in aliquo se intromiserunt ; et 
hoc fecerunt virtute apostolicarum litterarum, videlicet Clemen- 
Cf. Lib. Nig. tis tertii, etc. ; ut patet in quadam inquisitione capta coram 
Afwm'nUJk 12, Willelmo Scott, Rogero Hillary et aliis, in praesentia praedicti 
ff. 89-94. thesaurarii, anno regni regis Edwardi tertii xvi, die Mercurii 5 
proximo post festum nativitatis sancti Johannis baptistae. de 
hac autem inquisitione pracdictus thesaurarius non sufficienter, 
ut credebat, instructus perduravit in sua malitia, et ecclesiam 
Westmonasterii ea de causa injuriose vexabat; et abbas eidem 
resistebat semper placitando usque ad finem vitae. et post 10 
ejus mortem pendebat placitum usque ad, etc. 

He gives a Dedit autem praedictua abbas unum baculum pastoralem, 

' continentctn in curvitate salutationem beatae Mariae virginis, 

cum uno angelo ex utraque parte existente. 
He presides Hie autem in capitulo generali Northamptoniae celebrate i 

at the first . , ,. . . . ., 

general primus praesideiis eligitur, sub constitutionals papae Benedicti 

orde^lSSS 4116 X "' iv idlls J " lii; vi(lelicet in vigilia sancti Barnabae apostoli, 
anno domini millesimo cccxxxviii . die autem crastino capitulo 
congregato executores locum congruum et securum ubi reponi 
et conservari posset libellus ipsarum constitutionum perpetuis 20 
temporibus, juxta tenorem mandati apostolici in bulla executoria 

The book of ctimprehensi, de consensu capituli eligentes, considerata con- 

their decrees , , , , TT 

deposited at gruitatc et secuntatc abbatiae Westmonastenensis, abbati 
Westminster, ejusdcm loci, qui et praesidens f'uerat, assignarunt eundem 

libellum in sua domo futuris temporibus conservanda. idem 25 
autem ortlinavit ut festum beati Benedicti in quinque capis de 
eaetero cclebraretur. 

(1344)'' biit autem xxix " dii; Illensis Octobris, anno domini mille- 

simo cccxlii", et regni regis Edwardi iii post conquestum xviii , 
UiTpaldmf CUln l )raefuisset ibidem x finnis et amplius ; sepultusque est in 30 
candle. inferiori pavimento ante magnum altare, ubi cereus paschalis 

solet stare, ex parte videlicet dicti pavimenti boreali. cujus tale 
est epitaphium : 

Hie abbas Thomas Henlc jacet, aspicito, mas. 
Petre, pater Romae, rnemor esto sui, rogo, Thomae. 35 

fratres jure regens, sacram vitam, acio, degens: 
verax sermone fuit et plenus ratione, 
auxilians vere genti quam vidit egere. 
13 circuitu Sp. 14 consistente Sp. 19 om. ubi W. 

34 om. Hie mas W. 37 om. verax ratione Sp. 



Thomas Henley 127 

quos sanctos scivit monachos, hos semper adivit; 

atque sibi tales monachos fecit speciales. 

rex et magnates laudant ejus bonitates. 

nunc jacet orbatus Thomas sub marmore tectus. 

sit, precor, electus et cum sanctis sociatus. 5 

Octobris fato decessit mense grabato, 

anno milleno ter centeno, scio pleno 

corde, quadragesimo quarto, sepelitur in inio. 

Hisanni- Iste autem relaxavit conventui vi panes, iv lagenas cervisiac 

cf^Etomesd.' et * x fercula coquinae, ac xxx tignos ; atque confirmavit anni- 10 
f. 676 (later versarium praedecessoris sui Willelmi Curlyngton, ut patet in 
sequentibus : 

Universis pateat per praesentes, quod nos frater Thomas 
permissione divina abbas monasterii Westmonasterii Londoni- 
ensis dioceseos, ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinentis, i = 
attendentes affectionem benivolam dilectorum filiorum prioris 
et conventus nostri Westmonasterii praedicti, quam erga nos 
et praedecessores nostros habuerunt et habent indefessam ; 
volentesque communem sustentationem dictorum confratrum 
nostrorum, quantum in nobis est, pro modulo nostrae parvitatis 10 
ampliare ; eosdem confratres nostros de subscripts per praesen- 
tes duximus exonerare : videlicet de vi panibus conventualibus, 
tribus lagenis cervisiae conventualis, novem ferculis, quos et 
quae, quotiens apud Westmonasterium vel apud le Neyte moram 
trahere contingeret, cotidie de celario et coquina conventus -25 
Westmonasterii percipere solebamus ; et dc xxx tignis dc 
quercu, quos solebamus annuatim percipere dc bosco conventus 
nostri in Hendone. insuper concedimus et per praesentes 
ratificamus et confirmamus ordinationem anniversarii Willelmi 
de Curlyngton praedecessoris nostri de x marcis, quas annuatim 30 
de manerio conventus nostri de Hendone percipere solebat. in 
cujus rei testimonium, ut haec nostra donatio, concessio, ratifica- 
tio et confirmatio perpetuae firmitatis robur obtineat, sigillum 
nostrum una cum sigillo communi conventus nostri praedicti 
praesentibus duximus apponendum. data in capitulo nostro 35 
apud Westmonasterium, sexto die mensis Octobris, anno domini 
millesimo cccxxxiii . 

In originali de anno xviii regis Edwardi iii, rotulo xv ss. 

11 W. de Curtl. Sp. 20 nostrae parvitatis] nostro permittatis W. 

24 om. quotiens W. le] la d. 30 de Curtl. d. 32 om. ut W. 



128 



Flete's History of Westminster 



Simon 
Bircheston. 

Elected 
10 Nov. 
(1344). 



1 13 Mav 134(1 



The great 
Pestilence. 

His anni- 
versary. 
Cf. 'Domesd. 
f. 67 (later 
hand). 



Middlesexiae, idem rex per litteras suas patentes datas xxix 
die mensis Octobris, anno regni sui xviii , commisit custodiam 
temporalium ad abbatem Westmonasterii spectantium, quae in 
manu dicti regis occasione <mortis> ultimi abbatis ibidem exis- 
tunt, dilecto clerico suo Willelmo Kelleseye, habendam, etc. quas 5 
litteras idem rex postmodum revocavit, ac commisit custodiam 
temporalium praedictorum dilecto sibi Rogero Basset, ut patet 
in original! de anno xix regis praedicti, rotulo xvii, habendam, 
etc., ita quod de exitibus inde provenientibus Philippae reginae 
Angliae consortis ojusdem regis carissimae, cui omnia exitus 10 
et proficua de temporalibus praedictis provenientia concessit, 
respondeat, etc. item in original! de anno xix regis praedicti, 
rotulo xvii" ss. Middlesexiae, idem rex per breve suum datum 
xxiii" die Martii praecepit Johanni de Coggeshale eschaetori suo 
in comitatu Middlesexiae, quod Symoni de Brichestone, monacho 15 
ecclesiae praedictae, et in abbatem ibidem electo, et per sedem 
apostolicam confirmato, omnia temporalia praedicta liberaret ; 
quae sibi de gratia nostra restitui petiit. et duravit ista 
vacatio a xxix" die Octobris usque ad xxiii diem Martii, 
videlicet per xx septimanas et vi dies. 20 

De Symone Byrchestone abbate. 

Symon de Byrchestone successit praefato Thomae defuncto 
eodem anno mensis Novembris, videlicet in vigilia sancti 
Martini episcopi, in abbatem Westmonasterii electus et in 
eodem monasterio installatus. quarto anno sui regiminis apud 25 
Hampstede juxta Hendone in comitatu Middlesexiae diem 
clausit extremum, xv" die mensis Maii, in magna pestilentia 
anno domini millesimo cccxlix", et regni regis Edwardi iii post 
conquestum xxiii . in qua pestilentia obierunt praedictus abbas 
et xxvi monachi ejusdem loci. 30 

Anniversarium autem ejus, in festo sancti Martini episcopi 
, in hiemc, modo celebretur sub forma qua sequitur : 

Omnibus Christi fidelibus, ad quorum notitiam praesentes 
litterae pervenerint, frater Symon permissione divina abbas 
Westmonasterii salutem in domino sempiternam. ecclesiae cui 35 
favente domino praesidemus impendiis et profectibus in quan- 
tam subministrat potentiam insistentes, ac ejusdem fabricam, 
quam plurimum sumptuose inchoatam, minus sufficienter ad 

3 nm. spectautium W. 15 Bircheston Sp. monacho 22 Byrchestone] 
om. Sp. per Iwmotot. 38 quamquam W. 



Thomas Henley, Simon Bircheston 129 

congruum sustentationis gubernaculum dotatam vehementer 
condolentes ; dedimus, concessimus, et his praesentibus re- 
misimus et confirmamus ecclesiae nostrae antedictae, priori et 
conventui ejusdem, nundinas sancti regis Edwardi, pii patroni 
nostri ; ac etiam assignavimus atque voto unanimi et assensu 5 
capituli nostri ordinavimus, quod totum emolumentum de 
eisdem annuatim proveniens, quamquam ad nos et portionem 
nostram solito pertinuit, cedat amodo in usum et utilitatem 
For the operis claustralis et locutorii : quibus plenarie peractis, cedat 

the cloister, deinde totale ejusdem proficuum in sustentationem, usum et 10 
gubernaculum operis novae fabricae nostrae ecclesiae incmo- 
ratae: conditione tamen tali, quod singulis annis, postquam ab 
hac luce migraverimus, dicantur diebus anniversarii nostri in 
perpetuum pro anima nostra Placebo et Dirige cum nota in 
conventu, cum solomni pulsatione campanarum ; et distri- '5 
buantur, per inanus sacristae qui pro tempore fuerit, cuilibct 
de conventu ii solidos argenti ; ita tamen quod conventus nume- 
rum fratrum sexagenarium non excedat : et ministretur eidem 
conventui pitancia in refectorio et alibi in monasterio de pane, 
vino et piscibus, aut aliis cibariis illi diei convenientibus, ad 20 
valorem xx solidorum ; et ccc pauperibus cuilibet unus denarius 
erogetur, vel ad unius denarii valorem ; et servientibus ecclesiae 
pro labore pulsationis eorundem doncntur duo solidi, eoriun 
cuilibet vi denarii : successoribus meis abbatibus et aliis per- 
sonis quibuscumque sub interminatione ultionis divinae in- i? 
hibentes, ne huic piae concession! donationis derogare aut in 
magno vel in minimo contrarie praesumant ; sed illibatam i-t 
inconcussam eandem sustineant pacifice aeternaliter permanent 
in cujus rci testimonium sigillum nostrum una cum sigillo 
communi conventus capituli nostri praesentibus litteris per 3 
modura indenturae confectis alternating sunt appensa. datum 
in capitulo nostro apud Westmonasterium xvi die mensis 
Octobris, anno domini millesimo cccxlvii". 

Buried in the Sepultusque est in claustro, ante introitum locutorii domus 
the'dormUOT 1 ca pi tu l ar is, juxta ostium dormitorii, sub lapide marmoreo. 35 
door. cujus tale est epitaphium : 

De Brechestona Simon venerabilis abbas 
praeminet ex merito nomine perpetuo. 

5 om. etW. 24 cuilibet] + scilicet d. 37 Berchestona Sp. 

R. F. 9 



130 Flete's History of Westminster 

jam precibus fratrum fultus cum patribus almis 

felix iste pater floreat ante deum. 

Custodiam autem temporalium abbatiae praedictae dominus 
rex commisit priori et conventui Westmonasterii, ut patet in 
originali de anno xxiii regis Edwardi iii. sic habetur, titulo 5 
Middlesexiae, ac etiam in reportorio : Prior et conventus habent 
custodiam omnium temporalium abbatiae Westmonasterii jam 
vacantis et in manu regis existentis, una cum exitibus, quae 
ad regem deberent pertinere/pro toto tempore vacationis absque 
aliquo inde reddendo : xv die Maii, rotulo xxxvi , Gloucestriae. 10 
idem dominus rex praecepit Symoni Basset, eschaetori suo in 
comitatu Gloucestriae, per breve regis datum xvi die Septembris 
eidem directum, quod omnia temporalia abbatiae Westmonasterii 
pertinentia Simoni Langham nunc abbati ejusdem abbatiae 
restitueret : in originali de anno xxiii regis Edwardi iii, rotulo 15 
xxxviii". et duravit ista vacatio a xv die Maii usque ad xvi 1 " 
diem Septembris proxime sequentem, videlicet per xvii septi- 
inanas et quinque dies, hanc vacationem dominus rex contulit 
fratri Nicholas Lytlyngton rnonacho Westmonasterii. 

Simon ^ e Symone Langham abbate. 20 

Langham, Svmon Lan gharri post mortem Symonis praedicti de priore 

sleeted 27 May , J .. , , J . . , 

(1349). Westmonasterii electus est in abbatem ejusdem monastern, 

xxvii" die mensis Maii, per viarn compromissionis. dum igitur 
pater iste venerabilis praesidebat, quanta dilectione conventum 
tractaverit, quantum ad commune fratrum commodum stremms 25 
insudaverit, quantiique industria quorumdam insolentias, abu- 
siones, singularitates, superfluitates et malitias exstirpaverit, 
qualem ordinis disciplinam jam per aliquorum voluntarios usus 
vitiatam sagaciter introduxerit, calens adhuc recolit memoria ; 
et si sileat lingua, clamant opera et ipsa probant acta ad praesens 30 
usitata. 

He reforms Denique donmm misericordiae, quae singulari quodammodo 

the Miseri- tempore et singularium pro majori parte personarum serviebat 
9 225. affluentiae, ad communem omnium fratrum recreationem statuit 
et decrevit per totum annum diebus carnium esse tenendum, 35 
exceptis diebus natalitiis et quibusdam aliis ac vigiliis et festis 
principalibus quibuscumque. 

Idem autem pcrquisivit scriantiam Nicholai de Gawgeria de 

19 Litlyngton Sp. 21 Symon] + de Sp. 23 compromissi Sp. 

35 fors. tenendam. 



Elected bp 
of London ; 
but conse- 
crated bp of 
Ely, 20 Mar. 
1362: after- 
wards abp of 
Canterbury, 
cardinal, 
and legate. 



Simon Bircheston, Simon Langham 131 

celario, dicto Nicholao jure hereditario pertinente, ad utilitatem 
conventus pro Ixxx libris. idem ex bono suo regimine et 
industria tempore suo exoneravit suam ecclesiam de debitis 
praedecessoris sui ad sumtnam duarum milium et ducen- 
tarum marcarum, et de ducentis marcis in quibus conventus 5 
erat diversis mercatoribus obligatus de tempore praedecessorum 
suorum, Thomae Henle et Simonis Birchestone, pro placito 
sancti Jacobi prope Westmonasterium et aliis. idem vero por- 
tionem conventus semper fovebat et augebat, nihil a conventu 
in xeniis extorquens, sed ea eis integraliter relaxans. sed nihil 10 
in participationibus reginae Alianorae seu alio modo ab cis 
abstulit, sed semper fatebatur et dicebat portionem conventus 
nimis fuisse exilem. dedit autem priori et conventui unuin 
gardinum vocatum le Bourgoigne infra clausum abbatiae, antea 
ad portionem abbatis pertinens,ut patet in charta indu confecta. 15 
item concessit Nicholao Lytlyngton tune priori Westmonasterii, 
ut anniversarium ipsius principaliter celebraretur quolibet anno 
in festo sancti Nicholai episcopi, ut plenius patebit in capitulo 
proximo sequente. idem ordinavit in pleno capitulo anno 
domini millesimo ccclii , quod de cetero ministrentur species et 20 
vinum per eleemosinarium ad caritatem in die depositioms beati 
regis Edwardi, et quod eodem modo ferctrarius procurabit pro 
conventu de oblationibus ejusdem sancti in die translationis 
ejusdem. idem ordinavit in pleno capitulo ut festivitas sancti 
Dunstani in quinque capis de cetero celebraretur. 25 

Idem autem moriasterium praedictum in tatn debita regula 
et sub tarn bono gubernaculo stabilivit, quod etsi nihil aliud 
boni fecisset, secundum dicta seniorum loci praedicti, ecclesiae 
fundatoris merito poterat comparari. denique pater iste anno 
xii sui regiminis in episcopum Londoniensem electus est, et 30 
postmodum in episcopum Eliensem consecratus xx die Martii 
anno domini millesimo ccclxii ; deinde in archiepiscopum Can- 
tuariensem ; postea vero in presbyterum cardinalem tituli sancti 
Sixti ; postremo vero in episcopum Penestrinum cardinalem, 
ac tune ordinatus legatus a latere mittitur in Angliam ex parte 35 
papae. tempore autem quo stetit in officiis thesaurarii et can- 
cellarii domini regis Angliae et consilio ejusdem, dictus dominus 
rex ampliorem exhibuit indies ecclesiae Westmonasteriensi rever- 

8 Westm, omisso prope W. 16 Litlyngton Sp. 19 proximo 

capitulo sequente W. 24 item Sp. 28 predicte W. 29 poterit Sp. 

92 



132 Flete's History of Westminster 

entiam ct honorem. fuerat enim vir magni consilii et sapientiae 
excellentis, tenacis memoriae et eloquentis facundiae ; et idcirco 
electus est et assumptus per summos regni proceres et primates 
ad consilia regis secreta et regni negotia disponenda. 

Gifts to the Dum vero esset in curia Romana cardinalis infra duos annos 5 

dedit ad fabricam navis ecclesiae Westmonasteriensis cccc libras 
storlingorum, ubi Thomas praedicti Symonis pater sepultus erat: 
videlicet quolibct anno ccc marcas. item dedit ecclesiae prae- 
dictae libros multos ad valorem dcccxxx librarum xv solidorum 

Cf. .i/i/Hiw. x denariorum do florenis, ut patet in inventario ipsius. item "> 
dedit vestimenta tnulta et pretiosa valde, inter quae erat unum 
pretii c marcarum. quae quidem vestimenta appretiabantur ad 
ccecxxxvii libras iii solidos iv denarios de florenis, ut patet 
ibidem, item legavit vasa argentea et deaurata, ex quibus 
quaedam erant vendita diversis mercatoribus, et quaedam in 15 
mari perdita, et quaedam ad monasterium deportata, ad valor- 
em mnidcxc librarum vi solidorum viii denariorum de moneta 
floronorum. item legavit sigillum suum et capellum suum et 
iiiantelluin cum suis appenditiis, ad valorem xxiii librarum. 
item legavit eidetn ecclesiae ornnia debita quae ei debebantur et 20 
remanebant in manibus debitorum suorum, quae se extendunt 
ad summani mmmcmliv librarum xiii solidorum iv denariorum 
de florenis. 

Grief at his In hujus itaque veiierabilis viri recessu a monasterio, ut de 

Martino discipuli condolebant, senes et juvenes flebant omnes- 25 
(jue pariter ingemiscentes dicebant, Cur nos, pater, deseris ? aut 
cur nos desolates relinquis ? invadent cnim gregem tuum lupi 
rapaces. virum dilectum et merito dcligendum, qui in vita 
sua abundantius nobis dedit sua, et post mortem se. 

t2Uu1.yi37<i. Obiit autem in vigilia sanctae Mariae Magdalenae apud 30 

Buried (irst . ...... . . _ . 

near Avignon; Avimonain, et ibidem in domo Cartusiensi quam ipse lunda- 
verat ad tempus sepultus erat. sed postmodum ad ecclesiam 
Westmonasterii ejus ossa sunt delata, et ibidem in tumba ex 

but after- alabastro decenter ornata honorifice sunt sepulta, in parte 

st Benedict's austral! dictae ecclesiae juxta altare sancti Benedicti abbatis. 35 

altar. cujus tale est epitaphium : 

Simon de Langham, sub petris his tumulatus, 
istius ecclesiae monachus fuerat, prior, abbas : 

2 excellenter W. 5 om. esset ad W. 8 legendum oc. 8, 10 idem W. 



Simon Langham 133 

sede vacante fuit electus Londoniensis 

praesul et insignis Ely, sed postea primas 

totius regni magnus regisque minister ; 

nam thesaurarius et cancellarius ejus, 

ac cardinalis in Roma presbyter iste ; 5 

postque Penestrinus est factus episcopus, atque 

nuntius ex parte papae transmittitur istuc. 

orbe dolente pater, quern mine revocare nequimus, 

Magdalenae festo, milleno septuageno 

et ter centeno sexto Christi ruit anno. 10 

hunc deus absolvat de cunctis quae male gessit, 

et meritis matris sibi coelica gaudia donet. 

His anni- Dum adhuc venerabilis pater iste staret abbas in eodem 

monasterio, pro anniversario suo perquisivit in Fvncheley 
manerium de Bidek juxta Hendone in comitatu Middlesexiae, 15 
et le Frithe in Alferthyng in comitatu Surreyae ; videlicet ad 
vesturam et furruram conventus in eodem anniversario fratribus 
distribuendam, cuilibet scilicet fratri ii virgatas burneti largi et 
unaui pelliciam, vel aliter pro pellicia ii solidos in pecunia 
numerata. postquam vero erat cardinalis dedit conventui mille 2 
marcas ad perquirendum xl marcas annui redditus ad incremen- 
tum iv monachorum in conventu ; videlicet ad iv cantorias 
perpetuas pro ipso et parentibus suis in Westtnonasterio cele- 
brandas. cum qua summa pecuniao perquiruritur manerium de 
Bekeswell et molendina de Mulsham in comitatu Essexiae, ad 25 
valorem xvi librarum annuatim. 

Plura alia beneficia huic monasterio in vita sua fecit, quae 
non sunt scripta in libro hoc. unde quidam de eo metrice sic 
scribit : 

Res es de Langham tua Symon sunt data quondam 30 

octingentena librarum milia dena. 

In originali de anno tricesimo sexto regis Edwardi iii, rotulo 
nono, inter cetera sic continentur : Middlesexiae : idem rex per 
litteras suas patentes datas xx die Martii anno regni sui xxxvi 
commisit Nicholao Lytlyngton priori abbatiae Westmonasteri- 3? 
ensis et Richardo Merston commonacho ejusdem prioris, Thomae 
de Frowyk et Nicholao de Bodewell, custodiam temporalium ad 
abbatem Westmonasterii spectantium, jam per translationem 

21 xl marcatas Sp. 30 es] fors. aes. 



134 Flete's History of Westminster 

venerabilis patris Symonis nuper abbatis loci praedicti in epis- 
copum Londoniensem vacantium ; ita quod de exitibus inde 
provcnientibus regi responderent. item in eodem originali 
i-otulo xxvii de eodem anno : Middlesexiae : idem rex per 
breve suum datum xii die Decembris praecepit Johanni de 5 
Tye tune eschaetori suo comitatuum Surreyae Sussexiae et 
Middlesexiae directum, per quod breve idem nuper rex prae- 
cepit eidem eschaetori, quod omnia temporalia abbatiae 
Westmonasterii pertinentia Nicholao Litlyngton, nuper priori 
Westmonasterii, tune in abbatem Westmonasterii electo resti- 10 
tueret. et duravit ista vacatio a xx die mensis Martii, anno 
dicti regis xxxvi , usque ad xii diem Decembris proxime sequen- 
tem, videlicet per tria quarteria anni minus sex diebus. hanc 
vacationem praedictus rex per litteras suas patentes datas xii 
die Aprilis, anno regni sui xxxvi", dedit praedicto priori et con- 15 
ventui absque ali(juo inde regi reddendo : et praedictus prior et 
alii pc-tunt exonerari de eompoto dictae vacationis praetextu 
concessionis regis praedictae. super quo habita deliberatione 
conccssum est, ut praedictus Nicholaus et alii exonerentur et 
recedant sine die, ut patet inter recorda communia de termino 20 
Michaelis, anno xxxviii praedicti regis Edwardi tertii, rotulo 
sexto. 

Nicholas De Nicholao Lytlyngton abbate. 

elected 8 ^"-' Nicholaus Lytlyngton de priore Westmonasterii, post trans- 

(1362). lationem Simonis de Langham ad sedem Eliensem, mense *5 

Aprili canonice electus est in abbatem ejusdem loci ; qui adhuc 
simplex monachus plura bona ecclesiae procuravit. duas vaca- 
tiones abbatiae praedictae a rege obtinuit ; tertiam autem ad 
instantiam Philippae ad tune reginae Angliae idem rex con- 
cessit eidem Nicholao. qui statim post installationem suam 3 
ratificavit et confirmavit anniversaria praedecessorum suorum 
abbatum, videlicet Willelmi de Curtlyngton, Thomae de Henle 
et Symonis de Byrcheston ; et pro quibusdam proficuis contin- 
gentibus, quae dicti tres abbates conventui dederunt, idem 
Nicholaus in augmentationem et satisfactionem portionis ab- 35 
batum futurorum perquisivit terras et tenementa in villis de 
Pyreford, Stanes, Denham et Suttone, quae se extendunt ad 
valorem xxv marcarum annuatim ; praeter reversionem manerii 

2 OHI. Londoniensem spatio relicto Sp. 4 eodem] scdm W. 16 om. 

inde W. 24 Litlyngton Sp. (et temper). 34 item Sp. 37 Pirford Sp. 



He rebuilds 
the abbot's 
bouse and 
monastic 
offices. 



His gifts. 



The great 
missal. 



Plate for the 
refectory, Ac. 



Simon Langham, Nicholas Litlyngton 135 

de Birlyngham in comitatu Wygornensi post obitum domini 
Johannis Sapy militis, quod valet per annum ultra reprisas c 
solidos : quia praedictus miles tenebat praedictum manerium in 
feodi firma de abbate Westmonasteriensi pro xi libris per 
annum, tanquam de capitali domino, ut membrum de Perschore. 5 
ac etiam omnia maneria sua per magnum ventum diruta infra 
triennium meliora prioribus reparavit, possessionibus et redditi- 
bus, ut supra dictum est, sagaciter ampliando. 

Hujus abbatis tempore et industria aediticata sunt a funda- 
mentis de novo tota placea abbatis juxta ecclesiam ; dimidium 10 
autem claustri ex partibus occidente et australi ; domus quo- 
rumdam officiariorum, ut puta ballivi, infirmarii, sacristae et 
celerarii ; magnum malthous cum turri ibidem ; molendinum 
aquaticum et le dam cum muris lapideis, cum clausura lapidea 
gardini infirmariae. quae omnia de bonis ecclesiae, et maxiine 15 
de bonis Symonis de Langham praedecessoris sui. ad mag- 
num honorern monasterii praedicti ac inhabitantium ibidem, 
honorifice constructa sunt. 

Idem dedit ecclesiae Westmonasteriensi unam mitram bonam 
de albis parellis, pretii c marcarum ; ac etiam unum baculum 20 
pastoralem pretii xv librarum. magnum autem missale dedit 
summo altari, ac duos calicos argenteos et deauratos. alios 
quoque libros ad divinum officium pertinentes fecit, et dedit 
capellae futurorum abbatum et domui infirmorum. ultra haec 
omnia reliquit capellae successorum suorum abbatum omnia 25 
necessaria praedictae capellae ; videlicet vestimenta ac alia 
ornamenta sacerdotalia, calices, thuribulum, acerram, campanam, 
pelvim et pyxidem, totas argenteas et deauratas, ad cultuin 
divinum ibidem perpetuo permansuras. 

Insuper post haec omnia dedit conventui ad usum eorum in 30 
domo refectorii serviendum, et non alibi, xlviii discos et duo 
chargeria, xxiv salsaria argentea, ponderis civ libras : et ad usutn 
eorundem fratrum in domo misericordiae serviendum, et non alibi, 
dedit xxiv discos, xii salsaria et duo chargeria, ponderis xl libra- 
rum, signata cum istis duabus litteris, scilicet N et L, coronatis. 35 
et redditum x marcarum de ecclesia de Okham, pro hospitio 
praedecessorum suorum abbatum annuatim percipiendum, re- 
laxavit ad praedictorum vasorum reparationem, sustentatio- 

14 dam W. 19 Item Sp. 27 acerram] aceciam W. 

28 inn. totas Sp. 



136 



Flete's History of Westminster 



Controversy 
concerning 
St Stephen's 
Chapel. 



The murder 
of Robert 
Hawley. 



nem ac renovationem faciendam temporibus futuris, quotiens 
opus fuerit. et pro praedictis deeem raarcis perquisivit portioni 
abbatum futurorum terras et tenementa Rogeri Belett in villa 
de Lalham, quae valent per annum ultra reprisas x marcas. 
insuper etiam dedit successoribus suis abbatibus xxiv discos, xii 5 
salsaria et iv chargeria de argento ponderis Ixiv librarum ; ii 
ollas argenteas pro vino, ponderis viii librarum ; unum cyphum 
argenteum cum aquareo deaurato prctii c solidorum ; xii platas 
argenteas, ponderis x librarum ; ii pelves cum ii aquariis argen- 
teis, ponderis x librarum ; et ii parvos pelves argenteos sine 10 
lavatorio, ponderis vii librarum : ita quod dicta vasa post de- 
cessum dictorum abbatum restituantur thesaurariae ecclesiae 
praedictae, et sic reserventur abbatibus futuris in perpetuum, 
signata etiam cum litteris praedictis N et L. et pro his vasis 
supradictia concessum est eidem domino Nicholao per capitulum, '5 
quod post obitum suum singulis diebus, ad gratias conventus 
post prandium et cenam in choro terminatas, dicetur ab ebdo- 
madario missae, vel vicem ejus agente : Anima Nicholai abbatis, 
et animae omnium fidelium defunctorum, per misericordiam dei 
requiescant in pace ; et respondebit conventus, Amen, et si 20 
praedicta vasa, ut praedicitur, in aliqua parte non fuerint plen- 
arie continuata, licebit abbati qui pro tempore fuerit reassumere 
praedictas decem marcas de Okham pro camera sua, quousque 
etc., non obstante satisfactione facta, ut supra in Lalham, ut 
patet per chartam praedicti abbatis, cujus data est apud West- 25 
monasterium nono die Maii anno domini millesitno ccclxxviii ; 
ut patet in nigro papiro. 

Hujus etiam abbatis tempore aedificata erat capella regia 
infra palatium regium Westmonasterii, infra jurisdictionem 
abbatis praedicti; qui viriliter resistens injuriis sibi illatis 30 
occasione cujus in curia Romana diutius placitavit: tandem ad 
instantiam regis Richardi secundi et aliorum dominorum et 
amicorum ex utraque parte intervenientium, ad compositionem, 
ordinationem et conventionem realem mutuo consensu ac volun- 
tate spontanea amicabiliter devenerunt, ut patet in compositione 35 
inde facta. 

Idem autem in magno parliamento, tento Gloucestriae anno 
secundo regis Richardi secundi, optime se habuit pro defensione 

18 vicem eius vel missam Sp. 27 nigro papiro] nigro libro de novo 

confecto ad custus Thome Clifford monachi W. 



Nicholas Litlyngton 137 

privilegiorum ecclesiae Westmonasteriensis et libertate ecclesi- 
astica ; videlicet pro morte Roberti Hawle, in choro praedicti 
monasterii Westmonasteriensis per suos aemulos nequiter occisi 
11 Aug. tempore altae missae, dum evangelium a diacono legeretur, in 

die sancti Taurini episcopi mense Augusti, ut patet per versus 5 
loco chori ibidem quo peremptus fuerat scriptos, ut sequitur : 

M domini C ter septuaginta his dabis octo, 
Taurini celebrem plebe colente diem, 

hie duodena prius in corpore vulnera gestans, 

ense petente caput, Hawle Robertus obit. 10 

cujus in interitu libertas, cultus, honestas 
planxit militiae immunis ecclesiae. 

Idem autem abbas ordinavit ut festum sancti Petri in 

cathedra in posterum celebraretur in quinque capis, unanimi 

assensu et consensu totius capituli. 15 

t29 Nov. Obiit autem in vigilia sancti Andreae apostoli, anno domini 

millesimo ccclxxx sexto, et regni regis Richardi secundi anno 

[...], cum praefuisset ibidem et strenue gubernasaet per xxv 

Buried before annos et arnplius. sepultusque est ante ostium vestibuli et 

^ of ante medium altaris sancti Blasii episcopi, sub piano lapide 10 
marmoreo decenter ornato. cujus tale est epitaphium : 

Si liceat laudare virum post fata perenni 
acre, tuos sonet alba pios ut versus honores, 
facta genus mores pietas prudentia virtus 
poscunt urget avent suadet monet incitat, atque 25 

os ratione manus aures vaga lumina gressus 
subtrahis a vitiis, morum gravitate modestus. 
constanter pro jure dei bellans, tua virtus 
contulit exemplar aliis pastoribus ingens. 
sentiat, alma parens, Lytlyngton nunc Nicholaus 30 

morte quod in vita tibi det devotus amavit. 
fit fatata dies penultima mense Novembri 
C ter et X ter et LM sex hujus necis annis. 
His anni- Anniversarium autem ejus celebratur in die sancti Nicholai 

episcopi, ut ipse idem ordinavit, dum esset prior loci praedicti, 35 
per assensum et voluntatem Symonis de Langham tune abbatis 
Westmonasterii ; ut patet per hanc chartam sequentem : Pateat 
universis, etc. 

7 LXX Sp. 10 Haule Sp. 19 ante ostium altaris] infra 

vestibiilmn ante altare Sp. 23 alba]/ors. abba. 



138 Flete's History of Westminster 

In magno rotulo de anno decimo regis Richardi secundi in ss. 
Item Londoniae, etc. dominus rex Richardus secundus commisit 
custodiam omnium temporalium et libertatum cum pertinentiis, 
quae fuemnt Nicholai nuper abbatis ejusdem abbatiae defuncti 
in manu regis existentium per mortem ejnsdem Nicholai, priori 5 
ct conventui Wcstmonasterii ; habendam et tenendam a tern- 
pore mortis ejusdem Nicholai, quamdiu dicta tcmporalia et 
libcrtates in manu regis contigerit remanere, etc. ; videlicet a 
xxix" die Novembris anno praedicto regis decimo, quo die idem 
abbas obiit : reddendum, etc. sicut continetur in memorandis 10 
ex parte rememoratoris thesaurariae de anno xii regis hujus, 
inter brevia executa pro rege de termino sancti Michaelis, per 
breve regis irrotulatum, in memorandis de anno xii regis hujus 
termino Michaelis, rotulo xxxix , in quo continetur, quod rex 
dicto decimo die Septembris anno xi" restituit Willelmo 15 
Colchestrc nunc abbati loci praedicti ternporalia praedicta, et 
ea sibi mandavit liberari. ot sic patet quod ista vacatio duravit 
a vicesimo nono die mensis Novembris usque ad decimum diem 
.Septembris proxime sequentem, videlicet per tria quarteria anni 
et duas septimanas et amplius, etc. ^o 

1 nm. ss. Sp. 10 Cholcester Sp. 



APPENDIX 

The Dates of the Abbots 

Siward 

Ordbritht : [c. 785] 

Alfwy 

Alfgar 

Adymer 

Alfhod 

Alfric 

[St Dunstan : c. 948] 

St Wulsin : [9588 Jan. 1005] 

Alfwy: [100519 Mar. 1025] 

Wulnoth: [1025] 19 Oct. 1049 

Edwin: 104912 June 1071 

Geoffrey: 1071 1075 (removed) 

Vitalis: 1076 19 June 1085 

Gilbert Crispin: 1085 6 Dec. 1117 

Herbert: Jan. 11213 Sep. 1136 (?) 

Gervase: 1137 (?) 1157 (?) (d. 25 Aug. 1160) 

Laurence: 1158 (?)!! Apr. 1173 

Walter: July 117527 Sept. 1190 

William Postard : 9 Oct. 11914 May 1200 

Ralph Arundel : 30 Nov. 120023 Jan. 1214 (d. 12 Aug. 1223) 

William Humez : 4 May 121420 Apr. 1222 

Richard Berking: 18 Sept. 122223 Nov. 1246 

Richard Crokesley : 16 Dec. 124617 July 1258 

Philip Lewesham: Aug. 1258 Oct. 1258 

Richard Ware: Dec. 12588 Dec. 1283 

Walter Wenlock : 31 Dec. 128325 Dec. 1307 

Richard Kedyngton : 26 Jan. 13089 Apr. 1315 

William Curtlyngton: 24 Apr. 131511 Sep. 1333 

Thomas Henley: Sept. 133329 Oct. 1344 

Simon Bircheston: 10 Nov. 134415 May 1349 

Simon Langham : May 134920 March 1362 (d. 22 July 1376) 

Nicholas Litlyngton : Apr. 136229 Nov. 1386 



140 Flete's History of Westminster 



Note on the foregoing List. 

The dates which Flete assigns for the accessions and deaths of the 
abbots are so often demonstrably wrong for the eleventh and twelfth 
centuries, that at the risk of making some fresh mistakes I feel bound 
to attempt a provisional chronology. Widmore made several corrections ; 
but it seems certain that he never saw our great Chartulary, called 
' Domesdaie Book ' ; and therefore a good deal of useful material escaped 
his laborious scrutiny. It may be premised that Flete knew the month 
and day of an abbot's death, for it was recorded in the Customary : it 
was the year that was difficult to determine. 

For the dates within brackets in the above list I take no responsibility. 
They are given or implied in Flete's history. Of those which follow, the 
earlier are sometimes uncertain ; but they may be adopted at present as 
approximately correct. The limits of uncertainty will be indicated in 
the following notes. It is to be hoped that further evidence will be 
forthcoming. 

Ordbritht is named in the charter of Offa, King of Mercia, 785 ; 
and the second Alfwy in the ' telligraphus ' of 1002, ascribed to K. 
Etlu-lred (' Domesd.' f. 806). 

But our first secure date is the death of Wulnoth in 1049 (so Flete 
and Florence of Worcester) 1 . Edward had been elected king in June 
1041, and had been crowned at Winchester on Easter Day, 3 April 1043. 
Wulnoth was the last abbot of the old foundation, and the new church 
was probably begun soon after his death. 

We may assume that Edwin, a monk of the house, succeeded at once. 
Flete assigns him ' nineteen years and more ' of rule 2 . Yet he gives 
19 Oct. 1049 as the date of Wulnoth's death, and makes Edwin die 
12 June 1068. There are other reasons for challenging this latter date : 
for two charters of the Conqueror making grants to Edwin (Aldenham, 
D. f. 193 and Islip, I), f. 292) 3 are addressed to Remigius bp of Lincoln, 
who can hardly have used this style before 1072, if so soon. Moreover 
a third (Cleygate, D. f. 489 b) is addressed to Walkelin bp of Winchester, 
who was not consecrated till 30 May 1070 4 . Unless we throw over the 
whole of this evidence,it is notlikely that Edwin died before 12 June 1071. 

1 1049 (1050), in the Anglo-Saxon Chronicle. 

2 There are variations of text to be noted : p. 82, 11. 3, 4, 23. 

3 D. here signifies the Westminster 'Domesday.' 

4 This charter deserves to be quoted, if only as a literary curiosity. Its original does 
not appear to exist, and its genuineness will no doubt be questioned. Its concluding 



The Dates of the Abbots 141 

Geoffrey, our first Norman abbot, probably came in at once. His 
name appears as attesting the Canterbury Privilege at Windsor, Pentecost 
1072 (Eadmer, Rolls Ser. p. 254). Flete says that he was deposed in 
his fourth year (or soon after). 

The vacancy may not have been immediately filled. The letter 
quoted by Widmore, Hist. p. 180, which the Conqueror wrote to John 
abbot of Fecamp, asking him to send Vitalis, abbot of Bernay, a cell of 
Fecamp, even against his will to Westminster, suggests that there was 
some delay 1 . According to Flete, indeed, Vitalis must have been ap- 
pointed in 1073. But the Winchester Annals give 1076 as the date of 
his accession, and the Anglo-Saxon Chronicle 1077 (1076). 

In the Durham ' Liber Vitae ' (Domit. A. vii, f. 52) there is a con- 
vention between Vitalis arid William of St Calais, who was consecrated 
bp of Durham 3 Jan. 1081. Moreover he attests this bishop's Durham 
charter in 1082, and the Conqueror's confirmation of it in 1084 (Raine, 
Scriptores Tres, pp. v, vi). Can we then accept Flete's date for his 
death, 19 June 1082 ? Not if these Durham charters are trustworthy. 

Yet we find (D. f. 82) a grant by his successor Gilbert Crispin 
to William Baynard, which is dated 1083. Our evidence is therefore 
conflicting. If we abandon the Durham charters we can accept Flete's 
date, and bring in Gilbert in 1082 or 1083 : but this, as we shall sec, 
appears for another reason too early. If, on the other hand, we suppose 
that Gilbert's charter, which is written into 'Domesday' by a later hand, 
is wrongly copied, we may make Gilbert's rule begin in 1085. 

Now a Bee narrative, which relates a miracle connected with the 

words are to be compared with the ' post descriptionem totius Angliae ' of the well-known 
Westminster charter whicli grants Piriford to abbot Gilbert (Munim. ch. xxiv). 

Willelmus rex Auglorum Walkelino episcopo Wintonie, et Wlfwold abbati, et Willelmo 
filio Osberni dapifero, et Gaufrido filio comitis Eustachii, et omnibus baronibus et ministris 
suis, Francis et Anglis, de Suthregia, sahitem. sciatis me concessisse et dediase deo et 
sancto Petro Westmonasterii, et abbati Eadwiuo et fratribus ibidem deo famulantibus, 
maneriolum de Cleygate cum omnibus eidem pertinentibus ; id est cum tertia qnercn iu silva 
mea de Ditona, et cum tertia acra si uemus defecerit, et cum tertia utilitate ejusdem ville 
de Ditona, in bosco et piano, in pasnagio et pastura, in pratis atque piscariis, et in omni- 
bus aliis rebus ; liberum et quietum ab omnibus querelis et sciris et hundredis, auxiliis 
et occasionibus atque murdris ; et a censu pecunie que geld et Danegeld anglice vocantnr : 
ita plene, libere et quiete sicut comes Tostius et Leofruna comitissa pro anima sua illud 
predicto sancto dederunt, et sicut rex Edwardus cognatus meus melius et plenius eis con- 
cessit et carta sua confirmavit, cum saca et socca, toll et team, et cum latrone, et cum 
omnibus aliis rebus et consuetudinibus et legibus que ad me pertinent. 
T[este] W. com de moret post descriptionem Anglie. 

s No abbot of Westminster attests the decrees of the council held at St Paul's in 1075, 
though 21 other abbeys are represented (Wilk. Concil. i 364). 



142 Flete's History of Westminster 

Crispin family, states that Gilbert Crispin was abbot of Westminster 
for thirty-two years. Flete accordingly dates his death 6 Dec. 1114. 
This is certainly wrong : for Gilbert made a convention with William de 
Bokeland (D. f. 528), which was attested by Bernard bp of St David's, 
who was not consecrated till 19 Sept. 1115 ; and his death is placed in 
1117 by the Anglo-Saxon Chronicle and the Winchester Annals. If we 
accept this date and combine with it the statement of the Bee narrator, 
we cannot bring in Gilbert before 1085. This is Widm ore's conclusion, 
and until further evidence appears we had better accept it. But we 
must bear in mind that Widmore did not know of Gilbert's grant which 
bears the date 1083. 

After Gilbert's death there was a vacancy for more than three years. 
It is perhaps to be accounted for in part by the king's absence in 
Normandy. He returned in November 1120, the fatal month of the 
loss of the White Ship. Two new bishops were appointed early in 
January 1121; and at the same time, according to Eadmer (Hist. Nov. 
p. 291, Rolls Ser.), Herbert was made abbot of Westminster. The date 
is attested by a grant confirming privileges which he obtained in the 
course of 1121 from Peter of Cluny, the papal legate (D. f. 411). 

Flete, however, makes Herbert rule from 1114 to 3 Sep. 1140, assign- 
ing to him six and twenty years. He is wrong at the end as well as at 
the beginning ; and if he has dated his accession too soon, he has dated 
his death too late. It is true that a note in the Chetham MS of F lures 
Historiarum gives the same date for his death : but it is added in a 
xvth century hand, and may not improbably depend on Flete. 

Although we cannot fix the date of his successor with certainty, we 
know that it must be earlier than 1140. For Gervase received a con- 
firmation of privileges from Innocent II (D. f. 1), which bears the 
attestations of pope and cardinals and the exact date, 22 April 1139, at 
the Lateran. And a grant of the same pope, dated also at the Lateran 
on the same day (x kal. Mai.), confirms a grant made by Gervase of 
property at Hendon (D. f. 129). So it seems likely that Gervase was 
already abbot in 1138, if not sooner 1 . He was the natural son of king 
Stephen, who came to the throne 26 Dec. 1135 2 . 

Flete makes Gervase die on 25 Aug. 1160, and supposes him to have 

1 It is possible that there was a gap between Herbert and Gervase : for there is a 
charter of the Convent as to lands in Eastcheap, which from the names of the witnesses, 
and from the clause 'ardeat ci vitas necne,' I incline to date about 1136 (D. f. 5286). There 
was a very great fire in London in 1135. 

- William of Malmesbury says that no abbot was present at Stephen's coronation 
(which he places on 22 Dec.). 



The Dates of the Abbots 143 

remained as abbot until this date. But he was deposed some years 
before, as we shall see presently. We find his name in a charter of 
K. Henry II, attested by ' Thomas the chancellor ' at Dover, which 
must, it seems, be dated early in January, 1156 (Munim. ch. xliv = D. 
f. 62). Later than this we cannot trace him with certainty 1 . 

Laurence according to Flete ruled sixteen years, viz. from 1160 to 
11 Apr. 1176. 

But his name occurs in the foundation of Aucot priory as a cell 
of Great Malvern, anno 1159 (Monast. new ed. in 455). The deposition 
of an abbot and a new appointment would probably not take place 
while the king was abroad : we should therefore look for a date between 
April 1157 and August 1158. 

Now there appears to be some ground for thinking that the appoint- 
ment of Laurence did not immediately follow upon the deposition of 
Gervase. For there is a charter of the ' totus conventus ' relating to 
Deerhurst (D. 337 6), which refers to ' Gervasius quondam abbas,' and 
promises that the abbot from time to time will maintain what Gervase 
had undertaken. It is attested by Helias the prior and Osbert of Clare, 
and seems to have been granted before Laurence came in. 

We may provisionally give 1157 as the date of the deposition of 
Gervase, and 1158 as that of the accession of Laurence. This will 
accord sufficiently well with the statement of John of Hexham, who 
speaks of ' magister Laurentius ' as one of the electors (22 Jan. 1153) 
of Hugh de Pudsey to the see of Durham. He was excommunicated 
with the rest, but having been absolved by the papal legate started 
with the bishop-elect and others for Rome : ' magister vero Laurentius, 
divertens ab eis, apud Sanctum Albanian monachorum se contradidit 
institutis, post paucos annos a rege Henrico nionachis Westmonasterii 
sublimiter praelatus, amoto abbate Gervasio, filio regis Stephani, qui 
res loci illius juveniliter dissipavitV 

Flete's date for Laurence's death (11 Apr. 1176) cannot be maintained. 
For the abbey of Westminster occurs among vacant ecclesiastical benefices 
in the 19th year of K. Henry II (1173) 3 . 

1 Gervase has a grant from Adrian IV (Nicholas Breakspear, elected 3 Deo. 1154, died 
1 Sept. 1159), confirming to the abbey its cell of Gt Malvern (D. f. 327). It bears date, 
1 Lat. viii Kal. Jun.' 

3 John of Hexham's Continuation of Sim. of Durb., Rolls Ser. n 329 f. Laurence was 
not archdeacon : Widmore's statement to this effect depends on a faulty text of Geoffrey 
of Coldingham, which has been corrected in Baiue's edition (Scriptores Tre, p. 5). 

3 Mag. Rot. 19 H. 2, in Ced. ad Rot. i (Madox Hist, of Exch. c. x, vol. i p. 309, ed. 
1769). For the abbot's Gloucestershire lands ' in manu regis ' in the same year, see ibid. 
p. 701. The possibility of a yet longer vacancy might be suggested by a statement ibid. 
p. 558. 



144 Flete's History of Westminster 

His successor Walter, the prior of Winchester, was appointed in 
July 1175, as we gather from Ralph de Diceto (Rolls Ser. 1 101 ; cf. 404). 
His death is given by Flete as on 27 Sept. 1191 ; but he adds ' 2 Ric. I,' 
which would mean 1190; and this no donbt is the right year. For 
Richard of Devizes 1 says that the abbey was vacant when K. Richard 
left Sicily for the East in April 1191. 

William Postard, the prior, was elected 9 Oct. 1191, the monks 
having successfully held out against William Longchamp's nomination 
of his own brother, a monk of Caen 2 . Flete's date for his death is 
4 May 1201. But again he is a year too late, if we may trust Ralph 
de Diceto. 

For Ralph Arundel, prior of Hurley, was elected on 30 Nov. 1200, 
and blessed by the bp of London at St Paul's on 17 Dec. 3 He was 
deposed by order of the papal legate 23 Jan. 1214 : so Flete, from 
f lores Hist, n 146 f. 4 

William Humez, prior of Frampton (co. Dors.), was elected 4 May 
1 214, as Flete tells us from the same source (Flares II 147 f). His name 
occurs in a charter (D. f. 497 b) dated on the fifteenth of that month. 

For the later abbots Flete has better sources of information ; but, 
following an error of Flares Historiarum, he misdates the day of Richard 
Crokesley's election : sec above, p. 108 n. In regard to Philip Lewesham 
his account varies so greatly from that of Matthew Paris (Rolls Ser. 
v 701, 723), that I have followed Widmore in accepting the latter as 
the more trustworthy authority, and have placed the death of Philip 
Lewesham and the election of Richard Ware in 1258. Indeed the 
last date in the History of Matthew Paris is 25 May 1259; and he 
died soon after: so that Philip Lewesham's death must have taken 
place in Oct. 1258. Moreover the Register of Papal Letters (i 364) 
contains two grants to Richard, abbot of Westminster, in March 1259. 

1 Rolls Ser. Chrou. of Steph. Ac. in 405 ; cf. 410, 420. 
Ralph de Diceto n 100 (cf. Rich, of Devizes ut supra). 

3 Ibitl. n 172. 

4 Ralph died on 12 August, says Flete. We gather from the Dunstable Chronicle (Rolls 
Ser. p. 85) that the year was 1223. 

CORRIGENDA. 

p. 13, 1. 3 : for 989 read 969. 

p. 17, 1. 6 : read 1 John XII (955-963) or XIII (965-972). 

p. 23, 11. 12 14. When I wrote this, I did not know that Sporley adds the words 
' absque mitra ' in the description of Laurence's effigy (see p. 94, 1. 24). The effigy is so 
time-worn that nothing certain can be said as to remnants of a mitre. But it is odd that 
Dart should have figured one (vol. n, opp. p. xii). 



INDEX 



Abbot's Place, the, 135; chapel, 135 

abbots, right of free election of, 47, 60 

Adam of Usk, 21 

Adulf, bp of Hereford, 58 

Adymer, abbot, 78, 139 

Aelfstan, bp of Eochester, 58 

Aescwy, bp of Dorchester, 58 

Agnes, church of St, 89 

Ailred of Kievaulx, 3, 8-11, 36-8, 45-6, 

76, 82 
Alban, church of St, Wodestreet, 95 ; see 

St Albans 

Alberic, legate, 8 n. 
Aldenham, 140 
Alferthyng, 133 
Alfgar, abbot, 78, 139 
Alfnod, abbot, 78, 139 
Alfred, king, 62 
Alfric, abbot, 31, 78, 139 
Alfwy, abbot, 78, 80-1, 139, 140 
Alger, clericus, 89 
Alianora, sec Eleanor 
Alice's Tail, a wood, 103 
almoner of Westminster, 96-8, 105, 108, 131 
Alphege, church of St, 88 
Aired, abbot, 59 
altars of the church : 

magnum altare, 65, 75, 115, 119, 122, 
126 

H. Cross, 75 

H. Trinity, 75, 111 

B. Mary, 75, 111 

B. Mary at the N. door, 75 

St John Bapt., 75 

St John Evan., 75 

St Paul, 75 

St Andrew, 75 

St Thomas Mart., 75 

St Edward, 75, 111 

K. F. 



altars of the church : 

St Dunstan, 75 

St Martin, 75 

St Nicholas, 75 

St Blaise, 75, 137 

St Benedict, 75, 123, 132 

St Katherine's chapel, in, 75 

St Anne's chapel, in, 75 

St Helen, 75 

St Edmund, abp, 111 

St Mary Magd. (in Totehill chapel), 

111 

Ambrosius, king, 63 
Apollo, temple of, 33, 35, 48, 68, 76-7 
archdeacon of Westminster, 108 
Arundel, abbot Ralph, 99-100, 139, 144 

John, monk, 19, 20 
Ashwell, 103 

Athelsin, bp of Sherborne, 59 
Athelstan, king, 18, 52, 69, 70, 72 
Athelwulf, king, 52 
Augustine, St, 35, 36, 38, 43, 76 
Avignon, 132 
Aystou, Adam, 112 

Bailiff of Westminster, 124, 135 
Basing, Adam de, 107 
Basset, Robert, 102 

Roger, 128 

Simon, 130 

Bath and Wells, W. bp of, 109 
Battersea, 66, 94-5, 104 
Baynard, William, 141 
Bee, abbey of, 85, 142 
Becham, Herveiua de, 116 
Bekeswell, 133 
Belett, Roger, 136 

Benedict, head of St, 72, 75 ; his rule, 47, 
94, 118, 119, 121 ; see altars 

10 



146 



Flete's History of Westminster 



Benflete, 96-7, 100 

Berewican, 81 

Berking, abbot Eichard of, 18, 27, 71, 

103-8, 115, 139 
Bernay, 84, 141 

Beverley, J. Maunsell provost of, 109 
Bidek, 133 
Bircheston, abbot Simon of, 128-130, 131, 

134, 130 
Birlingham, 135 
Bodewell, Nic. de, 133 
Bokeland, Will, de, 89, 142 
Bokcnhull, John, monk, 19, 20 
Bonquor, Will, de, 116 
Braclhegge, wood of, 117 
Breynt, John, monk, 64 
Brightwell, Philip, monk, 75 
building operations, 63, 73, 92, 129, 135 ; 

see cloister, nave 
Buleby, 95 
Burgoyne, the, 131 
Burle, Sir Simon, 19 
Bury, Simon abbot of, 18, 71 

Henry III at, 110 
Bynham, Richard de, 105 

Caen, 143 
Canterbury, abps of 

Dunstan, 7 n., 29, 34, 45, 50, 52, 63, 
78-80, 139; his charter, 12, 13,34, 
56-8 

Stigand, 52 

Lanfranc, 15-6, 84-7 

Theobald, 88 

Thomas of London, 18, 70, 88, 94, 142 

Stephen Langton, 18, 34, 61-3, 101 

Edmund Rich, 108-11 

John Stratford, 125 

Simon Langham, 131 ; see Langham 

Matthew Parker, 30, 32 
Canute, king, 18, 70, 81 
Capella, Martin de, 95 
Carkett, Mr, 32 
Carloman, king of France, 52 
Caiida Alicie, 103 
Caville, Robert de, 104 
cellarer of Westminster, 66, 97, 108, 116, 

135; celarium, 97, 127, 131 
Chaddesley, 104 
chamberlain of Westminster, 64, 105, 108 ; 

camera, 87, (133) 



chapels of B. Mary, 75, 106, 110 ; St Anne, 
75; St Katharine, 75; St Edmund, abp, 
109 ; St Nicholas, 110; capella hospitum, 
109 ; of TotehUl, 111 

chapter of Benedictine Order, 126 

chapter house, 83, 129 

charters of privileges, 12-17 

Chelsea, 66, 89 

Chertsey, abbot of, 112 

Chippenham, 89 

Cirencester, Richard of, monk, 4, 11, 13, 
43, 46, 64, 76, 92-4 

Cleygate, 140 

Clifford, Thomas, monk, 139 n. 

cloister, 22, 83, 85, 87, 88, 91, 94, 96, 
98, 102, 129; rebuilding of, 129, 135 

Coggeshall, John de, 128 

Colchester, abbot William, 31, 106, 138 

Combe, 116 

Peter, monk, 64, 106 

compositions between abbot and convent, 
101, 106, 109 

Cook, Thomas, fisherman, 65 

copes, 108 

coquina, 65, 102, 127 ; coquinarius, 64, 96-7, 
108 

Cornhill, Stephen, 116 

corrody of a deceased monk, 105 

Crenker, Robert miles, 89 

Crispin, William, 85-6; see Gilbert 

Crokesley, abbot Richard, 108-13, 115, 
139, 144 

Curtlington, abbot William, 122-5, 127, 
134, 139 

Cusauncia, Will, de, 125 

Customary or Consuetudinary, the West- 
minster, 114, 18, 65, 87, 95, 140 

custos ordinis, 85, 98 

cymbaltim, 22-4, 88, 96, 98 

Dameta, mother of abbot Gervase, 88-9 

Dart, Mr J., 23, 29, 144 

Deerhurst, 89, 116, 118-9, 143 

Dene, Ivo de, 102 

Denham, 95, 134 

Dernford (Deurford), Will. miles, 89, 

116 

Devizes, Richard of, 144 
dispensation to hold private property, 118, 

121 
Ditton, 141 



Index 



147 



'Domesdaie book,' the great chartulary, 
140; cited, 88, 89, 110, 117, 141 

Domesday survey, 141 n. 

dormitory, 2, 129 

Dugdale's JUonasticon, 30, 31 ; 12, 13 

Dunstable, Eichard, prior of, 66, 101 ; 
chronicle of, 144 

Dunstan, St, see Canterbury 

Durham, Liber Vitae, 141 

bps of: William of St Carileph, 141 
Hugh of Pudsey, 143 

Eadmer, 142 

Eastcheap, 142 

Edgar, king, 18, 29, 45, 52, 56-7, 59, 60, 

63, 70, 71, 78-80; his charter, 12-3, 

15, 34, 50-1 

Edmund, St, see Canterbury, festivals 
Edmund, see Lancaster 
Edric, fisherman, 11, 43, 77 
Edward, king and martyr, 52 
Edward the Confessor, 18, 45-6, 54-5, 63, 

69-72, 82-3, 140; his canonization and 

translation, 91-4 ; festival, 21; regalia, 

19, 71; life in tapestry, 27-9, 105; 

his charters, 13-5, 34, 46-7, 51-4, 

56, 59-60, 81, 122 
Edward I, 18, 72, 75, 117-8, 121 
- II, 120, 122 

Ill, 72, 125, 128, 131 

Edwin, abbot, 82-4, 139, 140 

effigies of Norman abbots, 22-4, 144 n. 

Eleanor of Castile, queen, 18, 72, 75, 117-8, 

121, 131 

Elizabeth Wydville, queen, 18, 73 
Elyot, John, fisherman, 65 
Emma, queen, 18, 72 
Esteney, abbot John, 31 
Ethelbert, head of St, 75 
Ethelbert, king, 35, 36, 38, 43, 50, 76 
Ethelgoda, 11, 83 
Ethelred, king, 18, 34, 52, 69, 70, 72, 

79-81, 140 

Evesham, abbot of, 84 
Eye, 105, 106 

Fecamp, abbot of, 141 
Felix, John, monk, 31 
feretrarius, 131 
Fernago, John, monk, 64, 65 



Feryng, 109 

festivals, celebration of: 

St Edward Conf., 21, 74, 106, 131 

St Laurence, 99 

St Vincent, 99, 100 

St Nicholas, 99, 131 

St Benedict, 99, 126 

St Edmund, king and M., 102 

of Relics, 105, 20 

Nat. B. Mary, 105, 109 

Annunc. B. Mary, 109 

St Maurice, 109 

St Edmund of Canterbury, 110 

St Dunstau, 131 

St Peter in cathedra, 137 
other references to 

St Peter ad vincula, 91, 103 

St Mary Magdaleu, 91, 132 

SS. Cosmas and Damian, 96 

St Matthew, 107 

St Rufus, 107 

St Barbara, 120 

St Martin, 128 

St Taurinus, 137 
Finchley, 133 

fire in abbey, 92, 117 ; in dormitory, 2 
Flete, John, 1-2, 33, 140-4 ; MSS. of his 

history, 30-2 

Florence of Worcester, 140 
Flares Historiarum cited, 100, 101, 103, 

108, 119, 144; Chetham MS., 142 
Folet, Philip, Reginald, Robert, etc., 104 
Foxeley, John, 120 
Frampton, prior of, 101, 144 
French, John, of Horsham, 2 
Friday street, 95 
Frowyk, Tho. de, 133 
Fryth, le, 133 

Walter del, 107 

Galilaea sacristriae, 110 
Gawgeria, Nic. de, 130-1 
Geoffrey, abbot, 84, 139, 140 
Geoffrey, son of Count Eustace, 141 
Gervase, abbot, 88-91, 17, 22-4, 49, 85, 

102, 116, 139, 142-3 
Uiffard, Will, and John, 117 
Gilbert Crispin, abbot, 85-7, 17, 22-4, 94, 

139, 141-2 
Gilbert, piscarius Lond., 65 



148 



Flete's History of Westminster 



Gilbert, fil. Gunteri, 89 
Giles, Hospital of St, 62 
Giraldus Cambrensis, 67-8 
Gloucester, counts of: 

Eobert, 92 

Gilbert de Clare, 95-6 
Godfrey, monk, 48 
Godfrey le Chamberlenge, 104 
Godwin the hermit, 87 
Goodman, Dean, 32 
Goscelin, 3, 5-9, 38-40 
Gravesend, 65 
Greneford, 117 

Hall, Richard, fisherman, 65 
Halliford, upper, 89 
Hameldon, 98 
Hamme, 89 

Hampstead, 102, 111, 124, 128 
Hardwick, 116 
Hare, Eobert, 24 
Harley, Malcolm de, 116 
Hasele, Will, de, monk, 75, 114 
Hawle, Robert, murder of, 137 
Hendon, 89, 107, 123-4, 127, 133, 142 
Henley, abbot Thomas, 125-8, 131, 134, 139 
Henry I, 10, 21, 48, 54, 76, 87, 88, 142 
II, 55, 76, 92-4, 142, 143 

- Ill, 18, 22, 63, 69, 71, 72, 75, 109, 

110 
V, 31 

- VI, 33, 34, 110 
Henry, fil. Wilfredi, 88 

Herbert, abbot, 87-8, 21, 22-4, 94, 139, 142 

Herlawe, Will, de, 105 

Herlewin, abbot of Bee, 85 

Hermondesworth, Robert, monk, 64 

Hexham, John of, 143 

Higdeu's Polychronicon, 20, 46 

Hillary, Roger, 120 

Howard, lord William, 30 

Hugo, fil. Guernerii, 89 

Hugolin, chamberlain, 29, 83 

Humez, abbot William de, 101-3, 22-4, 91, 

139, 144 
Hurley, 144 

Indulgences, 21, 73-5 
infirmarer of Westminster, 98-9, 102, 111, 
135 ; daunts infmnorum, 94-5, 98 



Innocents, church of H., 63 
inventory of vestry, 20; of Simon Lang- 
ham's gifts, 132 
Islip, 103, 112 

James, Hospital of St, 95, 115, 123, 125-6, 

131 

James, Dr M. R., 4 n., 24 
Jerome, St, 78 

Jerusalem, Robert patriarch of, 69 
John, fil. Robert!, 95 
Jumieges, 84 
Justus, bp, 35, 58 

Kedyngton, abbot Richard, 120-2, 139 

Kelleseye, Will., 128 

Kelvedon, 116, 117 

Kenulf, king, 34, 50, 57 

Kilburn, eanonesses of, 87-8, 94, 97 

Knightsbridge, 63 

Laleham, 136 
Lancaster, counts of : 

Thomas, 73 

Edmund, 75 
Langdon (Longdon), 104 
Langham, abbot Simon, 130-3, 20, 134, 

135, 137, 139 
Latimer, bp Hugh, 32 
Laurence, bp, 35 

abbot, 91-5, 18, 22-4, 71, 139, 143-4 

fil. Will, le Petit, 105 
Lea, Dr H. C., 21 
Legg, Dr Wickham, 20 
Leofruna, 141 n. 
Leouricus, bp of Crediton, 16 
Lewesham, abbot Philip, 113, 139, 144 
Liber Niger, 136 n. 
Liber Regius, 3-4, 11, 34, 43-5, 77 
Lincoln, bps of: Remigius, 140 

Hugh II, 103 

Robert Grosseteste, 103 
Litlyngton, abbot Nicholas, 131, 133-8, 
139 ; see missal 

William, monk, 64 
London, John, monk, 64 

Adam de, monk, 75 

bps of : 

Robert Champard, 14, 17 
William, 16 



Index 



149 



London, bps of: 
Hugh, 16 

Gilbert the Universal, 48-9 
William of St Mary's Church, 101 
Eustace de Fauconeberge, 18, 61, 101 
controversy with bps of: 14-5, 17, 
48-9, 56, 59, 60, 61-3, 101-2 

Longchamp, William, 144 

Long Meg, 23 

Lucius, king, 33, 34, 63, 76 

Madox, Hist, of Exchequer, 143 n. 
Malmesbury, William of, 7, 8, 142 n. 
Malvern, convent of Gt, 102, 143 
Margaret, parish of St, 18, 61-3, 101, 125 
Martin, church of St, 63; the Gt, London, 

89 
Matilda, the good queen, 18, 70, 72, 88; 

the empress, 92 

Matthew, church of St, Friday street, 96 
Matthew Paris, 144 
Maurice, head of St, 71, 75 
Mellitus, St, 4-10, 35-40, 42, 43, 77 

life of, see Goscelin 
Merre, Will., 122 
Merslaud, 62 

Merton, Thomas prior of, 101 
misericorde, the, 130, 135 
missal, 123 

Litlyngton's, 20, 135 
mitre, 23, 92, 94 n., 135, 144 n. 
Morton Folet, 104, 106 ; Sarperegge in, 104 

in Henmarsh, 104, 107 
Moun, socna de, 112 
Mulsham, 89, 133 

Nave, the, 100; rebuilding of, 110, 129, 132 

Neale and Brayley, 23, 30 

Newton, William, fisherman, 65 

Neyte, le, 127 

Nicholas, card, bp of Tusculum, 100 

Noel, Geoffrey, 104 

Normannus Blundus, 95 

Northampton, chapter at, 126 

Norwich, abbot George, 1-2 

nundinis, domus in, 116, 120, 129 

Oakham, 98, 103, 106, 135, 136 
obedientiaries, 107-8, 109 
Odoricus cementarius, 113 



Offa, king, 18, 34, 43, 50, 57, 63, 70, 78, 140 
Ordbriht, abbot, 78, 139, 140 
Osbert of Clare, see Priors 
Ottobon, card, legate, 73, 115 

Padington, 63, 96 

Pakelesham, Nicolas de P., 96 

Papylon, see Arundel 

Papworth, Hugh, monk, 75 

paschal candle, 122, 126 

pastoral staff, 126, 135 

pavement, abbot Ware's, 113, 115, 119; 

the inferior, 122, 126 
Pendok, 104 

Perkins, Rev. Jocelyn, 20 
Pershore, 102, 105, 135 

Alexander de, monk, 75 
pestilence, the great, 128 
Peter, St, consecrates the church, 2-11, 

29, 33, 35-45, 03, 77; aermo de, 46 
Peter of Cluny, 21, 142 

de Graecia, 18, 71 

civis Romanus, 114 
Philippa, queen, 128, 134 
pinceriiaria, 117 
Pirford, 105, 119, 134, 141 n. 
pitanciarius, 108, (134) ; pitanceria, 99 
Poer, Kalph le, 104 
Potyehrunicon, see Higden 
Popes, Gelasius I, 76 

Gregory I, 31, 35, 30, 78 
- Ill, 34 

Leo IV, 52 

Marinus I, 52 

John XII or XIII, 17, 51, 00-1, 144 

Leo IX, 51-2, 54 

Nicholas II, 46-7, 53, 61 

Urban II, 21 

Paschal II, 14, 17, 48 

Calixtus II, 21 

Innocent II, 17, 21, 48-9, 61, 76, 
90-1, 142 

Eugenius III, 21 

Hadrian IV, 143 n. 

Alexander III, 21, 73, 91-3, 95-0 

Lucius III, 95 

Innocent III, 22, 34, 49-50 

Honorius III, 103 

Gregory IX, 66, 106 

Innocent IV, 21-2, 73, 74, 108, 110 



150 



Flete's History of Westminster 



Popes : 

Alexander IV, 112 

Clement IV, 74, 112 

Nicholas IV, 73, 74 

Clement VI, 117 

Urban VI, 20 
Poatard, abbot William, 98-9, 17, 23-4, 49, 

139, 144 

precentor of Westminster, 109, 114 
presbitprinm, 119 n. 
Priors of Westminster : 

Osbert de Clare, 8-11, 91, 92, 143 

Helms II, 143 

William Postard, 98, 144 

'B. F [Robert de Mulsham], 99 

Richard Berking, 103 

Peter, 109 

Maurice, 109 

Philip Lewesham, 113 

John Wratting, 64 

Simon Langham, 130 

Nicholas Litlyngton, 131, 133, 134, 137 

Richard Merston, 133 

John Flete, 2; gee Flete 

Robert Essex, 2 

Ruine's Scriptores Tres, 141, 143 
Ralph de Diceto, 144 
Rambaldus, cancellarius, 84 
Redyng, John, monk, 19, 20, 125-6 
refectory, GO, 88, 96-7, 105, 107, 111, 129, 

135 ; refectorarius, 64-5 
regalia, 18-20, 47-9, 54, 71, 91 
relics, 18, 52, 68-73, 74-5, see festivals 
Renniger, Michael, 32 
Richard I, 55, 144 

II, 13, 19, 20, 136, 138 
nee Cirencester, Devizes 
Ricula, 38 
Robert Marescallus, 89 

fil. Swenonis, 89 
Rochester, church of, 38 
Rome, relation to church of, 48-9, 57, 76, 

113-4, 136 

Rotherhithe, 67; Martin, rector of, 67 
Rons, Gilbert le, 123-4 
Rymer's Foedera, 18, 22 

Sacrist of Westminster, 65, 67, 85, 106-8, 
116, 120-4, 129, 135; sacristy, 110 



St Albang, monastery of, 95 n. , 143 ; R. prior, 

and archdeacon of, 66 
St David's, Bernard, bp of, 142 
salmon, the tithe of, 8, 11, 18, 38, 64-8 
Salso Marisco, Will, de, 104 
sanctuary, privilege of, 13, 51-3, 136-7 
Sapy, Job. miles, 135 
Sarum, Richard, bp of, 101 
Sawbridgeworth, 117 
Scott, Will., 126 
Sebert, king, 4n., 5n., 8-11, 14, 18, 31, 

35, 36, 38, 40, 42, 43, 45, 50, 63, 68, 

69-72, 75, 76-7, 83 
serjeantcies redeemed, 117, 130-1 
Shepperton, 89 
Sherborne, 79, 80 
Shoredich, Sir John, 123 
Simon the weaver, 63 
Siward, abbot, 78, 139 
Sporley, Richard, monk, 31, 144 n. 
Stanes, 65, 101, 134 
Stauynglane, 95 
Stephen, king, 16, 55-6, 142 
Stephen's Chapel, controversy with St, 136 
Stoke, 111-2 
Strengesham, 104 
Sudbury, abbot Richard; see Kedyngton 

William of, monk, 3 
Sulcard, 3-11, 31, 34, 40-3, 77, 83, 84 
Sunbury, 18, 89, 100, 101 
Sutton, 103, 123, 134 
Sweyn, Robert son of, 89 

Tapestry of abbot Berking, 24-30, 105 

Tholy, gardens of, 62 

Thomas, father of Simon Langham, 132 

Thompson, Sir E. M., 18, 21 

Thorney , isle of , 4, 5, 35, 40-1 , 43,45, 46, 50, 77 

Thorp, 103, 106 

Todeham, 104 

Tonworth, Ralph, monk, 64 

Tosti, count, 141 n. 

Totehill, chapel of, 111 

Totyngton (Teddingtou), 89, 100 

Treasurers of England: 

Richard Berking, 103 

Richard Ware, 114 

Walter Wenlock, 116 

Will, de Cusauncia, 125 

Simon Langham, 131 



Index 



151 



Tyburn, 62 

Tye, Job. de, 134 

Ulebrigg, 63 

Vacancy of the abbacy, 110, 112, 116, 120, 
122, 125, 128, 130, 133-4, 138 

Valence, Will, and John de, 75 
Aymer de, 115 

vestibulum, 117, 137 ; vestiarius, 64 

Vitalis, abbot, 22, 84-5, 87, 139, 141 

Vurnatn, 89 

Walter, abbot, 95-8, 23-4, 139, 144 
Waltham, abbot of, 112 ; Nicholas, 100 
Wandsworth, 66, 94-5 
Ware, abbot Richard de, 113-6, 139, 144 
Weever's Ancient funerall monuments, 29 
Wendone, Will, and Rob. de, 117 
Wenlock, abbot Walter de, 116-20, 75, 121, 

139 

Westbourne, 63 
Wharton, 30 
Whatele, 89 
Whethampsted, 89, 104 
Widmore, Richard, 12, 22, 140-4 



William I, 15-6, 34, 54, 71, 82-5, 87, 

140 

- II, 87 
William, abbot, see Postard, Humez, Curt- 

liugton 

William, fil. Osberni, 141 n. 
Winchester, 110, 140; bps of: 

Aelfeage, 58 

Athelwold, 50 

Walkelin, 140 

Peter de Rupibus, 101, 103, 104 
priors of, 18, 72, 95, 144 
Windsor, 15, 82, 140 
Wokyngdon, 88; Will, de, 88 
Worcester, bps of: 

Wulstan, 29, 84 

Hugh Latimer, 32 
Worcestershire, estates in, 84, 92 
Wulnoth, abbot, 81, 14, 17, 59, 139, 140 
Wulsin, abbot, 78-80, 7, 31, 57, 139 
Wulsin the hermit, 45 

Yenlade, 65 
York, abps of : 

Oswald, 58 

Aldred, 52 



CAMBRIDGE : PRINTED BY JOHN CLAY, M.A. AT THE UNIVERSITY PRESS. 



UNIVERSITY OF TORONTO 
LIBRARY 




Acme Library Card Pocket 

Under Pat. "Ret. Index File." 
Made by LIBRAKT BUREAU